Goðasteinn - 01.09.2016, Blaðsíða 77

75
Goðasteinn 2016
að að búa á fyrstu öldum byggðar í landinu. Í þessum bæjarhólum gæti verð
mikið af fornminjum, ef þær hefðu varðveist þar eins vel og gerðist á Stóru-
Borg undir Eyjafjöllum, en skilyrði virðast vera svipuð og þar. Á þeim hlutum
túnanna og graslendinu fram af þeim, sem ekki er farinn í fljótið sé mikið af
rústum útihúsa og görðum, sem gefi nokkra mynd af búskaparháttum fyrri
tíma, eða jafnvel fyrri alda og skaði væri að færi í fljótið.
Ég gæti ekki betur séð en að það væri miklu skynsamlegra að byggja þenn-
an umrædda garð núna en eftir nokkur ár, þegar fljótið yrði búið að eyða öllum
merkjum um mannabyggð á þessum stað og því sem eftir væri af þessu góða
gróðurlendi og kannski búið að mynda sér leið út í Álafarveg, sem myndi
sennilega ekki geta tekið við nema hluta þess í mestu vatnavöxtum, ef fljótið
kæmist þangað allt. En þá lægi beint við að hluti þess færi vestur fjörur og þá
mundi það rjúfa vatnsleiðsluna til Vestmannaeyja. Þá gæti orðið stórmál að
veita fljótinu til baka svo hægt yrði að byggja garðinn, því Álafarvegurinn
er lægri en farvegur fljótsins. Þessu mótmælti enginn á fundinum. Það sem ég
hef haft hér eftir sjálfum mér er auðvitað ekki orðrétt en ég held að meiningin
sé rétt.
6. janúar 1993 sendir Sveinn aðra umsókn til Viðlagatryggingar um fjár-
framlag til byggingar garðsins. Þeirri umsókn svaraði hún 23. febrúar 1993
þannig: „Á fundi Viðlagatryggingar þann 11. þ. m. var samþykkt að veita styrk
til þessa verkefnis til jafns við framlag ríkissjóðs, þó ekki hærri upphæð en
kr. 8.500.000“. Á svipuðum tíma samþykkti Alþingi að greiða til byggingar
garðsins þær átta og hálfu milljón króna sem á vantaði.
Lá þá þegar fyrir að Suðurverk Dofra Eysteinssonar vildi taka að sér að
byggja garðinn fyrir sautján milljónir, sem var mjög hóflegt verð. Hægt var
að byggja hann fyrir þetta verð með því móti að flytja grjótið, sem tekið var
í Neðra-Dalsheiði niður með fljótinu austan megin og sturta því þar á aurinn
út við fljótið og veita því síðan austur fyrir grjóthrúguna. Þetta var svo gert
snemma vors, meðan lítið vatn var í fljótinu. Með þessu móti varð akstursleiðin
með grjótið miklu styttri, en að fara með það upp á gömlu brúna á Markarfljóti
og svo niður með því vestan megin og vegurinn þar líka miklu verri.
Seinna var svo byggður annar stuttur garður framan við þennan stóra garð
til þess að fljótið rynni ekki vestur fyrir framan hann.
Þessir garðar stóðu sig fyllilega þegar stóra flóðið kom frá eldgosinu í Eyja-
fjallajökli 2010, eins og allir aðrir garðar vestan megin við fljótið alla leið upp
að Háamúla. Ekki er líklegt að bakkarnir á túnunum á Tjörnum ef eitthvað
hefði verið eftir af þeim, hefðu dugað til þess að koma í veg fyrir að hlaupið
færi þar vestur í Álafarveginn og ekki líklegt að hann hefði getað flutt fram