Árbók Tryggingarstofnunar ríkisins - 01.12.1941, Síða 21

19
er gera þyrfti til þess að mæta þeirri kreppu, sem hætt er við, að komi,
þegar líðnr á stríðið, eða að því lolcnu. En gagnlegur liður í slíkum ráð-
stöfunum mundi það vera, ef takast mætti að auka stórlega sjóði alþýðu-
trygginganna, áður en kreppan kemur. Eru það einkum Lifeyrissjóður
íslands og atvinnuleysistryggingasjóðir, er koma til greina í því efni.
Að lokum skal hér minnzt lítið eitt á helztu breytingar, sem ég tel,
að þurfi að gera á elli- og örorkutryggingunni. Nauðsynlegt er að bæta
stórlega kjör gamalmenna og öryrkja frá því, sem nú er. Eðlilegast
væri að taka þegar í stað upp greiðslu elli- og örorkulífeyris eftir föst-
um reglum og að úthlutunin færi fram á vegum Lífeyrissjóðs íslands.
Fyrst um sinn yrði að afla fjár lil Hfeyrisgreiðslnanna á svipaðan hátt
og nú er gert lil ellilauna og örorkubóta. En það þyrfti ekki að vera til
hindrunar þessari nýskipun. Þegar fram liðu stundir, gæti sjóðurinn
farið að létta undir við Iífeyrisgreiðslurnar. Eins og fyrr hefur verið
sagt, hafa Lífeyrissjóði íslands ekki verið tryggðar svo miklar tekjur,
að hann geii Iryggt öllum gamalmennum og öryrkjum sómasamleg
kjör. Tekjur hans tel ég heppilegast að auka á tvennan hátt. Annars
vegar með því að auka þá sjálfstæðu tekjuöflun, er hann hefur nú, þ. e.
lífeyrissjóðsgjöldin. Mætti lil dæmis gera tekjuskattshlutann stighækk-
andi líkt og venjulegan tekjuskatt. Hins vegar ætti ríkið og bæjar- og
sveitarfélög að leggja árlega fé til sjóðsins. Þessi framlög þyrftu ekki
að vera bundin við fastar upphæðir frá ári til árs. Þau mættu vera
breytileg eftir fjárhagsástandinu í landinu. Ef alltaf væri séð jafnvel
fyrir þörfum gamalmenna og öryrkja, gæti það að vísu leitt til þess, að
skerða þyrfti höfuðstól Lífeyrissjóðs Islands í verstu kreppunum. En
það ætti ekki að koma að sök, ef þess væri gætt að láta hann vaxa,
þegar atvinnuvegirnir eru í blóma.