Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2021, Side 68

TENGSLaRöSKUN OG TILFINNINGaKaPÍTaLISMI
67
mannleg samskipti með því að hlusta á auglýsingar sem þar er útvarpað í
gegnum hátalara og segja manni hvað best sé að kaupa í dag. Bruno er bók-
menntakennari. Hann er fráskilinn og ófær um að byggja upp samband við
son sinn. Hann hugsar mikið um kynlíf en eftir því sem hann eldist, sættir
hann sig æ oftar við að kaupa sér þá blíðu sem hann hefur efni á. Báðir fá
eitt lokatækifæri til að bindast annarri manneskju, en í báðum tilfellum knýr
dauðinn dyra. Konurnar sem elska þá veikjast báðar, þeir eru ófærir um að
takast á við það og þær fyrirfara sér. Bruno týnir sér í geðveiki og dvelst
eftir það á geðsjúkrahúsi, en hið innhverfa séní Michel ver næstu tíu árum,
það er fyrsta áratug þriðja árþúsundsins, í frumrannsóknir á skammtafræði
erfðanna. Þær rannsóknir eiga eftir að leggja grunninn að nýju, ódauðlegu
og kynlausu mannkyni sem æxlast í gegnum klónun og tekur við af hinu
óhamingjusama mannfólki sem hann og við tilheyrum.
Öreindirnar er löng og mikil skáldsaga sem spannar marga áratugi. Hún
einkennist af sérkennilegri blöndu af frásögn af lífi persónanna, framtíðarsýn
sem byggir á raunvísindum, og útleggingum höfundar um samfélags þróun
sem varpar ljósi á gerðir þeirra, hugsanir og — ekki síst — tilfinningalíf.6
Dæmi um þetta er kynningin á önnubellu, ungu stúlkunni sem er ástfangin
af Michel, en þótt hann elski hana á sinn hátt, þá kann hann hvorki að tjá
tilfinn ingar sínar né mynda náin tengsl. Þau alast upp í sama þorpi. Hann er
ári eldri og með þeim tekst vinátta í bernsku. Á kynþroskaskeiðinu rennur
upp fyrir önnubellu að hún er ástfangin af Michel. Þann sjálfsskilning öðlast
hún þegar hún túlkar upplifun sína í ljósi þess sem hún les um ástina í tíma-
ritum fyrir ungar konur sem eru vinsæl á unglingsárum þeirra Michel upp úr
1970. Í honum hefur hún fundið „stóru ástina“ í lífi sínu:
Sú fyrsta var sú rétta, það yrði engin önnur, og það var ekki einu
sinni ástæða til að spyrja þeirrar spurningar. Samkvæmt Ungfrúnni
á viðkvæma aldrinum gat þetta gerst: en það mátti ekki láta það setja
sig úr jafnvægi, þetta gerðist nánast aldrei, en í sumum tilfellum,
mjög sjaldgæfum, nánast fyrir kraftaverk – en þau voru óvefengjan-
lega staðfest – gerðist þetta. Og það var það dásamlegasta sem hent
gat nokkra manneskju hér á jarðríki.7
Houellebecq setur hugmyndir önnubellu um ástina í samhengi við víðtækar
samfélags breytingar sem verða sérlega áberandi áratugina eftir síðari heims-
6 Torfi H. Tulinius, „Kynlíf, gen, kapítalismi“, Tímarit Máls og menningar 4/1999, bls.
20–24.
7 Michel Houellebecq, Öreindirnar, bls. 58.