Helgarpósturinn - 31.10.1980, Page 8

8
Föstudagur 31. oktöber 1980
Rannsóknir og skylda
_____helgar
pósturinrL-
utgefandi: Blaðaútgáfan Vitaðsgjafil-
sem er dótturfyrirtæki Alþýðublaðs-
ins, en með sjálfstæða stjórn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guð-
mundsson.
Ristjórar: Árni Þórarinsson, Björn
Vignir Sigurpálsson.
Blaöamenn: Guðjón Arngrimsson,
Guðlaugur Bergmundsson, Guðmund-
ur Árni Stefánsson og Þorgrimur
Gestsson.
utlit: Kristinn G. Harðarson.
Ljósmyndir: Jim Smart.
Auglýsinga- og sölustjóri: Höskuldur
Dungal.
Auglýsingar: Þóra Haf steinsdóttir.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir.
Dreifingarstjóri: Sigurður Stein
arsson.
Ritstjórn og auglýsingar eru að Siðu-
múla 11, Reykjavik. Simi 81866. Af-
greiðsla að Hverfisgötu 8—10. Simar:
81866, 81741, 14900 og H906.
Prentun: Blaðaprent hf.
Askrift (með Alþýðublaðinu) er kr.
5500 á mánuði. Verð i lausasölu er kr.
500 eintakið.
Umræöa um Háskóla tslands,
hlutvcrk hans og markmiö, hefur
ekki veriö fyrirferöamikill til
þessa. Aö vlsukomu á sinum tfma
fram kröfur um aö Háskólinn
efldi tengsl sin viö atvinnuvegina,
og báru þær nokkurn árangur. 1
hugum flestra er þó Háskóli
tslands fyrst og fremst viröuleg
kennslustofnun, og fyrir bragöiö
hefur annaö megin hlutverk
Háskólans — aö vera vettvangur
margvislegrar rannsóknarstarf-
semi — aö miklu leyti falliö
i skugga þessa.
Rannsóknarhlutverk Háskól-
ans á þó samkvæmt oröanna
hljóðan á að vera verulegt. t
kjarasamningi háskólakennara
er miöaö viö aö um 40% af starfs-
tima þeirra fari i svokallaöa
rannsóknarskyldu. t Ijósi þess aö
heildarlaun háskólakennara
veröa á þessu ári röskar X400
milljónir króna, þá er 567 milljón-
um króna variö til þessarar
rannsóknarskyldu.
En hvernig skyidu þessir fjár-
munirþá skila sér? t Helgarpóst-
inum f dag er þessispurning borin
undir forsvarsmenn Háskólans og
einstakra deilda hans, svo og
m.a. háskólakennara og háskóla-
nema sem hafa samanburð frá
öörum löndum. Niöurstaöan er f
sem skemmstu máli sú, aö af-
rakstur rannsóknarskyldunnar sé
I lágmarki, þótt menn greini e.t.v.
á um ástæöur. Forráöamenn
Háskólans sjálfs bera gjaman viö
fjárskorti en meöal yngri kenn-
ara viö skólann kemur fram
haröari gagnrýni á rikjandi
ástand.
„Mér vitanlega hefur aldrei ver-
iö skilgreint hvaö af rannsóknar-
skyldunni á aö vera vegna
kennsiunnar sjálfrar, hvaö á aö
vera fyrir atvinnulifið og hvaö á
aö rannsaka rannsóknanna
vegna”, segir einn úr þessum
hópi f samtali viö Helgarpóstinn.
„Þaðer rfkjandi afskaplega mik-
iö hugsunarleysi innan háskólans
og aö mfnu mati er hiin meira og
minna dauöstofnun. Þetta rúllar
allt sjálfkrafa frá ári til árs, og
þaö kemst ekkert á hreint fyrr en
menn komast aö samkomulagi
um hvert hlutverk Háskólans á aö
vera.”
Kvartanir forráöamanna
skólans um erfiöa aöstööu til
rannsóknarstarfa og litlar fjár-
veitingar til þessa þáttar eiga
einnig vafalaust viö rök aö
styöjast. i úttekt á rannsóknar-
málum Háskólans á vegum
Rannsóknarráös rikisins kemur
til aö mynda fram aö engu hefur
veriö variö til aö byggja þessa
starfsemi upp, hvorki meö bein-
um fjárframlögum né bættri
aöstööu, og þekking sérhæfös
Iþróttir efla alla dáð
Alveg er allt þaö mannllf sem f
kringum iþróttir snýst, heill
heimur Ut af fyrir sig og vert
nánari rannsóknar. Yfir sumar-
timann rúllar fótboltinn hér úti i
Vestmannaeyjum eins og annars
staöar á landinu og mun óviða
brjóta flestir hverjir þær greinar
lögreglusamþykktar Vestmanna-
eyja sem lúta aö almennri
framkomu og kveöa á um að eng-
innmegi viöhafa óþarfa háreysi á
almannafæri og svo framvegis.
Þarna má sjá hina dagfars-
Eyiapostur frá Sigurgeiri J^nssyni.
jafn almennur áhugi fyrir þeirri
iþrótt og hér. Ekki þýöir aö setja
fundi neins konar á sama tima og
leikur i fyrstu deild fer fram, né
heldur mannfagnaö neins konar
eöa uppákomur. Forseta-
frambjóöanda var i sumar ráö-
lagtaðfresta áöur boöuðum fundi
sinum um klukkutima, svo aö
timi yröi til aö ljúka leik á Há-
steinsvelli (og náöi sá
frambjóðandi kjöri hvort sem þaö
hefur nú veriö þvi aö þakka eöa
ekki) Þá hafa trollbátar og miöaö
sinar landanir og helgarfri viö
þaö hvernig á leikjum stendur.
Og oft á tiöum er ekki siöur
skemmtilegt aö fylgjast meö
þeim sem utan vallar eru en þeim
sem leika aöalhlutverkiö inni á
vellinum. Skrifara Eyjapósts hef-
ur oft flogiö I hug, hvaö gert yröi
ef einhverjum dytti i hug aö
upphefja á almannafæri, t.a.m. á
Lækjartorgi svipaöa hegöan og
sýnd er á fótboltavelli. Mjög lik-
lega yröi viðkomandi svissaö
annaö hvort i steininn eöa á Klqsp
nema hvort tveggja væri. Alla
vega er víst, aö áhorfendur á
kanttspyrnukappleikjum marg-
prúöustu mennhoppa og dansa og
faöma hvern annan. Þá æpa
menn og hrópa og syngja slagorð
i kór og ósjaldan er klappaö.
Þetta á einkum viö þegar heima-
liöinu vegnar vel. Svo umhverfast
menn lika algerlega ef illa geng-
ur. Þá er lika æpt og hrópaö, en
hljóöinerusóttdýpra niður i háls-
inn og enda i flestum tilfellum i
langri blótsyröarunu, þar sem
myrkrahöföinginn og hans veru-
staöur koma mjög viö sögu. Eink-
um og sérflagi eru þaö dómari og
linuveröir sem skeytum þessum
er beint aö en einnig fá liösmenn
aö heyra ýmislegt misjafnt.
Oftast eruþaö þá gestirnir sem fá
lesninguna en einnig eru þess
dæmi aö heimamenn fái send-
ingar, þar sem þeim er brugöiö
um aumingjahátt og leti og sömu-
leiöis er ættmennum þeirra og
aöstandendum úthúöaö á allan
hátt.
Þá þykir mjög viö hæfi að menn
froöufelli af bræöi, þegar þannig
stendur á og dæmi eru þess aö
hendur hafi verið látnar skipta.
Þaö þykir raunar hápunktur
leiksins, ef slagsmál veröa á
meðal áhorfenda og þess ævin-
lega getiö i blaðafréttum af
viökomandi leik, oft meö fleiri orð
um en eytt er á leikinn sjálfan.
Ekki veit ég hvort sálfræðingar
hafa rannsakað orsakir þess aö
menn skipta svo mjög skapi á
knattspyrnuleikjun, en margt
hefur sú stétt manna athugaö
óþarfara en þaö og er hugmynd-
inni hér meö komiö á framfæri.
En svo er sumariö allt i einu liö-
iö og allur fótbolti búinn. Þaö væri
vissulega illbærilegt aö þurfa aö
þrauka heilan vetur án þess að fá
aö sleppa stjórn á sér og sem
betur fer þarf þess ekki lengur.
Eldgosiö fræga haföi meöal ann-
ars þau eftirköst aö hér var byggt
stórt og mikið Iþróttahús og hófst
þar meö til vegs og viröingar
iþrótt sem aldrei haföi verið ýkja
hátt skrifuö i Vestmannaeyjum,
handknattleikur. Og nú er svo
komið aö menn geta leyft sér aö
missa stjórn á skapi sinu svo aö
segja allan ársins hring og er þaö
vel.Þaösem meira er um vert, er
þaö, aö mun áhrifameira er aö
sleppa fram af sér beislinu innan
fjögurra veggja þar sem allur
hávaöi kemst betur til skila og
bergmálar fram og aftur f saln-
um. Ekki eru tilburöirnir ósvip-
aöir og utan húss, nema hvaö hér
er öllu þrengri stakkur skorinn,
þar sem menn geta ekki valsaö
fram og til baka heldur veröa aö
láta sér nægja sitt sæti eöa stæöi
ognánasta nágrenni. En oröaval-
iöermjögsvipaö og i fótboltanum
og enn sem fyrr eru þaö einkum
dómgæslumenn sem fá
bróöurpartinn af skömmunum.
Hér á dögunum sótti okkur
heim handboltaliö af höfuö-
borgarsvæðinu og mætti ööru
heimaliðinu á leikvelli I Iþrótta-
miöstööinni. Og þar sem
skrifari Eyjapósts er sport-
idíót af guösnáö og getur vel
fallið undir lýsingar sem
hér eru að framan greindar,
lét hann sig aö sjálfsögöu ekki
vanta á leikinn. Þvi miður
reyndust gestirnir sterkari aöil-
inn i þessum leik og kostaöi þaö
aö sjálfsögöu ærinn skammt af
sterkum lýsingaroröum. En
þarna uröueinnig hinar ágætustu
uppákomur, ekki á leikvellinum
sjálfum heldur meöal áhorfenda.
Einn dyggur stuðningsmaöur
aökomuliösins var þama mættur
meö frlöu föruneyti, kunnur
bilasali af höfuöborgarsvæðinu.
Þeir félagar hugöust gjöra sér
glaðan dag meðan á leiknum stóö,
drógu upp drykkjarföng og byrj-
uðu aö blanda. Og þótt Vest-
mannaeyingar séu engin sérstiSx
fyrirmynd annarra landsmanna
hvaö varöar bindindissemi svona
yfirleitt, þá þótti nábýlismönnum
á áhorfendabekkjum þetta athæfi
gestanna ekki viö hæfi, þar sem
meðferð áfengra drykkja er auk-
in heldur ekki leyfö i húsinu.
Tóku heimamenn sig til og
vildu stööva gleöskapinn. Ekki
voru bilasölumenn á sama máli
og upphófust nú stympingar sem
drógu þann dilk á eftir sér að
Þurfum traust flugfélag
Engan skyldi undra þótt fólk
væri fariö aö þreytast dálitiö á
umræöum um Flugleiöir, en jafn-
framter réttaðbenda á,aöhérer
ekki um aö ræða neitt einkamál
Alþýöubandalagsins og Flug-
leiöa, eins og sumir gætu haldiö,
heldur hagsmunamál alirar
þjóöarinnar.
Þaö viröist útséö um aö frum-
varpiö varöandi fjárhagsfyrir-
veröi úr þessu ekki afgreitt fyrr
en eftir mánaöamót, þrátt fyrir
aö allar staöreyndir málsins liggi
ljósar fyrir. Umræöur um Flug-
leiöamáliö hafa nú staöið i marga
klukkutlma á löggjafarsamkom-
unni, og þar hefur raunar fátt nýtt
komiö fram, sem fjölmiölar hafa
ekki fjallaö um meira og minna
áöur.
Sleppum Luxemborg
Oll þessi umræöa hefur minnt á
þaö rækilega aö okkur Islend-
ingum er mikil þörf á sterku og
vel reknu fiugfélagi til að sjá um
samgöngur miili landa og innan-
lands. Flugleiöaumræöan hefur
leitt i ljós aö flugiö til Skandin-
avíu og Bretlands er arövænlegt,
og innanlandsflugiö stendur i
járnum. Hinsvegar er hallarekst-
urinn allur á margumtalaöri
Noröur-Atlantshafsleiö. Ef viö
litum nánar á hana, þá er þaö
alveg ljdst aö okkur er mikil
nauösynailrahluta vegna aöhafa
nokkrar feröir á viku til Banda-
rikjanna, en hinsvegar veröur
varla séö hvaöa tilgangi þaö
þjónar fyrir feröalög Islendinga
aö halda uppi tiöum feröum til
Luxemborgar. Þangaö eiga I
raun mjög fáir leiö, nema þeir
sem eru á frímiöum vegna starfa
sinna i Lux. Hinsvegar viröist
augljóst, aö Flugleiöir ættu aö
taka uppferöir til og frá til dæmis
Frankfurt í staöinn. Bæöi er, aö
meö því aö fljúga þangaö eiga
farþegar greiða ieiö i allar áttir,
en eru ekki á hálfgeröu eyöiskeri
eins og I Luxemborg, og svo er
hitt aö meiri möguleikar viröast
aö ná I farþega til Islands I
Frankfurt en i Luxemborg.
Þessar leiöir sem hér hafa
verið nefndar og svo innanlands-
flugiö er þaö sem Flugleiöir eiga
aö leggja áherslu á.
1 næstu viku ætlar stjórn félags-
ins samkvæmt fréttum aö koma
saman og fjalla um flugrekst-
urinn í vetur.
Nýtt blóð vantar
i stjórnina
Þaö vekur óneitanlega athygli,
aö lltiö sem ekkert heyrist frá
öörum stjórnarmönnum en Erni
O. Johnson og Siguröi Helgasyni.
Þessir tveir menn eru ákaflega
ólíkir. Hérna fyrir nokkrum árum
voru þeir miklir keppinautar,
annar sem forstjóri Flugfélags
Islands en hinn mikils ráöandi I
Loftleiðum. Nú er þaö þessara
tveggja óliku manna að vinna
saman á erfiöleikatimum, meö
svo til aö þvl er virö-
ist óvirka stjórn i kring um
boröiö. Þaö vekur óneitanlega at-
hygli aö tveir Eimskipafélags-
menn eru þar innanborös.
Annarsvegar Halldór H. Jónsson
arkitekt, stjórnarformaöur Eim-
skips og hinsvegar Ottar Möller
fyrrverandi forstjóri Eimskips.
Þá væri fróölegt aö vita hvaö
Sigurgeir Jónsson aöstoðar-
**€
bankastjóri I Seölabankanum
legöi til á stjórnarfundum Flug-
leiöa. Hann er i alþjóöaviöskipt-
um bankans og vel kunnugur á
lánamörkuöum I heiminum, ekki
veitir af. Er hinsvegar nokkurt
siöferöi i þvl aö einn af ráöa-
mönnum Seölabankans sé I stjórn
Flugleiöa. óneitanlega gefur þaö
tilefni til allskonar vangaveltna.
Nú en það eru fleiri menn I stjórn-
inni en þessir fimm sem hér hafa
verið nefndir meö nöfnum, en þaö
veröur ekki framhjá þvi litiö aö
JielgarpásiurinrL.
starfsliös Háskólans nýtist þvf
engan veginn I þágu rannsóknar-
stofnana atvinnuveganna.
Mestu varöar þó aö forsvars-
menn Háskólans gera sér fulla
grein fyrir þvf aö pottur er brot-
inn i þessum þætti I starfsemi
skólans og að umræöur eru
hafnar um úrbætur meðal for-
svarsmanna og kennaraliösins,
þvi um miöjan mánuöinn ráöger-
ir Félag háskólakennara
ráöstefnu um þetta efni. Þar hlýt-
ur einnig aö veröa reifuö sú krafa
skattborgara þessa lands aö fá
greinarbetri upplýsingar um þaö
hvernig rúmur hálfur milljaröur
króna skilar sér i árangri af
rannsóknarstarsemi, heldur en
fæst i stopulum skrám yfir rit
háskólakennara. Hjá sumum
einstaklingum geyma þessi „rit”
aðallega afmælis- og minningar-
greinar úr dagblöðum.
dómarar stöövuðu leikinn.
Féllust aökomumenn á aö halda
að sér höndum meö drykk sinn
meöan leikurinn stæöi yfir. En
eitthvaö hefur þrostinn veriö þrá-
látur, þvf ekki voru liönar fimm
minútur, þar til stööva varð leik-
inn á ný og af sömu ástæöu og
áöur. Var yfirmaður hússins til
kallaður aö skakka leikinn. Ekki
uröu þeir á eitt sáttir hann og
bllakaupmaðurinn og taldi sá
siöarnefndi sig hafa fullan og
óskoraöan rétt til aö velja sln
drykkjarföng sjálfur án aöstoöar
annarra. Þá taldi hannsér það og
til tekna aö hann heföi fjarmagn-
aö aökomuliöiö meö nokkrum
milljónum, ætti þar meö drjúgan
hlut í því og ætti þvl aö vera
frjálst aö hafa slna hentisemi i
drykk.
Ráðamaöur I húsinu reyndist
ekki sömu skoðunar og sagöi' eitt
skyldi hér yfir alla ganga. Myndi
fjármagn engu ráða hér um og
stæöi sú regla óhögguð aö mönn-
um væri meinuö neysla áfengra
drykkja i þessu húsi. Þá reiddist
bílasalinn og kvaöst myndikaupa
helvítis kofann svo að hægt væri
að láta af þessu þrasi og myndi þá
setja sinar eigin reglur um
meöferð drykkjarfanga i
framtiöinni.
En likast til hefur kofinn ekki
verið á söluskrá, þvl aö blla-
kaupmaöurinn varö aö láta I
minni pokann, hvarf úr salnum
ásamt hirö sinni og hefur væntan-
lega haldiö áfram iöju sinni utan-
dyra (þvi aö þaö er ekki bannaö I
Vestmannaeyjum). Þarna unnu
sem sé heimamenn þó aö þeir hafi
tapaö leiknum.
Þaö er næsta öruggt aö skrifari
Eyjapósts lætur sig ekki vanta á
næsta leik, aldrei aö vita nema
eitthvað komi upp á.
Og svona meöal annarra oröa,
sennilega er hægt aö lifa þokka-
legu llfi fjárhagslega ef maður á
bilasöiu á höfuöborgarsvæöinu
HÁKARL
sumir af þeim sem eru þar lfka
geta varla veriö miklir bógar i
stórátökum, svo niöurstaðan
hlýtur aö vera sú aö töluverðar
mannabreytingar veröi á næsta
aöalfundi I stjórninni.
Þurfa traustan bakhjarl
Þeir Siguröur og örn veröa þar
sjálfsagt áfram, en þeir þurfa
sterkari bakhjarla en þeir hafa
nú. Þá liggur alveg ljóst fyrir, aö
hiö sifellda neikvæöa tal um
rekstur félagsins, einkum þó
utanlands, hefur skaöaö félagiö
mikið. Viö sem þurfum bara að
ferðast til og frá landinu eigum
ekki annan samgöngukost en
Flugleiöir, en aörir sem hafa
heyrt um erfiöleikana eru ekki
liklegir til aö sækjast eftir aö
fljúga með félaginu. Þrátt fyrir
allar gloppurnar i rekstrinum og
mistökin sem þar hafa verið gerö,
er besti kosturinn hjá ókkur aö
reyna aö aöstoöa félagiö af
fremsta megni, en sleppa þó ekki
heilbrigöri gagnrýni, þvi þaö er
annaö en aö segja það aö stofna
nýtt flugfélag hér I dag^sem er I
sambandi viö flest heimsins félög
og getur séö um farpantanir hvort
sem um er að ræöa Suðureyri eöa
Chile.