Helgarpósturinn - 11.12.1986, Blaðsíða 6

Helgarpósturinn - 11.12.1986, Blaðsíða 6
eftir Önnu Kristine Magnúsdóttur mynd: Jim Smart VANDAÐAR BÓKMENNTIR FYRIR LÍTINN PENING „Við höfum selt 60.000 bækur á sjö mánuðum. Aukinn áhugi á kiljum þýðir einfaldlega vandaðri útgáfa..." „Er von á þessari í kilju?" er spurning sem afgreidslufólk bóka- verslana hefur heyrt œ oftar síðustu vikur þegar viðskiptavinir kynna sér þœr bcekur sem á markaðnum eru. En hvað eru kiljur og hvað hafa þær framyfir innbundnar bækur? Dr. Árni Sigurjónsson sem veitir for- stöðu Kiljuklúbbi Máls og menning- ar hafði svör á reiðum höndum. ALMENNILEGAR BÓK- MENNTIR Á ÓDÝRUM PAPPÍR „Það hefur tíðkast í mörg ár að gefa út bækur á linum spjöldum, svokaliaðar kiljur — eða óinn- bundnar bækur eins og þær eru kallaðar í bókaverslunum," sagði Árni. „Þá var allt prentað á sama pappírinn og hluti upplagsins bund- inn í harðspjald og hitt í lina kápu og þessar bækur voru saumaðar. Sparnaður var því lítill og verðmun- ur sömuleiðis. Það sem aftur á móti hefur verið að gerast nú síðari ár er að menn eru farnir að líma þessar bækur jafnframt því að prenta bæk- urnar á ódýrari pappír og þetta er hugsað sem kiijur frá upphafi og þá fyrst fer að nást sparnaður í fram- leiðslu þeirra. Stórt upplag gerir það einnig að verkum að verð bókanna lækkar. Kiljugerð hefur verið mikið að aukast undanfarin ár hér á landi en það var töluvert stórt stökk þeg- ar Mál og menning byrjaði með Ugl- urnar fyrir tveimur árum. Það sem fólst í þessum Uglum var að þar voru á ferðinni almennilegar bók- menntir á heldur ódýrari pappír en innbundnar bækur og þessar bækur voru límdar. í upphafi voru þessar bækur framleiddar í Danmörku þar sem er kiljuprentsmiðja sem sér- hæfir sig í kiljuframleiðslu. Þetta þróaðist síðan í þá átt að ýmsir hér á landi fóru að huga að útgáfu á kilj- um og með stóru átaki á undanförn- um tveimur árum hafa íslenskar prentsmiðjur náð allt að þvi sam- keppnishæfu verði í kiljugerð. Ein prentsmiðja hér keypti sérstaka fræsingarvél og önnur keypti rúllu- prentvél sem verður notuð í kilju- gerð þannig að íslenskar prent- smiðjur eru að taka sig á.“ BREYTING Á BÓKA- MARKAÐNUM Árni segir að samanborið við dönsku prentsmiðjuna séu þær ís- lensku vel á veg komnar, „enda er þeim það kappsmál að fá þessi við- skipti inn í landið. Þeir hafa það jafn sterklega á tilfinningunni og bóka- forlögin að hér sé á ferðinni breyt- ing á íslenska bókamarkaðnum, breyting sem verður til frambúðar, og eðlilega vilja prentsmiðjurnar aðlagast þessum breyttu aðstæð- um.“ Árni segir að ýmis bókaforlög hafi farið út í kiljuútgáfu í vaxandi mæli og nefnir þeirra á meðal Almenna bókafélagið, Vöku og Vasaútgáfuna sem nýlega gaf út „Grimms ævin- týri“ í kilju „en ekkert forlag þó — þori ég að segja — með eins stóru átaki og Mál og menning með stofn- un Kiljuklúbbsins. Kiljuklúbburinn er að verða eins árs en fyrstu bæk- urnar sendum við frá okkur í apríl. Á þeim sjö mánuðum sem við höf- um gefið út kiljur hafa komið út tólf titlar og við höfum selt um 60.000 bækur. Fyrirkomulagið í klúbbnum er þannig að menn eru áskrifendur að honum líkt og að tímariti. Þeir fá senda til sín bókapakka með þrem- ur til fimm bókum, alveg þangað til þeir kæra sig ekki um meira og segja upp áskriftinni. Þetta tryggir mikla dreifingu á þessum bókum og með þessu sigrumst við á þeim vanda sem íslensk kiljuútgáfa hefur átt við að etja. Með áskriftarfyrir- komulaginu er mikil dreifing nefni- lega tryggð, og þess vegna hægt að lækka verð bókanna niður í sama sem ekki neitt." AUKINN ÁHUGI = VANDAÐRI ÚTGÁFA Meðalverð bóka í Kiljuklúbbnum er 133 krónur og segir Árni það mögulegt vegna þess hve upplagið sé stórt, „og með skynsamlegri skipulagningu og dreifingu auk ým- iss konar sparnaðar. Með þessu móti náum við bókarverði á kiljum niður í 1/7 hluta þess verðs sem er á jóla- bókunum í ár. Það er enginn vafi á því að hér er um samkeppnishæft verð að ræða og það er ljóst að kilj- urnar hafa öðlast vinsældir." Eins og fram hefur komið er mið- að við að þrjár til fimm bækur séu í hverjum bókapakka frá Kilju- klúbbnum og meðal þeirra bóka sem komið hafa út á kilju er „Jörð í Afríku“ sem varð metsölubók í vor. Þá hefur bókin „Stríð og friður" fylgt þeim þremur pökkum sem komið hafa og von er á fjórðu og síð- ustu bókinni í þeim flokki fyrir jólin. Þar verður einnig að finna veiga- mikla kvikmyndahandbók „sem er stórvirki í þýðingu" að sögn Árna. „Álfheiður Kjartansdóttir þýddi bókina sem inniheldur umsagnir um 7000 kvikmyndir og íslenskum kvikmyndum verður bætt inn í. Inn á milli í þessari kiljugerð höf- um við verið með endurprentanir en þegar við sjáum hversu mikill áhugi er fyrir hendi og hversu marg- ir áskrifendurnir eru, þá getum við ráðist í kostnaðarsamari útgáfu eins og kvikmyndahandbókina. Með öli- um þeim kvikmyndum sem boðið er upp á hérlendis, sjónvarpsstöðv- um og myndböndum gerum við ráð fyrir að áhugi á slíkri uppsláttarbók sé fyrir hendi. Við vitum nú að traustur grundvöllur er fyrir Kilju- klúbbnum og því getum við ráðist í fjárfrek verkefni og hækkað með því „standard" klúbbsins." Það kom fram í spjallinu við Árna, að fyrstu tveir bókapakkarnir eru uppseldir og sá þriðji er að seljast upp, „en við munum prenta eitthvað af þessum bókum aftur," segir hann. Hann segir, að einstaka bók muni því verða fáanleg í bókaverslunum enda eftirspurnin mikil. „Eg held að viðhorf fólks sé að breytast og mér finnst reyndar að kiljurnar séu bún- ar að sanna ágæti sitt. Sú kynslóð sem ég er af, fólk milli þrítugs og fer- tugs, þekkir kiljur og virðir þær ekki síður en annað lesmál. Þannig bók- arformi kynntumst við í skóla og þannig höfðum við efni á að eignast góðar bækur um leið og við fórum að geta lesið erlend tungumál. Ég held þess vegna að óhætt sé að full- yrða að þetta sé breyting sem verð- ur til frambúðar, þessi kynslóð lítur kiljur öðrum augum en áður var gert. Hér áður fyrr tíðkaðist að þær bókmenntir sem prentaðar voru á þennan hátt féllu undir „sjoppubók- menntir" og allt frá árunum eftir stríð var vinsælt að gefa út ails kyns reyfara í þessu formi. En ekkert mælir gegn því að einnig vandaðar bókmenntir séu framleiddar á hag- kvæman hátt.“ KILJUR I' JÖLAGJÖF? Hvort hann álíti að fólk fari í aukn- um mæli að gefa kiljur í jólagjafir? Árni: „Því ekki það? En það er ekki þar með sagt að fólk hætti að gefa dýr- ari bækur í jólagjafir, ég hef ekki trú á því. Kiljur hafa lengst af þótt vera heldur ómerkilegri en innbundnar bækur enda er markaðurinn hér stílaður meira upp á dýrar og fínar gjafir, litprent og myndir, en það er ekkert vitlausara að gefa góða lesn- ingu í jólagjöf þótt umbúðirnar séu ekki veigamiklar. En því er ekki að neita að það er líka hugsjón í þessari útgáfustarf- semi okkar: Við viljum gjarnan að fólk geti eignast góða bók ódýrt, og meðal gamalla félagsmanna í Máli og menningu er mikill áhugi á þess- um klúbbi. Þeir telja þetta eðlilegt framhald þeirrar alþýðuútgáfu sem forlagið var upphaflega stofnað til að sinna: að fólk geti eignast vand- aðar bókmenntir fyrir lítinn pening. Það er forsenda fyrir blómlegu menningarlífi. Bækur eru þýðingar- mikill menningarmiðili sem á í harðri samkeppni við sjónvarp, tímarit og myndbönd. Það er því ákveðin ánægja sem fylgir því að leggja hönd á plóginn við að gera bækur ódýrar.“ 6 B HELGARPÓSTURINN

x

Helgarpósturinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Helgarpósturinn
https://timarit.is/publication/47

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.