Heimili og skóli - 01.10.1987, Síða 8

menn gerðu sér grein fyrir að
styrkar og heilbrigðar fjöl-
skyldur myndu tryggja sterkt
og heilbrigt þjóðfélag. Eins og
nú er ástatt, segir Jeny, hugsar
fólk ekkert um fjölskyldu sína
nema þegar eitthvað er að og
einblínir þá á vandamálið
sjálft fremur en orsakirnar
sem liggja að baki.
Þótt fjölskyldan sé komin
meira í sjónmáli, a.m.k. í um-
ræðu okkar íslendinga, en áð-
ur er þó langt í land með að við
höfum gefið henni þann sess
sem þyrfti.
Á aðalmatartíma þjóðarinn-
ar klukkan sjö á kvöldin eru
sjónvarpsstöðvarnar með efni
sem höfðar mjög til bama og
unglinga. Þessi matartími er sá
tími dagsins þegar fjölskyldan
er að jafnaði öll saman komin
heima, í sumum tilfellum sá
eini. Þetta er ennfremur tími
sem er mjög mikilvægur í upp-
eldislegu tilliti. Þar við bætist
að á þessum tíma sólarhrings-
ins em bömin oftast orðin
þreytt og foreldramir á stund-
um líka. Mótlætaþolið er því
minna en oft ella og þá stutt í
pirringinn. Það gefur því auga
leið að þessi ráðstöfun sjón-
varpsstöðvanna eykur mjög á
vanda foreldra við að halda
fjölskyldunni saman við
8
kvöldverðarborðið og nýta
þessa samverustund, enda
hafa margir gefist upp við að
reyna það. Mér finnst það ætti
að vera siðferðileg skylda
þessara stöðva að virða matar-
tíma þjóðarinnar fremur en að
láta sjónarmið samkeppninnar
ráða för.
Menntakerfið endurspeglar
glöggt ríkjandi viðhorf samfé-
lagsins. Það er kannski tím-
anna tákn að nú er mikil um-
ræða í gangi um hvernig það
þjóni hlutverki sínu og hvert
hlutverkið ætti að vera. Til
þessa hafa skólarnir tekið lítið
mið af þeim vemleika sem
börn og unglingar upplifa
sjálf, né heldur reynt að búa
þau undir hlutverk sitt sem
uppalendur og makar. Fræðsl-
an hefur einkum beinst að
hlutverkunum úti í þjóðfélag-
inu, - að samkeppni og sérhæf-
ingu velferðarsamfélagsins.
Fjölskyldan og mannleg sam-
skipti hafa einnig þar verið
hornreka.
En ýmsar breytingar eru
greinilega í aðsigi eða eru jafn-
vel þegar orðnar. Eg tel það t.d.
mjög jákvætt að nú er víða haf-
in tilraunakennsla í jafnrétti
kynja og forvörnum gegn
vímuefnum. Mér fmnst at-
hygli vert að það fólk sem hef-
TVeir að tafli.
ur verið að hanna námsefni í
þessum greinum og hefur
kannað og reynt að meta hvað
það er sem kemur unglingun-
um að mestu gagni, hefur
komist að svipaðri niðurstöðu.
Hún er sú að gera unglingana
betur meðvitaða um sig sjálfa,
eigin tilfinningar og ábyrgð og
kenna þeim undirstöðuatriði í
heilbrigðum tjáskiptum við
annað fólk. - Það verður okkur
auðvitað ljóst þegar við förum
að skoða orsakir fyrir bæði
misrétti og flótta inn í vímuefni
að þær felast kannski fyrst og
síðast í því að við kunnum ekki
sem skyldi að meta og virða
okkur sjálf eða aðra og horfast
í augu við þá ábyrgð sem við
berum sjálf á eigin lífi og sam-
félagi. Námsefnið í báðum
þessum greinum og þær
kennsluaðferðir sem eru not-
aðar virðast höfða mjög til
unglinganna. Þetta snertir þau
sjálf og þeirra líf í dag og styrk-
ir þau sem einstaklinga þar
sem þau læra sjálf að skoða og
meta hlutina sjálf út frá eigin
tilfinningum og veruleika og
læra að virða ólík sjónarmið.
Kennarinn er ekki lengur sÁ
sem situr með réttu svörin því
öll svör eru í sjálfu sér jafn rétt-
há. Hér er sem sé ekki á ferð-
inni eitthvert fræðsluefni sem
þau eiga að læra utan að eða
læra réttu svörin við. Eg tel
mikilvægt að haldið verði
áfram á þessari braut og að
skólamir verði í stakk búnir til
að miðla einhveiju af þekk-
ingu nútímans um undirstöðu-
atriði að andlegu og félagslegu
heilbrigði. Slík kennsla er í
eðli sínu þroskandi og styrkj-
andi bæði fyrir nemendur og
kennara eins og allt uppeldis-
starf og varla getur það verið
þjóðhagslega hagkvæmt að
sérfræðingar sitji svo að segja
einir að slíkri þekkingu.
Karólína Stefánsdóttir
húsmóðir og foreldri á Akureyri.