Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.12.2006, Side 134

KRISTJÁN ÁRNASON
um að þeir sem ekki hafa tölvur séu hlynntari því að búa eigi til íslensk
orð (V3 5). Hér virðist því sem samband sé milli skoðana og tölvunotk-
unar. Einnig er mjög marktækt samhengi milli aðgangs að tölvum og
þess hvort menn nota orðið e-mail eða tölvupóstur. Greinilegt er að tölvu-
notendur nota frekar enska orðið e-mail (V36).
Það kemur væntanlega ekki á óvart að tölvum fylgi enskunotkun, þar
sem stærstur hluti tölvuefnis er á ensku. Sú staðreynd að þeir sem nota
net og tölvu eru síður á því að íslenska beri orðin og nota frekar enska
orðið e-mail en hið íslenska tólvupóstur bendir e.t.v. einnig til þess að um-
hverfið hafí áhrif á valið milli orða. Þeir sem nota tölvur eru ekki eins
„hreintungusinnaðir“ og hinir. Hins vegar má minna á að ekki er mark-
tækur munur milli tölvunotenda og þeirra sem ekki nota tölvu þegar
spurt er um afstöðu til þess að enska verði móðurmál allra í heiminum,
eða um það hvort enska eigi að vera vinnumál í íslenskum fyrirtækjum.
Ekki er heldur skoðanamunur milli hópanna um það hvort daglegt mál
eigi heima í útvarpi og sjónvarpi.
4.7 Samfélagssýn
I lok hvers viðtals voru viðmælendur spurðir spurningar sem kalla má
hugmyndafræðilega, jafnvel pólitíska. Spurt var hvort mönnum þætti
mikilvægara samstaða eða einstaklingsfrelsi. Fróðlegt þótti að kanna
hvort eitthvert samhengi mætti sjá milli þess hvaða almennu skoðanir
menn aðhyllast um þetta og þess hvaða skoðanir þeir hefðu á enskunotk-
un eða málrækt. Ef marka má svörin virðast Islendingar almennt leggja
meira upp úr samstöðu en einstaklingsfrelsi, því 54% aðspurðra töldu
samstöðu mikilvægari, en 23% töldu einstaklingsfrelsi mikilvægara. 10%
töldu að hvort tveggja væri jafnmikilvægt, og 10% vissu ekki á hvorn
veginn þeir ættu að svara. 1 % neitaði að svara og 1 % taldi eitthvað ann-
að mikilvægara.
Ekki er marktækur munur milli þessara skoðanahópa á enskunotkun,
en hins vegar má greina mun á þeim þegar spurt er um hugmyndaffæði
um málrækt og um orðanotkun. Þeir sem styðja samheldni eru ffekar á
því að notuð séu of mörg ensk orð (V37), og á sama hátt eru þeir frekar
á því að búa eigi til íslensk orð (V38). Einnig er marktækur munur milli
hópanna þegar valið stendur á milli þess að nota orðið e-mail eða tölvu-
póstur. Þeir sem velja samheldni velja frekar íslenska orðið en hinir (V39).
Það kemur einnig fram munur milli þessara hópa í svörum þegar spurt
132