Haukur - 01.09.1901, Blaðsíða 9

ÍtEC.ÍNA.'TÍI*! HEÍLSUFRÆÆINNAK.
með hinni kynlegu sögu sinni. Frásögn þeirra út af
fyrir sig hefði reyndar ejálfsagt ekki komið að miklu
liði; en leynilögreglurnaðurinn hafði sjeð um það, að
•geta fært óyggjandi rök fyrir öllu þvi, er hann sagði.
Og áður en þau hjeldu heimleiðis aftur, var frú
Euthendaie aftur orðin handhafi að eignum þeim, sem
Bayard Knight hafði fyrir mörgum árum svift hana
umráðum yfir með lævísi sinni og illmennsku.
Nú eigum vjer að eins eftir að skýra frá einu
leyndarmáli.
En ef til vill hafa lesendurnir þegar fengið grun
um það.
Burt Brandon á nú forkunnar-fagra konu, og
þessi ljómandi fallega kona hjet áður Renie Ruthendale,
og er sú hin sama, sem leynilögi eglumaðurinn kom fyrst
auga á frammi fyrir dómgrindunum.
Meginatriði heilsufræðinnar.
Eftir A. Utne.
2. g r. Vðftrarnir.
Kjötið. sem er utan á beinunum, er kallað vöð-
var. Undir þeim er afl hkama vors komið. Þeir eru
settir saman úr smágerðum, þverrákóttum þráðum
eða trefjum, er liggja saman í misjafnlega stórum og
5. mynd. Vöðvar, æðar og lega innýflanna.
Hægra megin eru sýndir vöðvarnir. A hregra lærinn og
fætinum sjást eiunig aðalblóðæðarnar, sem og það, hveruig
blóðæðarnar kvíslast í liúðinni utan á vöðvunum. — Um inu-
ýflin og æðakerfið verður síðar talað.
ýmislega löguðum vöndlum. Hver slíkur kjötvöndull
eða vöðvi getur dregið sig saman, og verður hann þá
styttri og gildari
Gerðu tilraun. Krepptu
vinstri handlegginn um
ölnbogann, og taktu sam-
tímis með hægri hendinni
um upphandlegginn. Hvað
finnurðu þá?
Eða krepptu flngurna,
og líttu á vöðvana milli
liðamótanna.
Sjerhver vöðvi heflr sitt
ákveðna hlutverk, og
læknarnir hafa gefið
hverjum vöðva sitt nafn.
Vöðvar mannsins eru
yflr 500 að tölu. í’að
yrði of langt mál, að
telja hjer upp nöfn
þeirra allra, enda er ekki
nauðsynlegt fyrir oss, að
þekkja þau. •
Utan um vöðvana eru himnur, sem við vöðva-
endana verða ásamt þeim að sinum. Sinarnar tengja
vöðvana ýmist við beinin eða húðina. í andlitinu er
t. d. annár endi vöðvanna fastur við andlitsbeinin, en
hinn við húðina. Pað eru andlitsvöðvarnir, sem gera
svipbrigðin svo mismunandi, eftir þvi hvort maðurinn
er glaður eða hryggur.
Við langvinnt iðjuleysi verða vöðvarnir linir, og að
lokum þróttlausir; en við hæfilega áreynzlu vex þeim
þrek og þróttur, með því að þá flytur blóðið þeim
meiri næringu. Likamleg vinna, fimleikar, sund o. s.
frv. er þess vegna gagnlegt fyrir líkamann.
Ungbörn veiða ætíð að hafa leyfi til að hreyfa
útlimina. Vjer sjáum, hve fegin þau verða, þegar
þeim er leyft að sparka og sprikla, eins og þau vilja,
og að þau fara að gráta, þegar reifunum er aftur vaf-
ið um þau. Aldrej má láta handleggi þeirra vera
fjötraða í reifunum.
Útileikar þeir og aflraunaleikar, sem nú eru víða
farnir að tiðkast, svo sem skíðahlaup, skautahlaup,
kappróðrar o. fl., geta þó auðveldlega gengið fiam úr
hófl, einkum þegar börn hlaupa veðhlaup, því að kapp
þeirra og virðingargirni er oft meiri, heldur en kraft-
ar þeirra leyfa. P’egar þú verður móður og fær hjart-
slátt, átt þú ætíð að hvíla þig, jafnvel þótt þú fyrir
þá sök missir af verðlaunum þeim, er vinnandanum
hafa verið heitin. Minnztu þess, að heilsan er fyrir
öllu.
Aflraun sú, sem fólgin er í því, að „fara í krók“,
ætti helzt aldrei að eiga sjer stað, því að hún hefir
oft haft í för með sjer langvinn meiðsli, ekki einungis
í fingrinum, heldur og í allri hendinni.
Eftir mikla áreynslu verða vöðvarnir ætíð að fá
að hvíla sig. Svefnin er hin bezta hviíd fyrir þreytt-
an líkama.
Bandyefurinn. Þegar þú borðar kjöt, getur þú
sjeð það, að alstaðar á milli vöðvanna eru. himnur,
sem biuda vöðvaþræðina og halda þeim saman, og
skifta vöðvunum sumstaðar þannig, að þeir liggja í
lögum. Úetta er bandvefurinn, og fyllir hann öll rúm
6. mynd. Beinin í handleggn-
raa og aflvöðvi upphandleggsins.
Sinarnar tengja efri enda voðv-
ans við axlarliðinn, en neðri end-
ann við geislabeinið. Yöðvinn
er sýndur eins og hann lítur út
þegar hann dregur sig saman og
kreppir handlegginn um ölnbog-
ann. Til þess að rjetta handlegg-
inn og halda honum beinum,
dregur annar vöðvi sig saman,
og er sá vöðvi aftan á upphand-
leggnum.
— 113 —
— 114 —