Heimili og skóli - 01.02.1952, Síða 17

HEIMILI OG SKÓLI
11
um skólaundirbuningi, sem ekki er
minna vert um en lestrarkunnáttuna,
en það er að efla málþroska barnsins,
enda þátt það kunni ekkert að lesa.
Þetta er ákaflega mikilvægur undir-
búningur fyrir lestrarnámið. Mál-
þroska öðlast börnin við það, að mikið
sé við þau talað, og ekki á neinu tæpi-
tungumáli, heldur venjulegu máli.
Það er skemmtilegt viðfangsefni, og þó
raunar ekki alltaf skemmtilegt, að at-
huga þann mun, sem þarna er oft á
börnum, þegar þau koma í skólann.
Sum börn eru oft ótrúlega orðauðug,
þau eiga jafnan auðvelt með að læra
lestur, önnur eru aftur ákaflega orð-
snauð. Jafnvel þótt þau séu orðin
nokkuð stautandi á afar létt mál, rek-
ur þau alltaf í vörðurnar, því að fyrir
þessum börnum verða svo mörg orð,
sem þau ekki skilja. Hér sést munur-
inn á afskiptum foreldranna af börn-
unum. Sumir foreldrar rækja þessar
skyldur vel, eða jafnvel frábærlega vel,
aðrir aftur miður og jafnvel illa. Börn
frá slíkurn heimilum verða oft eftir-
bátar í skólunum, ekki alltaf vegna
greindarleysis, heidur vegna þess, að
þau byrjuðu á því að vera á eftir og
héldu því þá eðlilega áfram alla sína
skólagöngu.
}á. þeir foreldrar, sem nrikið tala
við börn sín um ýmis efni hins daglega
lífs, segja þeim sögur og ævintýr,
kenna þeim kvæði og vísur, búa þau
vel undir skólann, enda þótt þau komi
þangað ólæs, en slíkt mun nú sjald-
gæft, því að börn frá slíkum heimilum
koma einmitt venjulega læs í skólann.
Hin rct.ta afstaða til skólans.
Loks vil ég í þessnm stutta þætti
benda á eitt atriði enn, sem heyrir
undir þetta undirbúningsstarf, en það
er að skapa hina réttu afstöðu barnsins
til skólans. Hin væntanlega skólaganga
er í augum þess mikill viðburður, sem
getur bæði skapað kvíða og tilhlökk-
un, eftir því, hvernig á málunum er
baldið. Ég er dálítið hræddur um, að
sumir foreldrar séu sekir um það að
hafa skólann sem eins konar grýlu á
börnin til að reyna með því að örfa
lestrarnámið. Þetta má ekki gera. Það
er höfuðnauðsyn að skapa þegar í byrj-
un hjá barninu vingjarnlega afstöðu
til skólans, helzt að koma því til að
hlakka til skólaverunnar. Það tekur
oft langan tíma að eyða tortryggni
barnsins til skólans og kennaranna, ef
hún hefur verið vakin, og hvaða skoð-
anir, sem foreldrar hafa annars á skól-
anum, eiga þeir að vekja hjá barninu
trú og traust á þessari stofnun. Það
gerir alla sarnbúð og samvinnu í skól-
anum auðveldari. Oft á þessi kvíði sér
stað hjá þeim börnum, sem koma ann-
að hvort lítt eða ekki læs í skólann.
Það hefur verið vakin hjá þeim eins
konar vanmáttarkennd gagnvart hin-
um börnunum og ótti við kennarana.
Þetta ber að varast. Það á að búa ólæsa
barnið að heiman á sama hátt og hið
læsa, með tilhlökkun og bjartsýni, með
trausti á skólann, kennarana og sig
sjálft. Það á ekki að segja barninu, að
það verði lélegast af öllum börnum og
fari í tossabekk, það er slæmur heim-
anbúnaður. Það á að segja því, að allt
gangi vel, það séu margir drengir og
margar stúlkur sem komi líka ólæs, en
þau geti orðið læs á einum vetri, ef
þau verði bara iðin og dugleg.
í sambandi við þetta rnætti svo