Helgarpósturinn - 18.07.1985, Síða 20

20 HELGARPÓSTURINN
Fótabað — James Bond hefði gert það llka!
Eina ferdina enn kemur sumar-
id í allri sinni dýrö og med túrist-
ana í fanginu. Reykjavík breytir
um svip, miöbœrinn ómar af
ensku, sœnsku, frönsku, ítölsku,
jafnvel japönsku. Túristar standa
á götuhornum með vegakort í
krókloppnum fingrunum, berjast
gegn veðrinu inn Borgartúnið á
leið í tjaldstœðið sitt, standa afsér
skúr upp við búðarglugga, báðar
hendur fullar með troðnum plast-
pokum, og liggja yfir matseðlun-
um á veitingahúsunum. Úti á
landi fikra þeir sig hœgt eftir veg-
unum, leggja við vegaskiltin og
rýna í kortið eða, séu þeir í hóp-
ferð, ryöjast út úr rútubíl með
myndavélarnar á lofti. Þegar
brúnkusæknar íslenskar húsfreyj-
ur leggjast á brjóstahaldaranum
út á tún, rennilœsa þeir anúrökun-
um og hama sig. Þeir eru alls stað-
ar: á ystu nöf við Gullfoss, við
suðumark í Haukadal, uppi á
grasþekjunum í Glaumbœ, á bak
við Seljalandsfoss, á klóinu á
Flúðum. Masandi, skoðandi,
myndandi, skjálfandi en samt svo
undursamlega glaðir á svipinn.
Hvað hugsar þetta fólk? Eftir
hverju er það að leita? Hvað finnst
því?
\
Stóra, stóra spurningin er:
Hvernig líst því á okkur? How do
you like Iceland? Er þetta ekki það
sem allir spurja um hvort sem það
er í skyndikönnun á tjaldstæði eða
við stórmennamóttökur á Kefla-
víkurflugvelli? Jafnvel konurnar á
„Hér er greinilega
engin fátækt, það
getur ekki verið "
Thorvaldsensbasarnum spurja
þessarar spurningar með kammó
svip og hver túristi heldur að verið
sé að fitja upp á samræðum — „en
hvað þetta er skrafhreifið og
elskulegt fólk!“ — þegar allt sem
verið er að gera, er e.t.v. að biðja
um einkunn og staðfestingu á því
sem allir eru hræddir um að sé
ekki satt: ísland er yndislegt land!
Klappaðu mér á bakið og segðu
mér að ég sé OK. Gerðu það nú!
Og þó, e.t.v. er þetta bara gest-
risni líkt og þegar spurt er hvernig
svafstu eða fer vel um þig. Hin
margrómaða íslenska gestrisni.
Hvað um það. Helgarpósturinn
tók þá ákvörðun að fara með er-
lenda ferðafjölskyldu í ökuferð
um Reykjanes til að hlera álit á
landi og löndum. Fjölskyldufaðir-
inn var heimsvanur; sendiherra
sem hefur búið í Belgíu, Brasilíu, á
Indlandi, í Bangladesh, í Finn-
landi. . .
Við ökum sem leið liggur inn
Miklubrautina, framhjá Nýja mið-
bænum með Hús verslunarinnar
eins og virki við veginn. „Reykja-
vík er einkennilega spreðuð borg,
hún minnir mig um margt á Brasil-
íu, þú veist höfuðborgina sem reist
var frá grunni inni í miðju landi.
Þar voru líka svona breiðir vegir,
byggingarnar langt í burtu og fáir
á ferli.
En það sem vekur athygli hér er
hvað húsin eru vel byggð og glæsi-
leg. Hér er greinilega engin fá-
tækt; það getur ekki verið.“
Fátækt hér? Ég segi frá launa-
kjörum, frá löngum vinnudegin-
um, frá verkamannablokkum —
þær blasa reyndar við okkur
núna: „En þetta eru rammbyggð
hús. Og ég hefi engan séð, sem
ekki er vel klæddur...“ Við tölum
um fátækt: „Sá sem hefur farið um
lndland, séð fáklædda og sjúka
betlara liggja úti á götu og biðja
um aura eða matarbita, séð fólk
sem ekki veit hvernig það ætlar að
seðja hungur sitt næst, hann lítur
öðrum augum á fátæktina," segir
ferðamaðurinn minn og spyr um
atvinnuleysi þegar við förum fram
hjá Álverinu, en sú umræða týnist
í grýttu hrauninu sem tekur við
okkur á Krísuvíkurafleggjaranum.
„Dæmigerð íslensk gata!“ segi ég,
líklega til að afsaka mig og þjóð-
ina. En fjölskyldunni finnst vegur-
inn ekki annað en það sem við er
að búast, furðar sig reyndar á því
hversu mikið er þó steypt eða mal-
bikað. „í arabalöndunum, þar sem
búa nýríkar þjóðir eins og þið er-
uð, hafa peningarnir farið í hallir
handa landeigendum og í stóra,
ameríska bíla. Mér finnst þið hafa
varið ykkar nýfengna auði skyn-
samlega; í hitaveitur, rafvæðingu,
heilbrigðiskerfi. . . eitthvað sem
allir hafa gagn af.“
Landslagið tekur svip af tungl-
inu; hraunið, gamlir gígar, hrjóstur
hvert sem augað lítur. „Viltu
stoppa svo við getum snert ekta
hraun", biðja litlu strákarnir og ég
Túristi Helgarpóstsins I einn dag: Michael Czetwertinski, sendiherra í belglsku utanrfkisþjónustunni.
íslendingar eru
ttlKIR. AfSI
HAMIN
HP bregður sér í bíltúr með erlendum ferðamc
nem staðar að bragði. Vindurinn
rífur upp bílhurðina, svo að tvo
þarf.til að halda henni. Ekkert er
að heyra utan hvininn í rokinu og
fugl og fugl. „Nú skal ég taka
mynd af ykkur og þegar þið komið
í skólann í haust getið þið sagt
strákunum að þið hafið farið til
tunglsins í sumarfríinu," segir
pabbinn við synina og þeir stilla
sér upp fyrir myndatökuna, eiga
þó erfitt með að standa kjurir því
rokið rífur þá til sín. Ofboðslega
gaman! Enn er ekið, fram með
Kleifarvatninu, ýfðu og samt að-
laðandi. „Sjáiði þessa strönd, því-
lík sóun! Hugsið ykkur bara ef
veðurfarið væri betra."
En ef það væri betra þá sæjum
við ekki gerð fjallanna, bætir ein-
hver við. Rofabörðin eru lambán-
um skjól — eins dauði er annars
brauð!
„Þetta er eins og
á tunglinu. . .
Krísuvík slær við
Star Wars og
geimleikjunum "
Krísuvík. Þau spurja hvers
vegna hér sé svona vond lykt;
„ekki er alltaf lykt af hverum t.d,
var engin svona lykt við Geysi." Ég
giska á súlfa án þess að vera viss.
Sjálf fer ég allt í einu að velta fyrir
mér nafninu Krísuvík, vegna þess
að það minnir þau á ,,krísu“ — þið
vitið: kreppa. (Ég fletti því upp
þegar heim var komið: skylt þýsku
orði sem merkir að skrækja, að
stynja, jafnvel hafa hríðir.) Um-
ræða um nöfn á landslagi leiðir í
ljós að þetta eru sömu heitin hvar
sem er í heiminum.
Strákarnir hlaupa á milli hver-
anna skrækjandi af hrifningu.
Mamma þeirra og ég horfum á þá
með öndina í hálsinum, hrópandi
viðvörunarorð. Pabbinn fer með
þeim eftir plankagötunni yfir að
gufuspúandi rörinu, mökkinn
leggur undan vindinum svo að
þeir hverfa okkur sjónum. Lengi.
„Guð minn góður, hvar er kalt
vatn hérna,“ hugsa ég og fer að
skima í kringum mig eftir kælingu
á væntanleg brunasár. En þeir
koma aftur. Strákarnir horfa hug-
fangnir á bullandi leirhverina og
tína sér storknaða mola til að hafa
með heim til minningar. Hitinn í
hvernum skilst þeim ekki fyrr en
þeir gera sér grein fyrir að hann
bræðir grjót. „Og þá er hraun
bráðnaðir steinar sem renna eins
og vatn?" Krísuvík slær við Star
Wars og geim-leikjum. í Ameríku
væru leiðsögumenn á svona stað
klæddir eins og verur utan úr
geirnnum!
Áfram í átt til Grindavíkur. í hlíð-
unum ofan vegar blasir „vand-
ræðabyggingin" við, sú sem átti að
verða skóli, heilsuræktarstöð. . .
hvað var það nú allt? „Stórkostleg-
ur staður fyrir hótel,“ segja útlend-
ingarnir. „Heitt vatn og leir í
næsta nágrenni, stórkostlegt út-
sýni, friður og ró.“ — „Eða hug-
leiðslustaður. í Skotlandi er
„Sjáiði gróður-
inn. . . hvernig
hefur þetta
gerst?''
Búdda-klaustur, sem er að verða
mjög vinsælt, þangað kemur fólk
til að meditera. Þetta væri kjörið
fyrir eitthvað slíkt.“ Ég sé í anda
appelsínugular skikkjur á sveimi í
gufumökkum Krísuvíkur! Atlants-
hafið til suðurs, nálægð sjávar er
útlendingunum mínum fagnaðar-
efni. í útlöndum er sjórinn fullur af
drasli og sjaldnast hægt að komast
að honum nema um hafnir fullar
af farmskipum. Hér byltir sjórinn
sér í sandinum og skilur eftir
drumba frá öðrum meginlöndum.
„Bráðum komum við í dæmigert
íslenskt fiskiþorp," segi ég og bý
þau undir Grindavík. En þau eru
ekki reiðubúin fyrir Grindavík.
Fyrst verður tún fyrir augunum.
„Sjáiði gróðurinn! — hvernig hef-
ur þetta gerst? Var flutt hingað
gróðurmold og túnþekjur?" „Nei,
nei,“ svara ég, „bara girt og borið
á, reikna ég með.“ Túnið verður
þeim jafnmikils virði og pálma-
trjálundur íslendingum í sólar-