Fróðskaparrit - 01.01.1978, Page 86

94
Skeivar tenn hjá føroyskum børnum
bert í fáum førum havt búnar vaksnar tenn. Avgjørt var
tí at kanna 8. árgang av skúlabørnum og barnagarSsbørn.
Av 8. árgangi vóru 95 % kannaS, og av teimum máttu sum
nevnt 56.3 °/o burturúr vegna tannrættingarviSgerS, tiknar
tenn og óbúgviS tannstøSi. Tá kannaS varS, hvussu tannstøSu-
skeivleikarnir hjá teimum burturúrløgdu vóru, sást, at bert
fáir hagfrøSiliga dyggir munir vóru millum bólkarnar, iS
høvdu fingiS tannviSgerS, og tann partin av skúlabørnunum,
sum her er umrøddur. T. d. høvdu tey óviSgjørdu líka tíSum
stór yvirbit og krossbit, sum tey viSgjørdu, meSan tey, sum
høvdu fingiS vaksnar tenn tiknar, høvdu hagfrøSiliga oftari
t. d. djúp bit og snaraSar tenn enn hini. Reglubundin munur
millum úrtikna kanningartilfariS og viSgjørdu bólkarnar sást
ongastaSni viS vissu, heldur ikki á tølunum fyri trongstøSu.
Tey vóru eitt sindur lægri enn tey donsku, helst vegna tær
mongu, um íkki miSvísu, tanntøkurnar, har trongstøSa hevur
veriS ella varS mett at fara at koma. Hetta bendir á, at
tey børnini, sum onga tannviSgerS høvdu fingiS, og sum tí
kundu nýtast til kanningina, ikki vóru munandi øSrvísi enn
tey viSgjørdu. KanningartilfariS má tí sigast at umboSa før-
oysk skúlabørn viSvíkjandi tannstøSuskeivleikum í tí tann-
heilsustøSu, sum føroyingar eru í í dag. Smábørnini vóru so
ung, at avleiSingarnar av brendum tonnum bert koyrdu 3.0 %
av børnunum burturúr, og vórSu tey tí mett at umboSa før-
oysk smábørn.
Tey høgu tølini fyri samanløgdu tannstøSuskeivleikunum hjá
føroyskum smábørnum samsvara tølum úr øSrum londum
(uttan tó at vera beinleiSis samanberilig viS tey, av tí at
kanningarhættirnir so sjáldan eru teir somu). Summir skeiv-
leikar minka viS tíSini, t. d. tey stóru yvirbitini og tey opnu
bitini, sum helst mynda tátingarvanarnar hjá børnunum. Nevn-
ast má í hesum viSfangi, at opin tátubit ofta vera serliga djúp
bit seinni vegna vantandi vakstrarsamskipan av framtonn-
unum, (Skieller 1967). ASrir skeivleikar, t. d. trongstøSa,
vaksa í tali frá barnatonnunum til vaksnu tenninar, meSan
krossbitiS t. d. fer óbroytt av fyrra búningarstignum yvir á