Árbók Tryggingarstofnunar ríkisins - 01.12.1941, Blaðsíða 19

17
viðkomandi bæjar- eða sveitarstjórnar. 2) Tillag frá ríkissjóði, er skipt-
ist á milli bæjar- og sveitarfélaganna í beinu hlutfalli við framlög þeirra
og nemur í flestum tilfellum ca. 40% af þeirn. Það er að vísu Lífeyris-
sjóður íslands, sem innir þessa greiðslu af hendi. En ríkissjóður á að
bæta honum það með 200 þúsund króna greiðslu árlega í 50 ár, og greiðir
auk þess sérstaldega þá hækkun, sem gerð hefur verið á framlögunum
sökum verðfalls peninganna á siðustu árum. 0) Árlegir vextir af elli-
styrktarsjóðunum gömlu, og fær hvert bæjar- eða sveitarfélag vextina
af sínum sjóði.
Alþýðutryggingalögin gera hins vegar ekki ráð fyrir, að þetta fyrir-
komulag verði varanlegt. 1 þess stað á að koma þannig lagað skipulag,
að gamalmenni og öryrkjar, sem ekki geta lifað á eigin tekjum, fái
lífeyri úr Lífeyrissjóði íslands. Af þvi, sem sngt er hér nð framan um
gjaklgetu sjóðsins, má að vísu ráða, að hann muni ekki verða fær um
að veita svo háan lífeyri, að hann ásamt einkatekjum gamalmennanna
og öryrkjanna nægi þeim til sómasamlegs lífsframfæris. Svo framarlega
sein tekjur Lífeyrissjóðs íslands verða ekki auknar stórlega, má reikna
með því, að hið opinbera verði að halda áfram að leg'gja verulegar
fjárupphæðir til framfærslu gamalmenna og öryrkja, einnig eftir að
ákvæðin um lífeyrisgreiðslurnar eru komin til fullra framkvæmda.
En enda þótt Lífeyrissjóður íslands muni ekki verða fær um, að
óbreyttum aðstæðum, að veita gamalmennum og' öryrkjum framtíðar-
innar fullan framfærslueyri, þá er þó fé það, er til hans rennur, engu
a.ð síður söfnun í tryggingasjóð handa þeim. En jafnframt verður nú-
lifandi kynslóð að sjá fyrir gamalmennum þeim og' öryrkjum, sem nú
lifa, og' ber þannig' að nokkru leyli tvöfalda framfærslubyrði. Það er
því ofur eðlileg't, að livert einstakt bæjar- eða sveitarfélag fái árlega
minna framlag frá því opinbera gegnum Lífeyrissjóð íslands samkvæmt
tölulið 2) hér að framan en lifeyrissjóðsgjöldin úr því nema.
Hvenær sem tryggingaformið er tekið upp, verður ekki komizt hjá
því, að það verki eins og viðbót við framfærslubyrði þálifandi kynslóðar.
En ef það á að ske á annað borð, er aldrei hejijiilegra að gera það en á
tixnum eins og nú, þegar tekjur þegnanna, taldar í krónum, eru mildar
og ört vaxandi. Menn finna þá minna til þess en ella, þótt þeir þurfi
að greiða nokkru nieira en vant er i opinber g'jöld. Auk þess er það að
ýmsu leyti æskilegt á tímum eins og nú standa yfir, að þegnarnir
spari sem mest af tekjum sinum. Því meira sem er sparað, því minni
verður eftirspurnin eftir munaðarvörum og neyzluvörum. En af því
leiðir aftur, að verðhækkunin verður ekki eins ör og' ella mundi.
Sá, sem sparar nokkurn hluta af tekjum sínum í góðærinu, í stað
þess að kaupa fyrir hann munaðarvöru, eða gagnlegar vörur, sem
liann getur þó verið án, g'etur notað sparifé sitt til að kaupa nauð-
synjavörur, sein hann yrði að neita sér um að öðrum kosti, á kreppu-
timum. Einstaklingarnir fá betri fullnægingu á þörfum sínum með því
að dreifa notkun teknanna sem jafnast yfir góðæri og krepputíma
3