Heimili og skóli - 01.02.1964, Síða 30

kærleiksverk og vinahót.“ Þar eru sjálf-
boðaliðar sjúkrahúsanna, ólaunaðir vel-
gerðarmenn bæjar- eða sveitarfélagsins,
nágranninn, sem býðst til að gæta barna
þinna á meðan þú ert að flytja inn í nýja
íbúð eða hús. Þetta fólk ætlast ekki til
neinna launa né gerir þetta í neinum sér-
stökum tilgangi. Það er aðeins umhyggja,
sem stjórnar geröum þess, og þjónusta
þess — margfölduð milljón sinnum — er
aftur sá máttur, sem þokar mannkyninu
upp hina grýttu leiÖ þróunarinnar frá
vilbmennskunni.
Þótt þetta fólk ætlist ekki til að verk-
um þeirra sé gaumur gefinn og kjósi það
helzt, fær það þó stundum endurgjald
verka sinna. Áreiðanlega kom dr. Frances
Oldham Kelsey, í þjónustu matvöru- og
lyfjaeftirlits Bandaríkjanna, ekki nein
frægð í hug, er hún stóð 14 mánuði óbif-
anlega gegn kröfu lyfjastofnunar, sem vildi
fá hana til að viðurkenna nýtt lyf, sem
fengið hafði nafnið thalidomide. Hún var
ekki viss um að það væri hættulaust, þótt
það hefði þá veriö notað allmikið í Ev-
rópu. Árangurinn varð sá, að þúsundir
mæðra í Ameríku komust hjá því að fæða
af sér vansköpuö börn — allt að þakka
umhyggju einnar konu.
Hæfileikinn til umhyggju er okkur öll-
um gefinn, og það er mest á valdi sjálfra
okkar, hvort hann eflist eða þverrar. Hann
starfar ekki alltaf í okkur óhjákvæmilega.
Að þessu vék víst Sókrates, er hann sagði:
„ÁSur en maöurinn getur hreyft við heim-
inum, verður hann að hreyfa sjálfan sig.“
Margir miklir listamenn hafa um langt
skeið keppt að því að verða viöurkenndir,
áður en þeir lærðu að elska verk sitt. Marg-
ur maðurinn hefur þurft að vinna töluvert
til vináttu, áður en hún hlotnaðist.
Bæði andúð og fordómar geta gert út
af við umhyggjuna. Eitt sinn sagði lækn-
ir nokkur frá ungum kaupsýslumanni, sem
leitað hafði til hans vegna svefnleysis,
taugaspennu og óværðar. Rannsókn leiddi
ekki í ljós neinn sjúkleik, en þegar læknir-
inn spurði manninn um atvinnu hans, svar-
aði hann ergilega: skóframleiðsla, hef and-
styggð á henni, bætti hann við. Hann hafði
erft fyrirtækið eftir föður sinn og sat nú
fastur með það.
Læknirinn skrifaði lyfávísun varðandi
svefnleysið og tók svo að rabba við mann-
inn um sitt aukaáhugamál — fornaldasögu.
Hann hafði lagt fyrir sig dálitla rannsókn
sögunnar varðandi klæönaö fólks, þar á
meðal fótabúnað, skógerðina. Framleiddu
Egyptar fyrstir manna sandali eða voru
það Assýríumenn? Ef til vill vissi sjúkling-
ur hans um einhvem fróðleik varðandi
þetta.
Með hálfgerðum óvilja fór kaupsýslu-
maðurinn að eyða stundum í bókasafninu,
og hið langsótta læknisráð kom að notum.
Ofurlítil áhugaglæta var tendruð, sem smám
saman varð að áhugaeldi, og þetta breytti
öllu lífi mannsins. Hann lærði að hafa
áhuga á starfi sínu.
Ein bezta leiðin til að auka umhyggju
og áhuga, er að láta í ljós tilfinningar sín-
ar. Við, foreldrar, erum stundum of fljót
á okkur að grípa fram í fyrir bömum okk-
ar. „Hægan, hægan,“ segjum við stund-
um, „láttu ekki tilfinningar þínar fara með
þig í gönur.“ Oft er ákafi barnsins aðeins
útbrot áhuga og umhyggju, og ef við þögg-
um of hranalega niður í þeim, getur það
skaðað hæfileika barnsins til umhyggju og
áhuga.
Kvöld eitt sátum við, litla dóttir mín og
ég, og horföum á aðfallið. Kvöldið var
kyrrt og yndislegt. Þunnar sjávaröldurnar
féllu eins O'g brætt gull inn yfir sandinn,
24 HEIMILI OG SKOLI