Heimili og skóli - 01.02.1964, Blaðsíða 16

arnir eigi hér nokkra sök eða það sé tíð-
arandinn. Eflaust eru íslenzkir prestar sízt
áhugaminni fyrir starfi sínu en áður, nema
síður sé, eða ræður þeirra lakari en áður
hefur tíðkast. Annars vil ég skjóta því hér
inn í, að það er mjög ósanngjamt að ætl-
ast til þess að prestar geti flutt úrvalsræður
allt árið um kring á öllum helgidögum,
hvernig sem þeir eru fyrir kallaðir. Með
þetta í huga hygg ég, að ræður presta megi
yfirleitt teljast mjög góðar og þar rætt um
margt athyglisvert.
En við komum ekki aðeins í kirkjuna
til að hlusta á predikun prestsins. Við kom-
um þangað til að eiga þar helgistund. Alt-
arisþj ónustan, hljóðfæraleikurinn og safn-
aðarsöngurinn miðar allt að því. Prestur-
inn gefur okkur jafnframt umhugsunarefni
með predikun sinni.
Er þá efni í predikun prestanna eins og
fólkið óskar? Það er eflaust erfitt að gera
hér öllum til hæfis. En ég vil vera hrein-
skilinn og segja, að stundum mundi ég
óska, að það væri nokkuð á annan veg,
og hef þá meðal annars í huga útvarps-
messurnar.
Oft eru ræður presta of mikið bundnar
við tilfinningar, en nauðsynlegt er að þar
gæti vitrænna viðhorfa í andlegum mál-
um. Og ég hef grun um, að þeir útvarps-
prestar, sem einkum ræða andleg vanda-
mál nútímans séu vinsælastir. Á þá vill
fólkið hlusta. í öðru lagi er fjöldi fólks,
sem kynnst hafa ýmsum nýrri andlegum
hreyfingum, sem hingað hafa horizt, óá-
nægt með það, hve kirkjan hefur verið
tómlát í þessu efni. Má þar meðal annars
nefna guðspeki og spíritisma. Fjöldi presta
hafa kynnt sér þær sterku líkur, sem sálar-
rannsóknir hafa fært fyrir framhaldslífi,
en alltof sjaldan koma þeir inn á þetta í
ræðum sínum. Einhver merkasti ræðusnill-
ingur kirkjunnar, séra Haraldur Níelsson,
átti vísa fulla kirkju, þegar hann messaði
og ræddi oftast um þetta mál — „mikil-
vægasta málið í heimi“. Nýlega las ég
blaðagrein eftir prest, þar sem því var
haldið fram, að kirkjan hefði ekkert til
spíritismans að sækja. Þessi hugsunarhátt-
ur er mér torskilinn. Hefur kirkjan, sem
einkum ræðir um eilífðarmálin, ekkert að
sækja til þeirra rannsókna, sem leitast við
að sanna framhaldslífið? Hvað eigum við
þá að segja um kraftaverk Krists og upp-
risu? Þó verður því ekki neitað, að spírit-
isminn hefur gjörbreytt skoðunum fjölda
fólks gagnvart lífinu eftir dauðann, þó
ekki verði farið nánar út í það hér. Og
mörgum hefur hann orðið til huggunar í
raunum.
Svipað má segja um guðspekina. Hún
hefur flutt hingað skoðanir og kenningar
austrænna spekinga. Er ekki þar eitthvað
líka, sem kirkjan gæti notað í umræður
um eilífðarmálin? Víðsýni í trúmálum er
mikilvæg. Ég vil aðeins í því sambandi
benda á þá stórmerku og fögru bók, sem
biskupinn hefur nýlega þýtt á íslenzka
tungu og á þakkir alþjóðar skilið fyrir.
Ég á þar við bókina „Helztu trúarbrögð
heims“, sem út kom hjá Almenna hókafé-
laginu um síðastliðin áramót.
Eitt vil ég benda á, sem kirkjan getur
notað sér meira en hún gerir. Og það er
alíslenzkt ræðuefni. Það er dulræn reynsla
fólksins. Látum efnisvísindin kalla þessa
reynslu hjátrú og hindurvitni. En þessi
reynsla er fólkinu, sem er gætt dulargáf-
um, fullkominn veruleiki. Má þar nefna
skyggni, hugboð, drauma o. fl. Þetta er
reynsla fólksins sjálfs í þeim efnum, sem
er mnræðuefni kirkjunnar.
Kirkjan þarf að ná til fólksins og þá
verður hún líka að hugleiða og útskýra
10 HEIMILI OG SKÓLI