Helgarpósturinn - 11.12.1986, Blaðsíða 7

Helgarpósturinn - 11.12.1986, Blaðsíða 7
BÓKMENNTIR Fólkið og dauðinn Matthías Jóhannessen: Konungur af Aragon — og aörar sögur Smásögur (182 bls.) Almenna bókafélagiö 1986. Verö kr.: 1375 I þessari bók eru samankomnar þrjátíu smásögur. Smásögur er reyndar sannkallað réttnefni yfir flestar þessar frásagnir því mjög margar þeirra eru óvenjulega stuttar, 3—4 síður. Stuttu frásagn- irnar minna að mörgu leyti á ljóð í uppbyggingu, eru spunnar utan um eitt atvik eða eina hugmynd. Nokkrar sögur eru lengri og viða- meiri. Þar á meðal er fyrsta sagan, Maren, sem er einar þrjátíu síður. Sú saga er endurlit og endurminn- ing gamallar konu sem lifði sinn blómatíma á seinni hluta aldarinn- ar sem leið. Þessi saga er frábrugð- in öðrum bæði að efni og stíl. Stíll- inn er eiginlega klassískur íslensk- ur frásöguþáttastíll, eða þjóðleg- ur frásögustíll. Tekst höfundi vel að beita þesum stíl og kallar fram svipmyndir úr ævi þessarar konu sem miða að því að minna lesanda á að stutt er síðan fólk í þessu landi bjó við allt önnur kjör og allt aðrar aðstæður en nú tiðkast. Annars sækir höfundur efnivið sinn í margar áttir bæði innan- lands og utan, til samtíma og löngu liðinnar fortíðar. Eftirminnileg er t.d. sagan þar sem sagt er frá konu Hamsuns við banabeð hans, þar sem hún rifjar upp það sem dreif á daga þeirra síðustu æviárin. Þannig eru flestar sögurnar myndir af einstaklingum og viðbrögðum þeirra við marg- víslegum og stundum óvæntum aðstæðum. Það er eftirtektarvert að í mörg- um frásögnunum er dauðinn ná- lægur og ef tala má um eitthvert stef eða meginviðfangsefni í.þess- ari bók þá er það dauðinn. Ymist er það óttinn við dauðann sem fjallað er um eða viðbrögð að- standenda við dauðanum. Annars virðist höfundur fyrst og fremst vera að fjalla um dauðann sem óhjákvæmilega niðurstöðu lífsins. Einhverjar af sögunum gætu verið byggðar á endurminningu höfundar um atvik og fólk sem honum hefur þótt eftirtektarvert ýmist vegna eigin upplifunar eða frásagna annarra. Sterkan keim af slíku ber sagan lndverskur bláfugl og einnig Logn fyrir storm, eða helfró. Fyrri sagan hefst á því að sögumaður kemur ungur með föð- ur sínum að Blönduósi en fer síðan að segja undarlega sögu af stúlku þaðan, Önnu, sem fer að heiman og fer að vinna á Landakoti og ætlar að gerast nunna og fer til Kaupmannahafnar á klaustur- skóla. Þaðan flosnar hún og fer að vinna en slasast og er upp frá því lífeyrisþegi og býr langa ævi á Nörrebro. í seinni sögunni hittir sögumaður gamlan sjómann sem rifjar upp æviatriði þar sem hann liggur á banabeði. Þannig kallar höfundur fram svipmyndir úr óblíðri ævi sjómannsins og skapar dauða hans í lokin vídd lífsins. Fólk af fjölbreytilegasta tagi kemur fram á síðum þessarar bók- ar og verður margt af því Ijóslif- andi fyrir sjónum lesanda. Stíll og frásagnarháttur sagn- anna er einnig f jölbreyttur, allt frá hefðbundnum frásögustíl eins og að framan er getið yfir í mynd- rænan og ljóðrænan stíl og þaðan yfir í hrein samtöl. Sumar sögurn- ar eru rökrænar og auðskiljanleg- ar en aðrar eru torræðnari og moderniskar í tjáningarhætti. Smásögur Matthíasar eru mjög fjölbreyttar eins og áður segir og að sjálfsögðu eru þær misáhrifa- ríkar á lesanda, en þær bestu eru þrælgóðar. G.Ást. I 1 Nýjar bœkur írá Skuggsjá mn\ him y SKUGG&JÁ Árni Óla Reykjavík íyrri tíma III Héi eru tvœr síðustu Reykjavíkur- bœkur Árna Óla, Sagt frá Reykjavík og Svipur Reykjavíkur, geínar saman út í einu bindi. Þetta er þriðja og síðasta bindið aí ritinu Reykjavík fyrri tíma. í þessum bókum er geysi- mikill íróðleikur um persónui, sem mótuðu Reykjavík og settu svip á bœinn. Nútímamaðurinn öðlast nýjan skilning á höíuðborg landsins og íorverunum er hana byggðu. Frá- sögn Árna er skemmtileg og litandi, og margar myndir prýða bœkumar. Pétur Zophoníasson Víkingslœkjarœtt III Þetta er þriðja bindi nýrrar útgáíu af Víkingslœkjarœtt, niðjatali Guðríðar Eyjólfsdóttur og Bjarna Halldórssonar hreppstjóra á Víkingslœk. í þessu bindi eru niðjar Jóns yngra Bjarna- sonar. Alls verða bindin íimm í þessari útgáíu aí hinu mikla œtt- frœðiriti Péturs Zophoníassonar. Myndir aí þeim, sem í bókinni em neíndir, em íjölmargar eins og í fyrri bindum ritsins, og mun íleiri heldur en vom í fyrstu útgáíunni. ZOF-tJCMlASSOiú j. ' LHgAR£IT Helga Halldórsdóttir írá Dagverdará Ön erum viö menn Helga Halldórsdóttir segir hér írá íólki, sem hún kynntist sjálf á Snœíellsnesi, og einnig fólki, sem íoreldrar hennar og aðrir sögðu henni írá. Þetta em frá- sagnir af sérstœðum og eftirminni- legum persónum, svo sem Magnúsi putta, Leimlœkjar-Fúsa, Þórði sterka o.fl. Kafli er einnig um Jóhannes Sveinsson Kjarval listmálara og sagt er frá skáldunum Bólu-Hjálmari, Sigurði Breiðfjörð, Jónasi Hallgríms- syni og Símoni Dalaskáldi. Mikið er af vísum í bókinni, sem margar haía hvergi birst áður. Pétur Eggerz Ævisaga Daviös Davíð vinnur á skriístofu snjalls fjár- málamanns í Washington. Hann.er í sífelldri spennu og í kringum hann er sííelld spenna. Vinur hans segir við hann; „Davíð þú veist of mikið. Þú verður að íara írá Ameríku eins íljótt og auðið er. Þú ert orðinn eins og peningaskápur íullur af upplýsing- um. Þeir vita að þú segir ekki írá. En þeir óttast að einhverjum slóttugum bragðareí takist að leika á þig, opna peningaskápinn og hagnýta sér upplýsingamar." R I 1 SKUGGSJÁ - BÓKABÚD OLIVERS STEINS SF. HELGARPÓSTURINN 7 B

x

Helgarpósturinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Helgarpósturinn
https://timarit.is/publication/47

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.