Haukur - 01.07.1901, Side 2
HVEB VAB MOBBINOINN?
eru. Þser sanna bæði allt og ekkert. Eða hvað sanna
líkur — hversu ramlegar sem þær eru — þegar svo
stendur á, að maður verður að vefengja sín eigin
skilningarvit? — — Albert hefir verið svo ólánsamur,
að atvikin hafa borið böndin að honum, hvernig sem á því
stendur. Eitt orð gæti skýrt atvik þessi til hlítar.
Það er alveg satt, að Albert vill ekki skýra frá því,
hvar bann var á þriðjudagskvöldið. En það kemur
mjer ekki við. Jeg þarf ekki að geta sannað, hvar
hann var, heldur að eins það, að hann var ekki í La
Jonchere. Getur hugsazt, • að Gevrol hafl rjett fyrir
sjer, þegar öllu er á botninn hvolft. Þess vildi jeg
líka óska af heilum hug. Hjegómagirni mín og dirfska
ætti það skilið, að hann hrósaði sigri yfir mjer.
Hvað vildi jeg ekki gefa til þess, að geta sannað sak-
leysi Alberts?"
Tabaret gamli fór nú að hátta og sofa. En hann
svaf ekki rólega. Hann var staddur á Place de la
Roquette. Múgur og margmenni hafði safnazt þar
saman, til þess að horfa á aftöku Alberts. Hann sá
veslings manninn ganga upp bratta riðið, sem liggur
upp að höggstokknum. Hendur hans voru
bundnar á bak aftur, og kraganum hafði verið flett
frá hálsinum á honum. Hann sá hann nema staðar
á pallinum, og líta þóttafullum og einarðlegum aug-
um á mannfjöldann fyrir neðan sig. Innan skamms
kom hann auga á Tabaret gamla, og í sömu svipan
sleit hann fjötrana af höndum sjer, benti á Tabaret
og hrópaði hárri röddu:
„Þarna er sá sem myrðir mig“.
Glumdu þá við óttaleg óp og háreysti. Múgur-
inn heimtaði, að Tabaret yrði tekinn og dæmdur til
dauða. Hann ætlaði að leggja á flótta, en hann var
svo máttlaus, að það var því líkast, sem fætur hans
væru negldir við jörðina. Hann reyndi að láta aftur
augun; en hann gat það ekki. Eitthvert óbugandi afl
knúði hann til að horfa á. Svo opnaði Albert aftur
munninn, og hrópaði:
„Jeg er saklaus. Sá seki er--------—
Hann nefndi nafn, og múgurinn endurtók nafnið;
en Tabaret heyrði það ekki. Að lokum var Albert
hálshöggvinn. Tabaret gamli æpti upp yfir sig af
skelfingu og — vaknaði, löðrandi í köldum svita.
Hann var lengi að átta sig og sannfærast um
það, að ekkert af því, er hann haíði sjeð og heyrt,
hefði í raun og veru átt sjer stað, og að hann væri
í raun og sannleika í sínu eigin húsi, og í sínu eigin
rúmi. Þetta var þá einungis draumur! En það er
sagt, að draumarnir sjeu stundum fyrirboðar þess, er
síðar á sjer stað. Hugsjóna-afl hans var svo gagntek-
ið af því, er fyrir hann hafði borið, að hann neytti
allrar orku .til þess, að rifja upp fyrir sjer nafn það,
er Albert hafði nefnt. En honum heppnaðist það ekki.
Hann settist upp og kveikti ljós. Hann var myrkfæl-
inn, þótt hann væri það ekki að jafnaði; honum fannst
fullt af vofum í kringum sig. Hann gat ekki sofið.
Loksins tók að birta af degi. Hann klæddi sig
í hægðum sínum og með mestu virktum, til þess að
eyða tímanum, og reyndi að hugsa sem mest um
búning sinn og annað þess konar, sem ekki kom mál-
inu við. En þrátt fyrir það, þótt hann færi hægt að
öllu, var klukkan þó ekki orðin átta, þegar hann kom
inn í skriístofu rannsóknardómarans, og áleit hann
þess vegna viðejgandi, að biðja afsökunar á því, hve
snemma hann kæmi.
En afsökunarbeiðnin var óþörf. Daburon fann
aldrei að því, þótt hann væri heimsóttur klukkan átta
árdegis. Þá var hann ætíð setztur við vinnu sína. Hann
tók vingjarnlega móti leynilögreglumanninum, eins og
hans var venja, og gerði jafnvel gaman að því, hve
Tabaret gamli hefði verið æstur og reiður kvöldið áður.
„Hver skyldi hafa trúað því um yður, jafn gaml-
an mann, að þjer væruð svo viðkvæmur og örgeðja?"
sagði hann. „En nú hafið þjer sjálfsagt sofið það úr
yður? Hafið þjer nú náð yður aftur? Eða hafið
þjer máske klófest þann rjetta morðingja?"
Þessi gamanyrði dómarans, er var orðlagður um
allt fyrir alvörugefni sína, komu flatt upp á Tabaret,
og honum geðjaðist allt annað en vel að þeim. Hann
var hræddur um að þau væru ills viti. Hann þótt-
ist geta dregið það út úr spurningum dómarans, að
hann hefði ásett sjer, að láta sögur hans engin áhrif
hafa á sig. Hann tók samt sem áður að flytja mál
sitt, en var nú miklu rólegri og stilitari, heldur en
kvöldið áður, en þó svo einarðlegur og fylginn sjer, að
auðheyrt var, að hann talaði af fullri sannfæringu.
Áður hafði hann borið málstað sinn undir hjarta
dómarans, en nú bar hann mál sitt undir skynsemi
hans. En þótt efasemdin sje ætíð lík næmum sjúk-
dómi, heppnaðist honum þó ekki, að sannfæra dóm-
arann, eða breyta skoðun hans. Öflugustu röksemd-
irnar hans höfðu ekki meiri áhrif á sannfæringu
Daburons, heldur en brauðkúlur myndu hafa á bryn-
varið herskip.
Og það var ekki heldur við því að búast. Tabaret
gamli hafði ekkert, nema ímyndun sina og ágizkanir,
ekkert, nema eintóm orð, sínu máli til sönnunar. En
Daburon hafði óhrekjandi sannanir. Og það einkenni-
legasta af öllu, var það, að allar ástæður, sem gamli
maðurinn kom með, til þess að rjettlæta Albert, sner-
ust blátt áfram gegn honum, þegar þær voru krufðar
til mergjar, og urðu til þess, að Albert varð sannari
að sök eftir en áður.
Tabaret varð að játa það, að eins og nú stæði
á, sæi hann sjer ekki fært að staðhæfa, að hann
hefði rjett fyrir sjer; hann vissi að dómarinn væri
bæði sjeður og óvilhallur, og bæri þess vegna fullt traust
til hans. Nú væri um að gera fyrir sig, að reyna
að grafa upp fyllri vitneskju um það, hvernig í mál-
inu lægi. Málið væri enn þá hjer um bil með öílu
órannsakað, og væri þess vegna býsna margt, sem
þeir væru enn þá óvitandi um ; þeir væru jafnvel aiis
ófróðir enn þá um fortíð ekkju þeirrar, er myrt hefði
verið. Sjálfsagt hlyti margt að koma úr kafinu, sem
þeim væri enn þá huiið. — Hver vissi t. d. hverju
maðurinn með eyrnahringana, sjómaðurinn, sem Gev-
rol var að leita að, hefði frá að segja?
Jafnvel þótt Tabaret gamli væri í raun og veru
hamslaus af reiði, og jafnvel þótt hann sárlangaði til
að egna þennan „dómaraþorskhaus" til reiði og hefna
sín á honum, þá hjelt hann sjer samt í skefjum, og
reyndi að vera auðmjúkur og kurteis. Hann lauk
samræðunum með því að biðja um leyfi til þess, að
ráðfæra sig við Albert. Hann hefði unnið svo mikið
í lögreglunnar þarfir, að ekki væri nema sanngjarnt, þótt
tekið væri tillit til þess.
—76
—76—
■*