Helgarpósturinn - 11.09.1981, Blaðsíða 10

10

Trúbodið í
dagblöðunum
Ég lærði að lesa með þvi aö stauta gegnum leiöara dagblaöanna.
Ekki veit ég hvort það getur kallast holl lesning eða góður skóli fyrir
ungmenni. En svona var þetta nú samt. Kannski er það vegna þessa
dagblaðalesturs i bernsku, aö mér hefur siöan fundist ég eiga heima
innan um blaðamenn. Athyglisvert.
Seinna — þegar ég fór að velta fyrir mér innihaldi þessara leiö-
ara, sem ég hafði vanist á að lesa, gat ég stundum ekki orða bundist
og spurði foreldra mina hvernig á þvi stæði, aö mennirnir sem skrif-
uðu pólitik i blöðin, væru svona reiðir. Leiðaratónninn var þá, eins
og nú, þunglamalegur, ógnandi, tormeltur og oftast rótarlegt sam-
safn fullyröinga. Trúboösstill.
I Vikupóstur frá Gunnari Gunnarssyni
— Þetta á ekki að taka alvarlega, sögðu foreldrar minir.
— Mennirnir eru ekki svona reiðir. Þeir vilja bara að það liti út
fyrir að þeir séu reiðir, og hafi betra vit á málunum en starfsbræð-
urnir á hinum blöðunum. Furðulegt.
Svo komu þeir dagar, að ég fór að vinna á ritstjórn pólitisks blaös.
Þá komst ég að þvi, að þaö var ekki rétt, sem foreldrar mínir höföu
haldiö fram um geðslag ritstjóranna. Ritstjórarnir sem ég lenti hjá
(þaö var fyrst á Timanum), voru oft taugaveiklaðir og ekki sem
bestir i skapinu. Þeir voru alltaf aö boða pólitiska trú og i pappirs-
striði við þá á hinum blöðunum. Hugsiö um þetta.
Stjórnmálaritstjórar og pólitiskir skribentar yfirleitt — já, stjórn-
málamenn upp til hópa, eru vitanlega vænsta fólk. Ég efast ekki um
það. En vegna þess að þessar manneskjur hafa gert pólitik að at-
vinnu sinni og hjartansmáli, hefur þaö komiö sjálfu sér I þá aðstöðu
aö þurfa stöðugt að vera að verja einhverja vlgstöðu. Erfitt líf?
Hið pólitiska strið er langvarandi og vopnahlé fátið. Hin stóra hrlð
samanstendur af mörgum smáskærum. Eiginlega kemur upp ný
vlgstaða á hverjum degi, aö minnsta kosti i hverri viku. Það gildir
að vera viöbúinn, beita á vixl léttum vopnum og þungum, tefla á
vixl fram fótgönguliöi og stórskotaliði. Þetta er barátta um atkvæöi.
Barátta um athygli. Þessi leiksýning er endalaus.
Hið pólitiska trúboð á dagblaösslöunum leiðir af sér, aö stjórn-
málaskribentarnir, þessir sem næstum daglega tvihenda breiðu
spjótin, hafa fyrir löngu varpaö frá sér þvi sem þeim hlýtur að finn-
ast vera aukaatriði og til tafar i baráttunni. Nefnilega upplýsinga-
skyldu dagblaðsins. Fréttablaðsins. Blaðiö er gefið út fyrir flokk,
skoðun, trú. Það er ekki gefiö út meö það fyrir augum að uppfræöa
og upplýsa og segja frá staöreyndum. Pólitiskt blað getur aldrei
oröið nothæft fréttablaö. Augljóst mál?
Ég hef margoft upplifað það á blaði, aö hafi mikið þótt liggja viö i
pólitikinni, hefur fréttunum veriö sópað burt. A Þjóðviljanum þurfti
stundum að leggja hálfa forsiðuna undir frásögn af tveggja siöna
grein inni i blaðinu. Greinin var oftast eftir Lúðvik eöa Kjartan. Ég
held að enginn hafi lesið þessar greinar nema náttúrlega ritstjórar
Mogga — og Lúövik og Kjartan sjálfir. Þegar ég var á VIsi eitt kosn-
ingavorið, hætti blaöið aö vera fjörugur fréttaseppi með kjaftinn
uppi. Þvi var beitt fyrir kosningavagn Sjálfstæöisflokksins. I heilan
mánuð birtist ekkert i blaðinu sem skýrði heimsmynd áskrifenda,
heldur bara kosningalygi úr frambjóöendum ihaldsins og nið og
skrök um frambjóðendur hinna flokkanna. Þessa daga höfðu eig-
endur VIsis engar áhyggjur af velfarnaöarmálum þjóðarinnar. Þaö
gilti aö treysta völdin. Óþarfi aö fjasa út af þessu?
tslendingar virðast hafa mikla þörf fyrir dagblöð. Þaö er viss
textaþorsti fyrir hendi. Margir kaupa mörg blöð. Þetta blaðahungur
stafar meðal annars af þvi, að ekkert eitt dagblað er fullnægjandi
fyrir borgarann i Fréttaleit. Moggi birtir ekkert komi þaö ekki úr
vissu sjónarhorni. Sama gildir fyrir hina. Blaðamennskan, hand-
verk fréttamanns, blaðamanns I jákvæðustu merkingu þess orðs, er
sjaldan iðkuð hér á blööum. Efni er birt. Það er eiginlega allt og
sumt. Áróður er prentaður. Frumstætt?
Er það ekki sorglegt, að þeir sem oftast tala um blaöamannsheiö-
ur og vandaða blaðamennsku osfrv. — það eru einmitt þessir há-
vaðasömu leigupennar flokkseigenda og blaöaútgefenda. Er ekki
kominn timi til að þessi merkilega starfsgrein risi undir nafni — að
starfandi blaðamenn ryðji þessum pólitikusum inn á Alþingi eða
hvert þeir nú vilja fara —og fari svo sjálfir aö gera skyldu sina.
Föstudagur 11. september 1981 —llB/cjSrpÓSturinrL.
ÚR HEIMI SPILANNA — I: Nútimaspil, hönnuð til að fyrirbyggja
misskilning og svik.
fimm tiglar. Garozzo reyndi þá
aðra ábendingarsögn og sagði
fimm hjörtu. Billy doblaði til
þess aö gefa mér visbendingu
um útspil. Belladonna notaöi
tækifæriö til að sýna fyrirstööu
með þvl að redobla.
Garozzo sagði fimm spaða,
sögn sem mér er ekki ljóst hvað
við er átt. Belladonna sagöi
fimm grönd. Aftur eitthvað dul-
arfullt og óskiljanlegt. En hvað
um þaö, Garozzo óö I sjö lauf.
Allir sögðu pass. Allir dasaðir.
Sjö lauf! Ég trúði varla eigin
eyrum. Hér var ég i vörn gegn
alslemmu i laufi i hættunni og
var meö kóng og tiu á bak við
sagnhafann. Þegar til alls kom
þá var Guö ekki italskur! Þeir
uröu örugglega einn niður. Ég
var að verða heimsmeistari. Ó
sá ljúfi dagur! Ég gat varla beö-
iöeftirþvlaöfara heim og segja
öllum frá þessu. Ég ætlaði, já ég
ætlaði....
Hin stutta ævi iaufakóngsins
1 dag langar mig til þess að
kynna ykkur fyrir enn einni
stórstjörnu bridgeheimsins.
Hann heitir Edwin B. Kantar,
fæddur 1932 i Los Angeles i Kali-
forniu, bridge-kennari og
bridge-rithöfundur að atvinnu.
Hefur unnið óteljandi verölaun
við spilaborðið og þess utan ver-
ið I landsiiði Bandarlkjanna.
Ein af seinni bókum hans heitir
„Bridge Humor” og þar er eft-
irfarandi frásögn hans I (laf-)
lauslegri þýðingu minni. Sagan
er frá heimsmeistarakeppninni
1975 og heitir „Hin stutta ævi
laufa kóngsins”:
Billy. Þess utan átti Billy sex
spaöa, svo að andstæöingarnir
áttu alls enga game-sögn. Sam-
herjarokkar við hitt boröið fóru
i þrjú grönd. Þrir niöur. Aö lok-
um þetta bráðsnjalla uppátæki
mitt að henda hjarta köngnum i
ásinn til þess að Billy kæmist
inn á drottninguna og gæti látið
mig trompa lauf .Gallinn var sá,
að Billy áttiekki dömuna. Hann
átti ni'una.
Ógleymanlegar endurminn-
ingar!
Andstæöingar okkar þessi sið-
ustu sextán spilvoru engir aörir
en bridge-risarnir Benito

Spi/
eftir Friðrik Dungal

Heimsmeistarakeppninni i
Bermuda, sem lauk fyrir hálf-
um mánuði, var önnur i rööinni
sem ég tók þátt i. Hin var 1969
og þá urðum við þriöju. Var þaö
i fyrsta sinn sem Bandaríkin
urðu svo neðarlega. Annars
alltaf efst eöa önnur.
Eftir sex daga spilamennsku i
Bermuda, vorum við farnir að
nálgast sigurinn. Viö höfðum
unnið Frakka og i úrslitaleikn-
um við þá ósigranlegu itölsku
heimsmeistara vorum viö búnir
að ná 73 punktum yfir i hálfleik.
Við áttum eftir að spila 48 spil.
Við vorum með afbragðs lið og
þó aö ttalirnir spiluðu frábær-
lega vel, gat varla verið hætta á
að við glutruðum þessu forskoti
niöur.
Var ég virkilega að verða
heimsmeistari?
Ég hefi spilað bridge frá þvi
að faðir besta vinar mins kenndi
mér spilið fyrir þrjátíu árum
siðan. Þá var ég tólf ára. Vart
liður sá dagur að ég ekki kenni
bridge, skrifi um bridge, lesi
bridge, hugsi um bridge,
dreymi um bridge eða gefi og
spili bridge.Gat það skeð aö allt
mitt frændfólk, sem ávallt hefir
haft áhyggjur af þessum spila-
gosa, mér, aö þaö ætti eftir aö
verða stolt af mér?
Við spiluöum sextán spil og
töpuðum 27 af 73 impunum
góðu. 1 háttinn fórum við með 46
impá yfir. Næsta dag töpuðum
við 22 impum I 16 spilum. Þá
áttum við 24 eftir og 16 spil.
Italirnir spiluöu snilldarlega.
Betur en nokkru sinni fyrr. Lán-
iö sem hafði fylgt okkur var
horfið. Enginn okkar gat gert
nokkuð sem vit var I.
Þegar ég settist til þess að
spila siðustu 16 spilin, fór ég að
rifja upp þærvillur sem ég hafði
gert. Mér hafði tekist að tapa
fjórum upplögðum spöðum i
hættunni. Þar fuku 17 impar. Þá
var annað spii þar sem ég hélt
aö makker minn, Billy Eisen-
berg, heföi hækkaö sögn mina
eittlauf i' tvö lauf, eftir aö and-
stæöingur sagði einn tigul, svo
ég stökk I fimm lauf til þess að
andstæöingarnir næðu ekki að
komast I spaöasögn sina. Þeir
doblúöu og settu mig þrjá niður.
Þá fyrst uppgötvaði ég aö and-
stæðingurinn mérá hægri hönd
haföi sagt tvö lauf en alls ekki
Garozzo og Giorgio Beliadonna.
Sennilega varþetta I fyrsta sinn
sem þeir voru undirí bardagan-
um og svona fá spileftir. Auðséð
var að þeir voru ekki ánægöir.
Við bárum fulla virðingu fyrir
þeim og spiluðum vel (einkum
Billy) en við trúðum þvi ekki aö
þeir gætu náð af okkur 24 imp-
um.
Og svo kom borð 92. Spil sem
virtust ætla að breyta lifi minu.
Norður-suður á hættu. Austur
gefur.
S DG8
H ÁG965
T K82
L AD
S 43
H D1087
T D.1064
L 754
S ÁK109
H-----
T A97
L G98632
Aust suð vest norð
Eisenb Bellad Kantar Garo
pass 2 L pass 2 T
pass 2 S pass 3 H
pass 3gr pass 4 L
pass 4 T pass 4gr
pass 5 T pass 5 H
dobl redobl pass 5 S
pass •5gr pass 7 L
pass pass pass
Otspil: Hjarta tvistur.
Þegar Billy sagði pass, opnaði
Belledonna á tveim laufum.
Samkvæmt italska superpreci-
sion kerfinu sýnir það langt
lauf, minna en 17 háspilapunkt-
ar, og mögulegan annan fjórlit.
Garozzo svaraði með tveim tigl-
um, biðsögn, sem biður um
meiri upplýsingar. Belladonna
sagði þá tvo spaða til þess aö
segja frá fjórlitnum sinum.
Garozzo sagöi eölileg þrjú
hjörtu og Belladonna þrjú
grönd.
En það var langt frá þvf aö
Garozzo væri hættur sögnum.
Hann var rétt aö byrja. Hann
tjáði stuNiing sinn við laufiö
með þvi að segja fjögur lauf og
Belladonna sagði fjóra tlgla,
sem fyrstu eða aðra fyrirstöðu i
litnum. Garozzo sagði þá bið-
sögnina fjögur grönd (Black-
wood er aðeins fyrir kurfa!) og
Belladonna staðfesti fyrstu fyr-
irstöðu í tigli með sögninni
S 7652
H K432
T G53
LK10
Ég lét Ut hjarta og þá sá ég
þann blinda. As og drottning i
laufi þar! Þvi þurfti ég, já ein-
mitt ég að lenda á slikri ógæfu.
Þvlí ósköpunum gátu ekki ás og
drottning verið þar sem þau
áttu að vera? Já, eða hvers-
vegna gat Billy ekki átt kónginn
i laufi? Já, hversvegna átti ég
ekki eitt, bara eitt pinu-pinulitið
lauf til viðbótar. Hversvegna?
En augnablik. Kannski átti ég
eitt enn. Ég leitaði sem óður
maður I spöðunum.
Allt þetta minnti mig á gamla
sögu sem ég hefi oft sagt nem-
endum mínum Smávaxin eldri
kona að nafni Alice er að spila
við kennarann Morris. Þegar
hjarta er spilað i annað sinn,
fylgir hún ekki lit. Morris veit af
sögnunum aðhúnhlýtur að eiga
tvö hjörtu. „Attu ekki hjarta,
Alice?” segir hann. „Leitaðu i
tiglunum þinum Alice”. „Morr-
is, ég á ekkerthjarta inn á milli
tfglanna”. „Leitaðu betur
Alice”. „Ekkert hjarta Morr-
is”. Þegar Alice lét siöasta spil-
ið sitt varð hún hálf kindarleg I
framan, þvi þar var hjartað.
„Ég sagði þér að leita i tiglun-
um”. „Fyrirgefðu Morris.
Hjartað var með laufunum”.
All right Morris. Ég skal leita
I öllum sortum, sagði ég við
sjálfan mig.
Seinna, við hátiöahöldin, þeg-
ar verðlaun voru afhent, sagði
ég félögum mínum að ég heftá
leitað sem óður maður aö einu
pinulitlu laufi og hefði sagt við
sjálfan mig að ég fremdi sjálfs-
morð ef ég ætti það en kæmi
ekki auga á það. Þá svaraði Bob
Hamman strax: „Misskilning-
framhald á 7. siðu.
SKÁKÞRAUT
HELGARINNAR
Iáítt og Hartlieb
Mát I 2. leik
LAUSN
Lútt og Hartlieb:
Svartur á tvo kóngsleiki og
þrjá peöaleiki. Viö 1. Ke8 á
svartur svarið f5 sem rýmir f6
fyrir kónginn. Líklegast er þvi
að drottningunni skuli leikið,
hún þarfaö geta mátað ef kóng
urinn flýr til f7, hún þarf iika að
komast til e4 (ef svartur skyldi
leika cxd6) og c6 (ef svartur
skyldi leika Kxd6). Manni dett-
ur I hug 1. Dg2 og það reynist
lausnarleikurinn. Tilbrigðin eru
skemmtilega mörg: (a) Kf7 2.
Dg8, (b) Kxd6 2. Dxc6, (c) cxd6
2. De4 (d) c5 2. Dd5, (e) f5 2. Dg6