Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2021, Qupperneq 115

ÍRIS ELLEnBERGER
114
Ingibjörg, sem er tíu árum eldri en Ágústa, er þarna að stíga sín fyrstu skref
sem leikfimikennari við Kvennaskólann. Honum var þá stýrt af Þóru Melsted
sem þá var 70 ára gömul en greinilega í fullu fjöri. Það má greina ákveðna
fjarlægð og virðingu í tón orðsendingarinnar, sem helgast þó væntanlega
einnig af því að Ágústa er að ganga erinda skólastjóra Kvennaskólans.
Á aðfangadag árið 1894 biður Ágústa „Elskulegu fröken Bjarnason … að
gjöra svo vel og þiggja af mjer þá lítilfjörl[egu] sendingu, sem fylgir þessu
blaði.“33 En í bréfum, sem rituð eru árið 1896, þegar Ágústa er 18 og 19
ára, má greina mun innilegri tón. Hún kallar Ingibjörgu „yndige Afródíta“ í
stuttri orðsendingu frá 20. janúar 1896 og líkir henni þannig við gyðju ástar
og frjósemi í grískri goðafræði.34 Síðar það ár er Ágústa orðin langþreytt á að
bíða eftir fregnum frá Ingibjörgu en þegar henni berst loks bréf í september
gleðst hún sem aldrei fyrr, líkt og hún segir sjálf: „Því ef maður ann af hjarta
einhverju – og það er ímyndað eður verulega tapað – þegar það svo er fundið
aptur er það sem manni finnist það mörgum sinnum dýrmætara en áður.“35
Í framhaldinu lýsir hún þeirri merkingu sem bréfið hefur fyrir hana á afar
innilegan, allt að munúðarfullan hátt í hugum nútímalesenda:
Brjefið frá þjer er jeg þegar búin að lesa ótal opt – Brjefið sem þú
hefur stutt fingrum þínum á, og sett hugsanir þínar fram á og horft
á –
Því skyldi það ekki vera fyrir mig sem helgidómur? Jú, ég elska
hönd þína, elska hvern staf, er hún skrifar.
Hjartkæra, elskaða Ingibjörg. Jeg er aðeins hismi og mold. – en jeg
vildi líða fyrir þig – ef þess væri kostur gleddist jeg.
Þú ert leiðarstjarnan mín og þinna vegna skal jeg einhverntíma
komast áfram.36
Það hefur lengi vafist fyrir fræðimönnum samtímans hvernig á að túlka bréf
sem þessi. Fólk tjáði tilfinningar sínar á innilegri og opinskárri hátt um alda-
mótin 1900 en það gerir í dag. Það var viðurkennt og þótti jafnvel eftirsókn-
Ingbjargar H. Bjarnason án dagsetningar.
33 KSS 13. Askja 3. Bréfspjald frá Ágústu Ágústsdóttur Ólafsson til Ingibjargar H.
Bjarnason 20. janúar 1894.
34 KSS 13. Askja 3. Bréfspjald frá Ágústu Ágústsdóttur Ólafsson til Ingibjargar H.
Bjarnason 20. janúar 1896.
35 KSS 2018/17. Askja 2. Bréf frá Ágústu Ágústsdóttur Ólafsson til Ingibjargar H.
Bjarnason 18. september 1896.
36 Sama heimild.