Þjóðhátíðarblað Þórs - 20.07.1946, Blaðsíða 9
Þ J ÓÐ H ÁTÍÐARBLAÐ ÞÓ RS
9
aðgang að ])cim. og létu ekki :í sér stancla.
Voru þá sýndar glímur og fleiri íþróttir.
Um þessar mundir var komið upp svolitl-
um trjálundi í Dalnum á afgirtu svæði
skanunt fyrir vestan tjörnina. En saga þessa
skemmtilundar og trjágróðurs þar varð eigi
löng, girðingin eyðilagð'ist og trjáplönturn-
ar iirðu gripum að hráð. Hleðslan um-
hverfis garðinn sást fram á þessa tíma. En
dalurinn sjálfur liélt sinni prýði, klettahelt-
unum og hlómahrekkunum og srnára-
grundin sjálf angandi blómalundur.
Líklegt er, að skemmtanir þær, er haldn-
ar voru hér í Eyjum lengi, með vissu frá
því á 17. ölcl og öldum saman, í sambancli
cið hreppsskilaþing Eyjanna og hina svo-
kölluðu Kirkjudaga, er safnað var fiskgjöf-
um til kirkjunnar hér. Stóð þá sóknar-
nefndin fyrir veitingum og var til clæmis öl
\eitt og mungát, þá munu menn hafa haft
vmislegt til skemmtunar, svo sem glímur og
útileiki og ef til vill clansaðir víkivakar. Má
vera að þá liafi og verið haldnar kappreiðar
:i heimaflötunum eða flötinni fyrir innan
Hástein, sem seinna var íþróttavöllur.
Vökurnar eða gleðirnar um Jónsmessu
leytið, er með vissu voru haldnar hér í
Vestmannaeyjum á 15. öld og líklega löngu
fyrr, og enskir kaupmenn og útgerðarmenn
stóðu fyrir, en sigling enskra manna var þá
mikil hingað, munu hafa verið halclnar, að
minnsta kosti að nokkru leyti, í Herjólfs
clal. Þessar skemmtanir sóttu menn og kon-
ur af landi, úr Árnes- og Rangárvallasýsl-
um og alla leið austan úr Skaftafellssýslu.
En úti var um friðinn á stundum, svo
sem er til bardaga kom við Englendinga
hér á öndverðri 15. ölcl. Voru þeir, er af
Englendingum féllu þá í bardaganum,
dysjaðir í svonefndum ensku dysjum,
skammt suður af Herjólfsdal. Hafa dysjar
þessar sézt til skamms tíma.
Sumarið 1874 var eins og kunnugt er
halclin þjóðhátíð um land allt til minning-
ar um 1000 ára byggingu landsins. Þá
héldu Eyjamenn þjóðhátíð sína í Herjólfs-
dal, og voru samtök meðal allra húenda hér
um þau hátíðahölcl. Borðhald var þá í daln-
um, höfð nauta- og sauðasteik, og sátu
menn við sameiginlegt horð, er hlaðið var
upp á dalgrundinni og tyrft yfir, borðið
síðan dúkað ogf alsett horðbúnaði og- vist-
um. Sést móta fyrir grjóthlcðslunni ennþá
sunnarlega upp undir skriðunni. Á þjóðhá-
tíðinni 1874 var ýmislegt til skemmtunar,
svo sem 'ræðuhöld, bændaglíma o. fl. Dans
var og stiginn á grasinu, en þá kunnu nær
engir að dansa, nema þeir, er clvalið höfðu
í Reykjavík eða Kaupmannahöfn. Voru að-
eins nokkur pör, ér dönsuðu,- en fólkið
hafði af þessu nýstárlega skemmtun með
miklum fögnuði. Sagði svo kona ein, er þá
var.um tvítugt, og síðar varð húsfreyja hér,
að hún og nokkrar jafnöldrur hennar, ung-
ar bændadætur og blómarósir hér í Eyjum,
hefðu gengið spölkorn upp í brekkurnar,
til þess að horfa þaðan á dansinn og fanhst
þeim, að gaman hefði verið að kunna að
dansa og geta nti tekið sporið með, en þess
var enginn kostur, og urðu þessar yngis-
meyjar þeirra tíma að láta sér nægja að vera
áhorfendur.
ÞJÓÐHÁTJÍÐ