Helgarpósturinn - 29.08.1985, Qupperneq 8

Fundur í Teigahverfinu:
Munu börn og gamalmenni
stöðugum ótta
— ef Verndarheimilið verður á
lifa í
Laugateignum?
Fjölmennur fundur var haldinn í
Laugalækjarskóla sl. mánudag um
áætlanir fangahjálparinnar
Verndar, að starfrækja heimili fyr-
ir sína skjólstæðinga að Lauga-
teigi 19. Fundurinn var haldinn að
tilhlutan íbúa Teigahverfis, sem
margir höfðu mótmælt þessum
áformum.
Miklar umræður urðu á fundin-
um. Hér verður fundurinn ekki
rakinn lið fyrir lið, heldur aðeins
drepið á nokkur þau efnislegu við-
horf er komu fram í máli nokkurra
ræðumanna, sem tóku til máls að
afloknum framsöguerindum.
Gunnar Már Herbertsson,
íbúi í Teigahverfinu.
Hann sagði íbúa hverfisins þess
ekki fýsandi að fá fyrrum fanga,
suma bitra og firrta, til nágrennis
við börnin í hverfinu. Börnin ættu
eftir að alast upp í námunda við
þetta fólk. Gunnar Már sagði þetta
vera tímasprengju og að fórnar-
lömbin væru „þú og ég og börnin
okkar“. Hann hvatti til þess að
komið yrði í veg fyrir þetta stór-
slys.
Adda Bára Sigfúsdóttir, íbúi í
Teigahverfinu.
Hún rifjaði upp mál af svipuðum
toga, sem upp kom í Laugarásnum
fyrir um það bil áratug. Hún sagði
íbúana þar hafa mótmælt því
harðlega, þegar Kleppsspítalinn
keypti þá hús fyrir skjólstæðinga
sína. Adda Bára sagði það mál
minna mjög á umræður nú. Hins
vegar sagði hún að íbúar í Laugar-
ásnum iðruðust nú, því allar hrak-
spár hefðu verið hraktar í tímans
rás, því hvorki hefði orðið verðfall
á íbúðum í Laugarásnum eins og
spáð hafði verið, né heldur hefði
einn eða annar skaði fylgt hinum
nýju íbúum þess hverfis. Kvaðst
hún vona að hið sama yrði upp á
teningnum hvað varðar Teiga-
hverfið og heimili Verndar.
Einar Símonarson, Ránar-
götu 10.
Einar kvaðst vera nábúi heimil-
ismanna að Ránargötu 10, sem
væri annað tveggja húsa Verndar
og aldrei hefði það nábýlí skapað
honum vanda eða fjölskyldu hans.
Hann sagði þeSsa heimilismenn
Verndar vera fyrirmyndarná-
granna.
Séra Árelíus Níelsson.
Hann kvaðst vona að íbúar
Teigahverfis tækju skjólstæðing-
um Verndar opnum örmum og
þeir hefðu mannbætandi áhrif á
þá í anda kristilegs siðgæðis.
Erlendur Baldursson, starfs-
maður skilorðseftirlits.
Minnti á að á heimilum Verndar
væru ekki svokallaðir síbrota-
menn, sem væru sífellt á leið inn
og út úr fangelsum, heldur fyrrum
fangar sem hefðu áhuga á því að
bæta sig. Hins vegar kvað hann
það álitamál hversu stórar eining-
ar heimili af þessu tagi ættu að
vera og hugsanlega væri of fjöl-
mennt að halda heimili fyrir
20—25 manns, eins og áætlanir
væru um.
Guðfinna Ragnarsdóttir, ibúi
í Teigahverfi.
Sagði að ský hefði dregið fyrir
sólu í Laugarneshverfinu öllu við
þau tíðindi, að 25 manna heimili
fyrrum afbrotamanna ætti að setja
á stofn í hverfinu. Hún sagði þetta
þýðá það, að börn og gamalmenni
lifðu í stöðugum ótta og margir
hefðu þegar sett éignir slnar í sölu
af þessari ástæðu, en ættu þó erfitt
með að selja, því fasteignaverð
lækkaði sjálfkrafa vegna þessa
máls. Sérstaklega gerði hún aldr-
aða íbúa hverfisins að umtalsefni
og kvað þá eiga annað betra skilið,
en að ævikvöldið væri hulið
myrkri og skelfingu.
Davíd Oddsson borgarstjóri.
Hann sagði að borgaryfirvöld
hefðu ekki um málið fjallað, enda
það ekki komið þar inn á borð.
Málið væri ekki formlega á ábyrgð
borgarinnar, en hins vegar hlyti
borgarstjórn að líta til þess þegar
íbúar í stóru borgarhverfi lýstu
andstöðu sinni við þessar áætlanir
félagasamtakanna Verndar.
Myndi borgin ræða þessi mál við
Vernd og leita farsællar lausnar
fyrir alla aðila.
Brandur Valdimarsson, íbúi í
Teigahverfi.
Hann sagði íbúa hverfisins ekki
hafa mótmælt þessum áformum í
húgsunarleysi heldur að athuguðu
máli. Hitt væri líka það, að eðlilegt
hefði verið að Vernd hefði leitað
álits íbúahna áður en til húsakaup-
anna kom.
Ragnar Ragnarsson, íbúi í
Teigahverfi.
Hann sagði það fyrirliggjandi að
íbúðaverð í hverfinu myndi lækka
---------------------————-
til muna við tilkomu Verndar-
heimilisins og það þýddi ekkert að
reyna að telja íbúum hverfisins trú
um það, að flutningur þessara
manna í hverfið hefði bætandi
áhrif á það. Ef þeir væru lokaðir
úti vegna drykkju, þá væru þessir
menn ráfandi um nærliggjandi
garða í hverfinu.
ína Marteinsdóttir, íbúi í
Teigahverfi.
Hún sagði íbúana hrædda við
skapgerðargalla þessara manna.
Þeir gætu lent í sama farinu og
þeir voru og hún spurði hvort
ástæða væri til að halda heilu
hverfi í hræðslu og ótta.
Jónas Jónasson, íbúi í
Teigahverfi.
Kvaðst treysta borgarstjóra til að
leysa þetta mál, þannig að íbúar
Teigahverfis yrðu lausir við þessa
menn.
Fleiri töluðu á fundinum og fjöl-
margar fyrirspurnir bárust til
framsögumanna. Það skal tekið
fram að hér er aðeins stiklað á
stóru í máli ræðumanna — nokkur
dæmi tekin — þannig að ekki er
gefin heildstæð mynd af allítarleg-
úm umræðum á fundinum.
- Eiríkur Sölvason verkat-
maftUr býr á heimill
Verndar að Skóla-
vörðustíg; en starfar
sem verkamaður. Er
handlaginn við bifvéla-
viðgerðir. Hann segist
ekki óska eftir mikilli
hjálp frá samfélaginu,
en þó ekki hreinni og
beinni andstöðu, þótt
hann hafi farið illa
með áfengi og setið í
fangelsi í 45 daga á
ævinni.
„Okkur þarf enginn að óttast##
— Eiríkur Sölvason, einn heimilismanna
„Þetta er eins og hreinir og
klárir kynþáttafordómar. Ég fyrir
mína parta sætti mig alls ekkert
við það, að vera höndlaður eins og
2. flokks borgari vegna þess að ég
sat á sínum tíma í fangelsi um 45
daga skeið. Ég hef tekið út mína
refsingu, goldið fyrir misgjörðir
mínar. Er það ætlunin að almenn-
ingsálitið, í þessu tilfelli íbúar í
Teigahverfi, haldi áfram að refsa
mér um ókomna tíð?“
Þetta sagði Eiríkur Sölvason, 22
ára verkamaður, sem hefur verið
búsettur að Skólavörðustíg, í öðru
heimili Verndar, síðustu mánuði.
„Ég fluttist í hús Verndar þann 10.
apríl síðastliðinn," sagði Eiríkur,
„og þar hefur mér liðið ágætlega."
Eiríkur kvaðst aðspurðUr hafa
setið bak við rimia fjörutíu og
fimm daga skeið, vegna þess að
hann gat ekki greitt sektir sínar.
„Ég var sektaður fyrir ítrekuð ölv-
unarakstursbrot og eitt innbrot. Þá
hef ég átt í erfiðleikum með
áfengismálin og farið í meðferð
nokkrum sinnum. Það hins vegar
bjargaði miklu fyrir mig, þegar ég
var laus úr fangelsinu, að ég hafði
í hús að venda; ég fékk inni á
heimili Verndar við Skólavörðu-
stíg, enda var ég og er staðráðinn
í því að ná mér upp úr ruglinu. Síð-
ustu mánuði hef ég unnið mikið,
frá morgni og langt fram á kvöld
og raunar lítið gert annað en
vinna og sofa þetta tímabil."
Við virðum heimilin
„Það er staðreynd, sem ekki
verður umflúin að reynslan af hús-
um Verndar hefur verið mjög
góð,“ sagði Eiríkur Sölvason. „Ég
segi það t.d. fyrir mig, að ef heimili
Verndar hefðu ekki verið annars
vegar, þá hefði ég átt höfði að
halla á Farsótt eða annars staðar,
og þá er ég fullviss um að ég hefði
lent í ruglinu á nýjan leik. En á
heimilum Verndar er brennivín
ekki liðið; þar eru menn edrú. Og
þeir sem falla fyrir brennivíninu fá
ekki að dvelja þar. Þetta vita
heimilismenn sjálfir manna best
og það er svo, að þegar það kemur
fyrir að einhver fellur í edrú-
mennskunni þá heldur sá hinn
sami sig fjarri heimilinu — kemur
þar ekki nærri.
Við virðum heimilin og viljum
halda þeim þurrum og sem hlýleg-
um heimilum, eftir því sem kostur
er,“ sagði Eiríkur ennfremur.,,,Ég
vissi það, að menn voru farnir að
hlakka til að komast niður á
Laugateig, því það er mikill um-
ferðarniður við Skólavörðustíginn
og ys og þys dag og nótt. Ég hugs-
aði mér gott til glóðarinnar að
komast í rólegt og friðsælt íbúðar-
hverfi þar sem hlutirnir gætu ver-
ið sem heimilislegastir. Og ekki
spillti það fyrir, að sundlaugin í
Laugardal er þarna nærri og mað-
ur hefði getað skellt sér í sund.“
Eiríkur Sölvason sagði hins veg-
ar, að hann hygðist ekki dvelja til
langframa í híbýlum Verndar og
hann væri þegar farinn að svipast
um eftir húsnæði fyrir sig. „Ég
vinn í Hafnarfirði og vildi því helst
fá húsnæði þar, enda eiga menn
ekki að hafa of langt stopp í heim-
ilum Verndar; þau eru fyrst og
fremst áfangastaður á meðan
menn eru að ná fótfestu í hinu dag-
lega lífi.“
„Fordómar byggðir á
vanþekkingu"
„Ekki get ég neitað því að þessi
hörkulegu viðbrögð íbúanna í
Teigahverfi hafa komið mér mjög
á óvart. Óneitanlega hugsar mað-
ur um kynþáttamisréttið í Suður-
Afriku í sama mund. Þetta eru for-
dómar byggðir á vanþekkingu.
Það er ekkert nýtt fyrir mér, að
umhverfið geri til mín miklar kröf-
ur þegar fólk heyrir að ég hafi far-
ið í meðferð vegna áfengisneyslu
og setið inni. En það finnst mér
ekki það versta. Ég vil gjarnan
sanna getu mína við vinnu og ann-
ars staðar fyrir sjálfum mér og
öðrum, ef því er að skipta. En í
þessu máli er okkur ekki gefið
tækifæri til að sanna það, að við
erum menn eins og aðrir menn og
þurfum og viljum lifa í sambýli við
fólk. Teigahverfið vill okkur ekki.
Hvað næst? Er einhvers staðar
pláss í borginni, þar sem við meg-
um vera?
Fólkið þarna í Teigahverfinu
hefur enga ástæðu til að óttast
heimilismenn í Verndarhúsunum.
Reynslan talar þar skýrustu máli.
Það hefur ekkert komið upp á þau
fimm ár sem húsin hafa verið í
gangi, þótt þar hafi verið fleiri tug-
ir manna á þessu tímabili. Ég und-
irstrika, að heimilismenn bera
virðingu fyrir þessum húsum og
þótt einn og einn detti í ruglið, þá
varast hann að skemma fyrir hin-
um með því að eyðileggja góðan
móral í kringum þessi heimili.
íbúar í Teigahverfi þurfa því ekki
að hræðast okkur hina nýju ná-
granna. Það er langt því frá. Okk-
ur Jsarf enginn að óttast.
Ég veit ekki sjálfur hvort ég er
endanlega laus úr ruglinu," sagði
Eiríkur Sölvason aðspurður.
„Hver veit hvað næsti dagur ber í
skauti sér. Ég vil hins vegar takast
á við vandamálin og reyna að
leysa þau. Það er út af fyrir sig
ekkert mál að hanga þurr, ef menn
hafa ekki önnur verkefni að stefna
að. En ef það þarf að gerast með
flótta, forðast þennan staðinn eða
hinn staðinn, þá er frelsið undan
ruglinu orðið lítið. Ég vil ekki flýja
sjálfan mig eða mín mál, heldur
reyna að leysa þau. Ég bið ekki um
mikla hjálp frá náunganum; get
klárað mig sjálfur, en vildi þó
gjarnan að ekki yrðu stærri stein-
ar settir í mína götu en annarra
þjóðfélagsþegna. Þess vegna er ég
svo óhress með þessa furðulegu
afstöðu ýmissa íbúa Teigahverfis í
þessu máli,“ voru lokaorð Eiríks
Sölvasonar.
8 HELGARPÓSTURINN