Helgarpósturinn - 11.09.1981, Blaðsíða 20

20
Föstudagur 11. september 1981 belgarpósturinn
Af djassplötumarkaðinum
Pablod/ass
Einn þeirra leikmanna sem
hvaö mest áhrif hefur haft á
þróun djassins er Norman
Granz. Hann hóf ungur aö
skipuleggja hljómleika og
hljómplötufyrirtæki hans,
Verve, var eitt af stórveldum
djassins (raunverulegt stór-
veldi varö þaö þó ekki fyrr en
poppmúsik varö hluti af útgáf-
unni). 1959 seldi hann MGM
fyrirtækiö og flutti til Sviss.
Hann hætti aö mestu djassaf-
Þegar Norman Granz er
annarsvegar þá er
djammsessjónin hinsvegar og
stór hluti Pablóútgáfunnar eru
djammarar. 1 Fálkanum er
nokkuö úrval Pablóplatna og
þar má finna tvo úrvalsdjamm-
ara: Basiedjammiö á Montreux
1977, sem áöur hefur veriö getiö
i þáttum þessum og Oscar
Peterson-djammiö á sama
festlvali, þar sem Dizzy
Gillespie, Clark Terry, Eddie

Jazz
eftir Vernharð Linnet

skiptum en hélt þó áfram aö
starfa sem umboösmaöur Ellu
Fitzgeralds og Oscar Petersons.
1967 skipulagöi hann JATP-
hljómleikaferö um Bandarikin
og gekk hún vel. 1972 stóö hann
fyrir tónleikum meö EUu og
Basie i Santa Monica og bauö
þangaö m.a. Oscar Peterson,
Ray Brown, Roy Eldridge, Stan
Getz og Harry Edinson. Tón-
leikana hljóöritaöi hann og gaf
út og reyndi aö selja i póst-
verslun. Aöeins 150 eintök seid-
ust, svo þetta heföi oröiö endir-
inn á hijómplötuafskiptum
Granz, ef Polydor heföi ekki
frétt af framtakinu, hringt i
kappann og boöiö honum aö sjá
um heimsdreifinguna hæfi hann
aftur hljómplötuútgáfu. Granz
tók þessu kostaboöi, keypti Art
Tatum upptökurnar sinar af
MGM (hann hefur nú gefiö út 13
einleiksplötur og 8 hljóm-
sveitarplötur meö Tatum) gaf
út nokkra óútgefna JATP-tón-
leika og fyrirtækiö nefndi hann
Pablo eftir Pablo Piccaso,
uppáhaldsmálaranum sinum,
en Granz á mikiö safn nútima-
listaverka.
Davis, Niels-Henning og Bobby
Durham láta gamminn geysa I
félagskap Oscars. Besta verkiö
á plötunni er Things Ain’t What
They Used To Be, Ellingtonblús
eftir soninn Mercer. þar um-
myndast djammiö i heilsteypt
listaverk boriö uppi af bassa-
gangi og hljómakórónum Niels-
Hennings.
Af gömlu Verve listamönnun-
um eru fjórir atkvæöamestir
hjá Pablo: Count Basie, Ella
Fitzgerald, Dizzy Gillespie og
Oscar Peterson. Sá siöastnefndi
er einna fy rirferöamestur
þeirra og skipta Pabioplötur
hans tugum. Þær fást flestar
hérlendis, enda er Peterson i
hópi þeirra djassleikara er best
seljasL Ein sú besta er konsert-
skffan frá Salie Playel i Paris.
Þeir tónleikar voru i október-
mánuöi 1978 og trióiö sem lék
þaö sama og átti aö vera á
Listahátiö i Reykjavik um sum-
ariö: Oscar, Niels-Henning og
JoePass.en einsog flestir muna
kon.'St Joe ekki til Islands,
haföi fengiö sykursýkiskast.
Þetta er trúlega fingrafimasta
djasstrió allra tima, en menn
komast ekki langt á fingrafim-
inni einni saman, þaö þarf
rýþmfska spennu og kraftbirt-
ing til aö sveiflan leiki liöug,
heit. Allt er þaö aö finna i leik
triósins og svo spiliir ekki fyrir
aö þarna er I fyrsta sinn á plötu
synishom af hinum makalausa
dúett Niels-Hennings og Joe
Pass: Samba De Orfeu og
Donna Lee, og Joe á ekki I vand-
ræöum meö aö fylgja Niels I
melódlusprettinum i Donnu
einsog Pillip i Háskólabiói fyrr
þetta ár.
Norman Granz hefur alltaf
haft gaman af aö leiöa saman
ólika listamenn. Geggjaöasta
hugmyndin hans i þvi efni varö
þvl miöur aldrei aö veruleika:
dúett Charlie Parkers og Art
Tatums (Tatum mætti ekki I
upptöku). Af þeim toga eru
Basie-Peterson skífurnar og
blússöngvarinn Big Joe Tumer
er settur I félagsskap poppar-
anna: Dizzys og Milt Jackson.
Stundum var Granz ásakaöur
um aö hljóörita of mikiö af viss-
um listamönnum en svar hans
er rökrétt: „Hver vildi vera án
alls þess sem ég hljóöritaöi meö
Billy Holliday, Charlie Parker,
Art Tatum og Ben Webester á
sjötta áratugnum þegar enginn
annar sinnti þeim”. Þaö væri
llka lltiö til meö hljóöritunum
meistara á borö viö Roy
Eldridge og Benny Carter frá
siöasta áratug ef Pablo heföi
ekki veriö stofnaö og meira aö
segja vafasamt aö Zoot Sims
heföi sent frá sér röö snilldar-
verka svo sem hann hefur gert á
Pablo. Enn má fá i Fálkanum
snilldarskifu hans: Soprano Sax
(Pablo 2310 770), þar sem hann
leikur meö pianistanum Ray
Bryant, tékkneska bassaieikar-
anum George Mraz (sem hingaö
kom meö Abercrombie) og
trommaranum Grady Tate.Þaö
er undravert hversu góöu valdi
Sims hefur náö á þvl erfiöa
hljóöfæri sópraninum dcki slst
ef miöaö er viö hinn óburðuga
leik félaga hans Stan Getz á
Joe Pass — snillin ótvlræö
sama hljóöfæri ILaugardalshölI.
Montreuxfestivölin i Sviss
hafa löngum veriö skeiövöllur
Pabloættarinnar og hér skal áö
lokum fjallaö um eina slika
skífu þar sem finna má festi-
valiö ihnotskurn: Digital ni at
Montreux (Pablo Live 2308 223)
þar sem hljómsveit Count
Basies leikur tvö lög, Ella
syngur tvö tilviöbótar, Joe Pass
hugleiöir tvo ópusa og þeir
Niels-Henning leika tvo dúetta.
Allt er þetta fimagott nema
hlutur Basiebandsins. Furöu-
legt aö skella tveimur jafn-
rýrum verkum á sllka plötu
(þaö skal tekiö fram aö ailt er
frumútgefiö á skifunni). I Can’t
Get Started er i dansbandastll
og trompetsólóinn af sykurætt-
inni. Good Mileage er skraut-
númer fyrir trommara bands-
ins, hinn háværa, tekniska,
ófrumlega og smekklitla Butch
Miles. Sem betur fer fylgir
snilldarsöngur Ellu Fitzgerald
trommuóskapnaönum og þaö er
unaöur aö hlusta á hanasyngja
Ghostof A Chance. Hún sveiflar
ballööunni einsog sá sem valdið
hefur og fraserar svo frisklega
aö það er sem allt sé nýtt og
allar klisjur á bak og burt, það
sama er ekki uppá teningnum i
Air Mail Special enda hefur
lagiö veriö á efnisskrá hennar i
óratima, en þrátt fyrir ýmsar
klisjur er kraftur 1 sveiflunni.
Joe Pass túlkar I Cover The
Waterfront af lýriskri snilld og
sveiflar slöan Lil Darlin einsog
heilt Basieband og þegar hann
tvöfaldra tempóiö og kemur
meö Art Tatum breik þá fer nú
aö hitna i kolunum. Hvaöa
annar gitarleikari gæti slikt!
Lokaverkin eru meö hinum
makalausa dúett Pass og Niels-
Hennings: In Your Own Sweet
Way Brubecks og Oleo Rollins.
Þessi verk voru á stúdióskifu
þeirra: Chops (Pablo 2310 830)
og Niel lék þau oft meö Kenny
Drew. Þaö er meiri spenna i
samleik þeirra á þessari plötu
en stúdíóskifunni og þarf engan
aö undra, þó sakna ég ljúflings-
senu Stúdióskifunnar i Bru-
beckmelódiunni. Þessi plata
hefur breytt hugmyndum
minum um Joe Pass, mér
blandast ekki lengur hugur um
snilli mannsins eftir hlustunina.
Fjölbreyttar kræsingar
ÝmsirURGH A Music
War
Hvaö eiga kvikmyndirnar
Monthy Python And The Holy
Grail (sem Laugarásbió tekur
fljótlega til sýningar). Rocky
Devo og Orchestral Manouvres
In The Dark.
En þaö eru þó ýmsar aörar
hljómsveitir, sem mér þykja
öllu merkilegri. Má þar nefna
Members meö reggaelagiö sitt
Horror Picture Show og
Clash myndin Rude Boy Sam-
eiginlegt? Jú, þær eru allar
framleiddaraf sama manninum
en hann heitir Michael White.
White þessi fékk þá flugu i
hausinn, aö hann vildi gera
heimildarmynd um hina svo-
kölluöu nýju tónlist, sem viö
gjarnan nefnum nýbylgjutón-
list. Hann fékk i liö meö sér þá
Ian Copeland, sem hefur þaö
starf aö bóka hljómsveitir á
hina og þessa staöi og Mike
Copeland, sem er umboðsmaður
margra frægra hljómsveita, svo
sem The Police og Squeeze.
Fjöldi hljómsveita var ráöinn
til aö spila á ákveönum stööum,
þar sem þær voru kvikmynd-
aöar og hljóðritaöar. Arangur-
inn er svo kvikmyndin URGH A
Music War og svo náttúrlega
plötur meö tónlistinni.
URGH er tveggja platna
albúm þar sem koma fram
einar 27 hljómsveitir, sem spila
sitt lagiö hver. Eins og oft vill
veröa þegar svo margar hljóm-
sveitir eru saman á plötu, þá er
árangurinn svona upp og niöur.
1 heildina eru þó plötur þessar
merkilega góöar. Þær eru vel
geröar og greinilega hugsaö um
aö ná góöum heildarsvip á
verkiö.
A URGH eru nokkrar hljóm-
sveitir og einstaklingar sem
þegar hafa náö miklum vin-
sældum, svo sem The Police,
Toyah Wilcox, Gary Newman,
góöa Ofíshore Banking Busin-
ess, Athletico Spizz 80 meö
Where’s Captain Kirk? sem er
liklega þeirra besta lag, The
Au-Pairs með lagiö um gervi-
fullnæginguna, Come Again.
Echo And The Bunnymen með
The Puppet, Magazin meö
Model Worker og hin ágæta
pönkabilly hljómsveit The
Cramps meö lagiö Tear It Up.
Þá eru þarna einnig þrjár af
efnilegustu nýbylgjuhljómsveit-
um Bandarikjanna, þ.e. X,
OingoBoingo og Go-Go’s, en sú
siðastnefnda er ein af betri
kvennahljómsveitum sem starf-
andi eru. Auk þess er þarna að
finna XTC, Pere Ubu, Gang Of
Four, reggaehljómsveitina
Steel Pulse, Klaus Normi og
John Otaway.
URGH er plata sem óhætt er
aö mæla meö, aö vlsu eru á
henni einstaka lélegt iag, en i
heildina er hún bara nokkuö
góö.
Ramones-Plesant
Dreams
Ramones er ein af þeim
hljómsveitum sem spruttu upp
þegar pönkbylgjan reiö yfir áriö
1976. Hljómsveit þessi er upp-
runnin i New York og var tónlist
þeirra nokkuö ööruvisi en
bresku pönkhljómsveitanna.
Ahrif bitlatónlistar sjöunda ára-
tugsins voru t.d. mun meira
áberandi hjá Ramones en
bresku hijómsveitunum. Þar aö
auki fylgdi þeim mun meiri
hávaöi sem ættaöur var frá
þungu rokkhljómsveitunum, en
hljóöfæraleikur var þó aliur
mjög pönklegur.
Aöalkeppikefli Ramones um
tima var aö spila sem flest lög á
sem skemmstum tima. Þeir
spiluöu yfirleitt ekki lengur en I
tuttugu og fimm minútur, en á
þeim tima léku þeir þó þrettán
lög. Þaö gefur þvi auga leiö aö
tónlist þeirra hefur veriö ótrú-
lega hröö. Þeir sendu frá sér
nokkrar plötur á stuttum tima
og voru þær allar mjög likar,
sem varö náttúrlega til þess aö
menn fengu fljótlega leiö á
þeim.
Eitt voru menn þó sammála
um og þaö var þaö aö Ramones
gætu mun betur. Þeir voru góöir
lagasmiöir, þokkalegir hljóö-
færaleikarar og meö góðum
söngvara þar sem Jeoy Ramone
yar. Það vantaöi bara aö vinna
betur úr hlutunum. Einn þeirra
manna sem heyrði hvaö I
Ramcnes bjó var pródúserinn
heimsfrægi Phil Spector. Hann
tók hljómsveitina undir sinn
verndarvæng og út úr þeirra
samvinnu varö til platan Oper-
ation At Last. Breytingarnar
voru geysilegar, en þaö var eins
og enn vantaöi eitthvaö og sam-
starf Spectors og Ramones varö
ekki lengra.
Nú þurfti aö finna nýjan mann
til að stjórna næstu plötu og
Graham Gouldman (lOcc meö-
limur) varö fyrir valinu. Þó
þetta kunni aö þykja skrýtiö val
I fyrstu, þá er þaö i rauninni
ekkert vitlaust, Gouldman er
nefnilega vel kunnugur tónlist
sjöunda áratugsins, sem
Ramones eru enn aö reyna aö
endurskapa, þar sem hann
samdi mörg lög sem fræg uröu á
þessum árum. Hver man t.d.
ekki eftir For Your Love meö
Yardbirds, Look Trough Any
Window og Bus Stop með Hollies
og No Milk Today meö Her-
manni Hörmung. Já, þau eru öll
eftir Gouldman og hann reynd-
ist einmitt retti maöurinn fyrir
Ramones, þvi nýja platan
Plesant Dreams uppfyilir loks
þær vonir, sem bundnar hafa
veriö viö hljómsveitina I gegn-
um árin, þeim hefur loks tekist
að gera stórgóöa piötu.
Nú tekst aö ná fram sjöunda-
áratugsmóralnum og er þaö
einkum gert meö skemmtileg-
um gamaldags röddunum meö
tilheyrandi aaah og úúúhum.
Lögin eru lika flest hver mjög
góö og textar fjölbreyttir. Besta
lagiö tel ég vera 7—11, sem er
meö slysatexta i Leader Of The
Gang stil og svona til aö undir-
strika áhrifin þá minnir
trommuslátturinn einnig oft á
það lag. Stundum koma svo i
gegn gamlir frasar eins og t.d. I
It’s Not My Place, þar sem Who
lagið Whiskey Man er ekki viös
fjarri á köflum og I This Is Not
My Business sem byrjar likt og
Leapy Lee lagiö Little Arrows.
Plesant Dreams er plata sem
hefur inni aö halda popptónlist
fyrir minn smekk og þó að
áhrifin séu úr fortiðinni, þá er
enginn vafi á þvi aö tónlist
Ramones er einnig tónlist dags-
ins i dag, full af fjöri og krafti.
Icehouse
Icehouse heitir áströlsk
hljómsveit sem ku vera nokkuð
likleg til mikilla vinsælda, aö
minnsta kosti er þaö álit þeirra
hjá Steinum h.f. þvi plata
hljömsveitarinnar hefur veriö
gefin út hérlendis.
Höfuöpaur Icehouse er náungi
sem heitir Iva Davies en hann
mun vera allmikiö músik-
menntaður og þá sem óbóleik-
ari. Svo upptekinn var hann viö
aö læra klasslkinaaö popptónlist-
in fór algerlega fram hjá hon-
um. Þaö var ekki fyrr en hann
hætti I skóla aö hann byrjaði aö
hlusta á Bowie, Lou Reed og
Marc Bolan. Davies sneri sér þá
aö gitarleik og stofnaöi fljótlega
popphljómsveit.
Fyrsta plata Icehouse hlaut
sérlega góöar viðtökur þegar
hún kom út I Astrallu og er
hljómsveitin nú meöal allra vin-
sælustu hljómsveita þar i landi.
Tónlist Icehouse er helst hægt
aö flokka undir futuristatónlist.
Þeir eru þó enn poppaöri en
margar enskar þessháttar
hljómsveitir. Hvaöa stimpill
sem annars veröur settur á þá,
þá er óhætt aö segja aö þeir séu
nokkuð hressilegir og Iva
Davies Semur ágætustu popp-
lög.