Goðasteinn - 01.09.2016, Blaðsíða 67

65
Goðasteinn 2016
Engjagirðingin lá yfir grasgilið. Þarna voru þrír gaddavírsstrengir á gróinni
garðhleðslu beggja vegna að hylnum, en lágu svo í lausu lofti nokkurra faðma
haf yfir vatninu.
Skammt þaðan, utan girðingarinnar, mynntist lækurinn við Þverá sem
flæmdist þar um svartan aurinn, oftast vatnsmikil og skollituð af völdum
kvísla úr Markarfljóti sem leituðu vestur með Hlíðinni í farveg hennar. Þarna
er nú gjörbreytt landslag, eftir að Markarfljóti var bægt á braut og Þverá síðar
veitt suður fyrir Lambey með fyrirhleðslu. Aurinn er orðinn að grónu túni og
vestur með bökkunum líður nú blátær læna úr Bjargarkotsgilinu og sameinast
stöllu sinni úr Flókastaðagilinu áður en þær halda för sinni áfram vestur með
Núpsbökkunum.
Meðan Þverá lá þarna að í fullu veldi, mögnuð mórauðu jökulvatni Mark-
arfljóts, hlóð hún undir sig af framburði sínum og myndaði með þeim hætti
fyrirstöðu í lækjarmynninu. Þannig hafði hylurinn myndast og hinn langi og
djúpi kíll sem bugðaðist upp frá honum. Þarna voru fyrir hendi augljósar hætt-
ur bæði fyrir fólk og fénað. Fórust fleiri og færri vorlömb á þessu svæði árlega,
einkum þar sem kíllinn var það mjór að lambamæður stukku yfir hann, en
oftreystu á fylgdarfærni lamba sinna. Reynt var að hamla gegn þessari hættu
með því að leggja flekabrýr á kílinn þar sem hann var mjóstur og dugði þó
hvergi til hlítar.
Það var því eðlilegt að okkur börnunum væri strengilega bannað að fara á
þennan stað til veiða og máttum við helst ekki fara lengra en niður að Gilna-
teig, sem var slægjuítak í Staðarengjum frá bænum Giljum í Hvolhreppi. Eins
og gefur að skilja var mjög freistandi að bregða út af þessu banni, þar sem
við í veiðiákafanum og af eðlisávísun veiðimannsins skynjuðum og vissum að
veiðilegra og fengsælla væri eftir því sem nær drægi ósnum.
Og þegar laumast var þangað niður eftir og færinu kastað í hylinn, var
hrollurinn og spennan tvöföld, samantvinnuð af hríslandi veiðivon og þjakandi
samviskubiti og ótta um ofanígjöf ef upp kæmist. Sem var næsta víst að hlyti
að gerast ef sá stóri biti á. Þá var næsta augljóst hvar við hefðum verið. Það
var verkurinn.
Ýmis atvik lifa enn í minni úr þessum veiðiferðum, aðeins eitt skal nefnt
að lokum. Við vorum komin áleiðis heim, upp með læknum eftir árangurslitla
veiðiferð, nokkur börn úr Staðarhverfinu. Það var rigning og nokkur vöxtur í
læknum. Við vorum sem oftar vel búin til að verjast vætunni.
Þegar við vorum komin nokkurn spöl upp fyrir brú (á þjóðveginum) tökum
við eftir buslugangi á malargrynningum í læknum. Sjáum við þarna stærðar
silung vera að bylta sér á móti straumi. Öllum féllust hendur og störðu sem