Haukur - 10.07.1900, Qupperneq 13

III. 7—io.
HAUKUR.
37
— svo sterkan kulda, að áhrif hans og verkanir eru
að mestu leyti ókunnar enn þá — en hjer er alls ekki
að ræða um þrýstingu.
Með nál. 3 gallónum af loftlegi, sem jeg hefl látið
i þrýstivjelina, hefi jeg í raun og veru framleitt hjer
um bil 10 gallónur í vökvagerðarvjelinni. Þannig
hefl jeg 7 gallónur í afgang, sem kosta mig ekkert,
og þær get jeg notað sem afl á öðrum stað«.
»Og er þessi framleiðsla takmarkalaus? Getið
þjer án afláts haldið framleiðsunni áfram með svona
miklum ávinningi?«
»Það hygg jeg. Jeg hefi ekki lokið tilraunum
minum enn þá, eins og þjer getið skilið, og vil því
ekki fullyrða allt of mikið. En mjer er óhætt að
fullyrða, að jeg hefl fundið mjög mikilvægt vísindalegt
undirstöðuatriði, og jeg tel víst, að jeg geti látið not-
hæfar vinnuvjelar vinna sama verk sem tilrauna-
vjelar mínar vinna«.
*
* *
í fljótu bili er öldungis ómögulegt að hugsa sjer
allar þær byltingar, sem uppgötvun þessi getur haftí
för með sjer í daglegu lifi, einkum að því er snertir
allan verksmiðju-iðnað, flutningstæki og samgöngu-
færi. Hugsið yður litla og ódýra vjel, sem býr sjálf
til hreyfi-afl það, sem hún þarf á að halda, og fram-
leiðir þar að auki, alveg kostnaðarlaust, nóg afl til
þess að hreyfa margar aðrar vjelar, gangvjelar eða
verksmiðjuvjelar — afl, sem einnig má nota til þess
að framleiða rafmagn, scm svo má nota til hitunar,
lýsingar o. fl. o. fl. Hugsið yður stóru meginhafs-
eimskipin, þegar þau þurfa ekki lengur að burðast
með kolastíur, sjóðandi katla og »rjúkandi reykháfa«,
heldur sjúga allt það hreyfi-afl, sem þau þurfa á að
halda, úr loftinu, sem er í kringum þau, jafnóðum og
þau þurfa á því að halda. Hugsið yður eimreiðina,
sem brunar áfram með marga vagna í taumi, ketil-
laus, kyndaralaus, vatnshylkislaus, eldstóarlaus og
kolalaus, og notar eingöngu loftið sem hreyfi-afl —
loftið, sem kostar ekkert, og ávallt er við hendina.
Hugsið yður, hversu fargjald manna og farmgjald
varnings hlýtur að lækka, þegar hreyfi-aflið kostar
ekkert, og hversu all-flestar vörutegundir hljóta að
lækka í verði af sömu orsök. Og hugsið yður enn
fremur, að það eru mjög mikil líkindi til þess, að það
verði einmitt þetta afl, sem^gerir flugvjelarnar raun-
hæfar, því að það útheimtir engan margbrotinn eða
þúngan vjelaútbúnað, ekkert forðavirki og engin kol
~~ en jeg skal síðar minnast ítarlega á þetta efni.
®f einhver skyldi hafa löngun til þess, að gefa hug-
stníða-aflinu lausan tauminn, þá getur það haft nóg
ftð gera að glíma við úrlausnarefnið: »Hvernig verð-
úr umhorfs í heiminum, þegar allt það starfs-afl, sem
úiennirnir þurfa á að halda, fæst fyrir ekkert?*
Þegar þú fer að hugsa um breytingar þær, sem
aðrar eins vjelar og Triplers hljóta að hafa i för með
8,íer, ef þær lánast svo sem nú eru horfur á, þá verður
Þd fyrst í efa um það, hverju þú eigir að trúa —
Þjer finnst þetta allt svo ótrúlegt, ómögulegt og ó-
húgsandi — þjer flnnst það hljóta að vera annað
hvort einber fjarstæða eða argasti galdur, og — þó
þarf ekki annað, en minnast þess, er sagt var, þegar
Morse sendi fyrsta símritið sitt frá Washington til
Haltimore, eða þegar Bell talaði í fyrsta skifti »gegn-
úm eirvír* við mann í mílu fjarlægð.
»Við erum byrjaðir að uppgötva ýmislegt, en
úppfundningunum er ekki lokið«, segir Tripler. Mörg
gátan er enn óráðin íjfcríki náttúrunnar, en smám
saman mun mannsandanum auðnast að leysa þær.
(Meira.)
Fataskifti.
Karlmaður og kvennmaður, sem voru með öllu ókunn-
ug hvort öðru, urðu af tilviljun ein saman í járnbrautar-
klefa. Þau sátu þegjandi hvort á sínum bekk. En svo
sagði karlmaðurinn allt i einu:
»Má jeg ekki biðja yður frá, að horfa ofurlitla stund
út um gluggann? Jeg þarf sem sje að hata fataskifti
snöggvast*.
»Jú, það er velkomið«, svaraði hún kurteisislega,
sneri að honum bakinu og leit út um gluggann.
Litlu siðar sagði karlmaðurinn:
»Nú er jeg búinn, frú, nú megið þjer gjarnan setjast
aftur eins og þjer sátuð«.
Þegar kvennmaðurinn leit við, sá hún, að förunautur
hennar var kominn í kvennmannsföt, og hafði þjetta slæðn
íyrir andlitinu.
»Herra minn eða frú mín, eða hvað þjer nú eruð«,
mælti kvennmaðurinn, »nú verð jeg að biðja yður að
gera mjer sams konar greiða, biðja yður, að horfa út um
gluggann dálitla stund, þvi að jeg þarf líka að hafa fata-
skifti að nokkru leyti*.
»Já, það er velkomið«, svaraði karlmaðurinn i kvenn-
mannsfötunum, og sneri sjer þegar við.
»Svona, nú megið þjer snúa yður við aftur«.
Karlmaðurinn í kvennmannsfötunum varð ekki lítið
forviða, þegar hann sá, að kvennmaðurinn .var alt í einu
orðin að karlmanni.
Hann hló dátt að þessari umbreytingu og mælti:
»Það lítur helzt út fyrir, að við sjeum bæði á flótta
og að það sje nokkuð likt á komið með okkur. Hvað
hafið þjer nú gert fyrir yður? Þjer hafið þó ekki komizt
í bankann, eins og jeg?«
»Ójú, komið hefi jeg þar«, svaraði sá, sem verið hafði
í kvennmannsfötunum, og skjótur eins og elding spratt
hann upp úr sæti sínu, flaug á förunaut sinn og lagði
handjárn á hann. »Jeg er Clement leynilögreglumaður.
Jeg hefi elt yður eins og skugginn yðar í siðast liðna
tvo daga, og nú —«, mælti hann enn fremur og miðaði
skammbyssu sinni á bankaþjófinn, »nú vil jeg ráöleggja
yður að hafa hægt um yður«.
Ástarsaga hins látna.
Eftir Max Langenberg.'
—:0:—
Jeg hjelt að jeg væri dáinn.
Jeg hafði verið að renna nyer á skautum, ásamt
fleirum, og sjeð ofurlitinn drenghnokka pompa ofan
um ísinn fáa faðma frá mjer. Mjer hafði heppnazt að
bjarga drengnum, en um ieið hafði jeg sjálfur dottið
ofan i, og sjálfum mjer gat jeg ekki bjargað. Þegar
þeim, sem við voru staddir, auðnaðist loksins að ná í
mig, var jeg örendur; allar lífgunartilraunir urðu á-
rangurslausar.
Jeg hafði þannig látið líflð fyrir góðverk eitt, og
það gat jeg haft mjer til huggunar á þessari löngu
vegferð, er jeg átti nú fyrir höndum.
Læknirinn hafði skrifað dánarvottorðið, virt mig
fyrir sjer með meðaumkunarsvip og haldið aftur heim
til sin. Hjúkrunarkonan, sem þegar I stað hafði ver-
ið sent efcir, veitti mjer nábjargirnar, kveikti á kert-
um í tólf silfur-liósastjökum, sem jeg átti, og setti þá
við höfðalagið, sína sex hvoru megin. Svo las hún í
hálfum hljóðum »bæn fyrir deyjandi*, og svo laum-
aðist hún hljóðlega út, og lokaði hurðinni.
Nú lá jeg þarna einn á líkbörunum; og enginn
vakti yflr mjer. Jeg hafði engan átt aö í heiminum,