Helgarpósturinn - 05.03.1982, Qupperneq 2

Löggjafinn brýtur
sln eiglnJög
eftir Guðjón Arngrimsson
Föstudagur 5. mars 1982 Jie/garpósturinrL.
A tslandi á lögum samkvæmt aö aka meö bilbelti. Þann 25. mai i
fyrra, eöa fyrir um 10 mánuöum síöan, var samþykkt á alþingi
stjórnarfrumvarp þess efnis. Fyrsta setning 64. greinar umferðarlag-
anna hljóöar svo i dag: ,,Hver sá sem situr i framsæti bifreiöar, sem
búiöer öryggisbelti, skal nota það viðakstur á vegum”.
Um daginn sat Helgarpósturinn fyrir þingmönnum þegar þeir komu
til starfa eftir hádegiö. Viö rákumst á um þaö bil 20 þingmenn. Aöeins
þrir þeirra óku með öryggisbelti. Hinir sátu beltislausir viö aksturinn,
þrátt fyrir að aöeins tiu mánuðum áöur heföu þessir sömu þingmenn
sett lög þess efnis að allir eigi aö nota belti. Hlutfallið var 2 á móti 10,
eins og kemur fram hér i opnunni.
A sinum tima var frumvarpiö samþykkt með 16 atkvæöum gegn 12.
Astæöan fyrir þvi hve fáir tóku þátt i atkvæöagreiðslunni er eflaust sú
aö hún fór fram á næst siöasta degi þingsins, og menn þvi önnum kafnir
I öörum málum. En þaö er sama, segjum vér: Lög eru lög. Og hverjir
eiga aö hlýða lögum ef ekki mennirnir sem setja lögin? Manni er bara
spurn. Hverskonar fordæmi er þetta eiginlega? Hvernig geta menn-
irnir ætlast til aö almenningur i landinu fari eftir lögunum sem þeir
setja ef þeir gera þaö ekki sjálfir?
Viö spuröum óla H. Þóröarson, framkvæmdastjóra Umferöarráös,
hvaö hann teldi aö gera ætti viö menn sem haga sér svona. ,,Ég trúi
þessu nú eiginlega ekki á þingmennina”, sagöi Óli. ,,En ég hef heldur
enga ástæöu til aö rengja þig. Ég held aö það væri ekki vanþörf á þvi að
alþingismenn minntust málsháttarins „Eftir höföinu dansa limirnir”.
Þaö væri ef til vill rétt aö hengja hann upp á áberandi staö i þinghúsinu.
... .. , Og svo fyrst þú sagðir mér.ekki hvaöa þingmenn þaö voru sem notuöu
oKyndiKOnniin á beiUÖ þá vil ég nota tækifæriö og benda kjósendum á þá. Þaö eru
___■________ greinilega þingmennsem má trevsta!” sagði Óli H. Þórðarson.
OrygglSDeltanOtKUn „En i fullri alyöru”, bætti hann við, ,,þá er greinilega þörf á þvi aö al-
hinomanna lAiAif þingismenn fari í heimsókn i endurhæfingardeild Borgarspitalans við
pmgmdnnd leiuir Grensás. Ég held aö þeir Hefðu gott af þvi aö sjá þær hörmungar sem
■ lióc oA LnJr þar blasa viö.Þar erueinstaklingar i endurhæfingu, sem margir hverj-
■ ijus |Jcir hefðu ekki fariö svo illa sem raun ber vitni, ef þeir heföu notaö
þverbrjóta öryggisbelti”, sagði óli.
...... — En er ekki augljóst mál aö lög, sem ekki einu sinni löggjafinn fer
umferðarlogm gg| eftir, eru vitiaus iög?
. ■ .. - * ,,Vitlaus og ekki vitlaus”, svaraöi Óli. „Ég er hér meö i höndunum
aoeins tiu manuo niðurstööur úr könnunum sem Umferöarráö hefur veriö aö láta gera
um þessi mál, Þar kemur fram aö núna i febrúar óku 16% ökumanna
meðöryggisbelti. A sama tima i fyrra voru það ekki nema 9.4%. Þetta
er allnokkur aukning. Vissulega gæti vel- verið að þessi aukning hefði
||| náöstátt þcssaösetjaþessi lög, enég hef þó á tilfinningunni aö þau hafi
hjálpaö tíl. Og I fyrra sumar, skömmu eftir aö lögin voru sett,var
;í@fJw^k||sHéUattotkunin langtum meiri — fór uppi 40%,” sagöi óli.
^^^gl&^A sInum tima harmaöi ég það að engin sektarákvæöi væru I
lögunum, Við höfum dæmi um þaö frá Noregi hvernig þessi mál þróast.
Þárhðföuþeirfjögurra ára aölögunartimabil, og þeir einmitt aðvöruðu
okkur og sögöu aö svona löggjöf þýddi ekki. En við töldum samt að
lögin, einsog þau eru.hafi veriö betri kostur en engin lög”, sagði Óíi H.
Þórðarson.framkvæmdastjóri Umferðarráðs að lokum.
um eftir að þeir
setja þau
Beltislausir þingmenn
„Eg verö aö segja eins og er aö núna stend ég mig aö þvi
aö vera hættur aðsetja á mig beltiö”, sagöi Ólafur G. Ein-
arsson,sjálfstæöismaöur,afsakandi. „Ég átti nú ekki neinn
þátt i þessari lagasetningu, en ætlaöi aö sjálfsögöu að
vera löghlýöinn borgari. Þaö gekk ekki alltof vel. Enda
sýna einhverjar erlendar kannanir framá aö þaö taki
fólk meira en einn mánuö aö venja sig á beltið. Þaö tekur
mig greinilega miklu lengri tima”, sagði Ólafur.
„Ég var á móti lögleiöingunni”, sagöi Salóme Þorkels-
dóttir, sjálfstæöismaöur. „En ég nota samt alltaf belti.
Mér finnst þaö rétt úr þvi aö þaö er i lögunum”, sagöi hún.
Salóme ók eins og fólk á aö aka, meö beltiö spennt og
meira aö segja meö bilstjórahanska úr leöri. Ekki er þaö
þó i lögum enn,hvað sem siðar verður. „Ég byrjaði aö
reyna aö venja mig á þetta þegar frumvarpið var til um-
ræðu hérna á þinginu, og siðan hef ég notað það. Ég er lög-
hlýðinn borgari”, sagði Salóme brosandi.
„Þaö er af gömlum vana”, sagöi ólafur Ragnar Grims-
son, alþýöubandalagsmaöur, þegar hann var spurður
hvers vegna hann æki ekki með belti. „Ég hef aldrei getaö
vaniö mig á þetta”. Hann var spuröur hvort hann heföi
greitt lögunum atkvæði sitt á sinum tima. „Nei”, sagöi
hann. „Ég var nú svo séöur aö vera hvorki meö eöa á móti
þessu frumvarpi. Ég var ekki i húsinu þegar atkvæöa-
greiöslan fór fram”, sagöi hann. „Ég lít nú eiginlega
meira á þetta sem almenn tilmæli til fólks, úr þvi að viö
vorum svo klókir aöhafa engar sektir viö þessu”.
Eggert Haukdal,sjálfstæöismaöur;var beltislaus. Bíllinn
hans var lika heldur óhreinn, en hann baö afsökunar á þvi
og bað okkur i guösbænum aö láta þaö ekki koma fram á
myndinni. „Ég var bara aö koma hérna stutt að”, sagöi
hann þegar viö spurðum hann um beltisleysiö. Siöan viö-
urkenndi hann aö hann notaði það ekki alltaf. „Ég nota
bilbeltiöoft þegar ég er I langkeyrslum, en sjaldnar hérna
innanbæjar”. Eggert jánkaöi þvi lika, eftir nokkra um-
hugsun,aö hann heföi greitt lögunum atkvæöi á sinum
tima. Svo var hann rokinn.
Þórarinn Sigurjónsson,framsóknarmaöur, bakkaöi
snyrtilega á stæöiö. (Hann og Daviö Aöalsteinsson voru
einu mennirnir sem geröu þaö. Þeir eru lika einu fram-
sóknarmennirnir i hópnum. Og báöir bændur. Skyldi vera
eitthvað samband þarna á milli?) En Þórarinn notaði ekki
belti. „Ég var aö koma úr næsta húsi”, sagöi hann. „Ég
hef reynt aö venja mig á þetta, en ekki gengið of vel”. Þór-
arinn var á móti frumvarpinu i upphafi. „Ég tel að menn
eigi sjálfir aö ráöa þvi hvernig þeir haga sér I sinum eig-
in bilum. Og þaö á ekki aö setja lög sem ekki eru haldin,
eins og var vitaö mál með þessi”.
Helgi Seljan, alþýöubandalagsmaöur, ók meö belti. „Ég
geri mitt besta til aö vera löghlýöinn borgari”, sagöi hann.
Helgi sagöi aö lögin heföu haft sitt aö segja i akstursvenj-
um sinum, þvi áöur en þau voru sett notaði hann aldrei bil-
belti. „En núna geri ég það yfirleitt alltaf. Sérstaklega
hérna i Reykjavik. Ég er kannski ekki alveg jafn duglegur
viö þetta austur á fjöröum. En ég hlýöi lögunum”, sagöi
Helgi. Húrra fyrir honum.
Albert Guðmundsson,sjálfstæðismaður, tók mjög
skelegga afstöðu til málsins, eins og honum er tamt.
Þegar hann var spurður hvers vegna hann notaði ekki
öryggisbelti, þó það væri lögbundiö, svaraði hann: „Það
er ekki skylda.” Við það sat. Hann sagðist ennfremur hafa
verið á móti þessum lögum, „af þeirri einföldu ástæöu að
fólki á að vera það frjálst að velja hvort það vill nota
öryggisbelti eða ekki. Fólk á að hafa frelsi til að velja i
þessu eins og öðru ', sagöi Albert.
Sighvatur Björgvinsson, alþýðuflokksmaður, sagöist
'hafa ekiö meö öryggisbelti fyrst eftir aö lögin voru sett I
fyrravor. En hann hélt þaö ekki út. „Ég held mér sé samt
óhætt aö segja aö ég keyri alltaf meö beltiö þegar ég er I
langkeyrslum úti á landi. En þar fer ég ef til vill þveröfugt
að. Sjálfsagt er skynsamlegra aö aka meö belti innanbæj-
ar ef eitthvaö er”. — Þú gerir þér grein fyrir þvi aö þú ert
aö brjóta lög meö þessu? var hann spurður. „Jú,ég geri
mér grein fyrir þvi”, sagöi Sighvatur.