Islande-France - 01.11.1947, Síða 16

14
ISLANDE - FRANCE
liugað um að láta hana alltaf halda
við menningarhlutverki sínu i heim-
inum, og hefur hún þegar um langt
skeið verið önnnm kafin við að kenna
hana utan landamæra sinna, eða
styrkja þá menn, sem þegar höfðu
lært hana, til þess að halda henni
við. I því efni hefur hún ýmsar að-
ferðir.
Fyrst er þá kennslan í skólunum
og háskólunum, sem framkvæmd er
af innlendum kennurum. Þeir *hafa
oftazt nær hlotið menntun sína við
franska háskóla og hlutverk þeirra
er ákaflega mikilvægt, því það eru
þeir, sem ná til fjöldans. Við hlið
])eirra eru oft settir franskir lektor-
ar, þeim til aðstoðar og til þess að
gera störf þeirra áhrifameiri.
Þá eru á hinu leitinu ýmsar fransk-
ar stofnanir í útlöndum, sem veita
hæði kennurum og nemendum aðgang
að þvi, sem hinar æðri menntastofn-
anir vorar hafa að bjóða auk afnota
vel haldinna bókasafna, en þau eru
til í öllum hinna stærri landa Evrópu,
Asíu og Ameríku.
Kennsla í frönsku utanlands cr
einnig framkvæmd á margvíslegan
hátt af hinum ýmsu trúboðsfélögum
svo og af Alliance Frangaise.
Trúboðsfélögin halda uppi kennslu
á öllum stigum. T. d. eiga franskir
jesúítar fyrinnyndar háskóla í Kína,
í Shanghai og annan ekki síðri í
Beyrouth í Líbanon. Aðrir söfnuðir
eiga einnig blómlega skóla, einkum
í Litlu Asíu og Suður Ameríku. Víða
belst og sá siður, að koma ungum
stúlkum af æðri stéttum fyrir í
frönskum klausturskólum.
I fjörutíu og þrem þjóðlöndum
vinnur Alliancc Frangaise að því að
stofna til félagsskapar með þeim
Frökkum, sem er umhugað um að
breiða út tungu sína og menningu
og þeim útlendingum, sem hafa á-
huga í þessum efnum. Félagið styður
sérhverja tilraun til kennslu tungu
vorrar. Ymist á það eða styrkir
mörg hundruð bókasöfn eða lesstof-
ur og yfir átta hundruð skóla.
Félagsskapur þessi myndar þannig
frönsk vináttutengsl um allan heim
og er samtímis stórkostlegur skóli
franskrar tungu.
Það er fróðlegt að gera sér grein
fyrir, hvernig aðstaða frönskunnar
var í heiminum á árinu 1947.
Á umliðnum fimmtíu árum, höf-
um vér, þrátt fyrir góðar framfarir
á ýmsum stöðum, tapað aðstöðunni
á vissum sviðum. Nemendahópur
hinna frönsku skóla, kom í flestum
löndum úr hópi hinna ríku eða
bjargálna með þjóðinni, franskan
var hið fína mál, hinn franski skóli,
hvort heldur á vegum trúboðsfélaga
eða leikmanna var ekki ókeypis,
þvert á móti, venjulegast talsvert
dýr. Hinar stjórnarfarslegu breyting-
ar, sem áttu sér stað hér og þar á
20. öldinni, báru upp i valdastólana
menn, sem gagnstætt fyrirrennurum
sinum, höfðu aldrei lært frönsku í
skólum vorum. Franskan tapaði
þannig, að nokkru leyti, sinu póli-
tíska mikilvægi og átti nú ekki leng-
ur sömu hauka í horni í stjórnar-
ráðunum og áður fyrr. Þannig var
um greinilega afturför að ræða í
Tyrklandi, Rússlandi og jafnvel í
sumum ríkjum Suður-Ameríku.
Reynt hefir verið að ráða bót á þessu