Íslenzk sagnablöð - 21.04.1820, Blaðsíða 13

1820-21
2 6
25
Sá fríílidrnar-andi, fem 'nýlega hafdi
unnid Ggur á Spáni, breiddiz brádum út til
fleiri fudurálfu-þióda. pannig hófft lík
ftiórnarbyltíng í nábúaríkinu Portúgal
J>ann 24da Auguftí í ftadnum Porto edr
Oporto, hvar hermanna foríngiarog borg*
araleg Yfírvöld komu fér faman um ad láta
úthrópa hid fpaníka ftiórnarform, fem
framvegis gyldandi í ríkinu. peir mörgu
bretíku ftrídsmanna höfdíngiar, fem ílík
embætti höfdu á höndum í því portugífiíka
herlidi, voru undireins par, og fídan ann-
arsftadar í ríkinu, frá peim fettir. J>eir kon-
unglegu ftiórnarherrar í Liffabon vildu
ad lönnu ftödva ílíkan upphlaups anda, og
létu þann ita September auglýfíngu J>ar-
ámóti útgánga, enn famankölludu undir
cins ríkifins Cortes (ftönd edur ftétt-
ir) eptir eldgömlum tilíkipunum, hvad ei
hafdi fkéd í meir enn hundrad ár. Hérí
áttu J>ó einafta adalsmenn, klerkar og ftad-
anna borgarar ad ega J>átt. pefli auglýfíng
gediadiz aungvanvegin uppreiftar-mönnum,
fetn framfylgdu famt J>eirra byriada fyrir-
tæki. Skömmu eptir íkédi upphlaup í fiálf-
um ftadnum Liflabon, í hvöriu hid kon-
únglega ftiórnarrád var affett, enn annad
nýtt tilfett, fem fullkomna íkyldi hins
fpaníka ftiórnarforms lögtöku í öilu ríkinu.
Fyrft í October kom heríkip til Liflabonar
frá Brafilíu (konúngfins núveranda adfet-
urslandi) medjann eníka Lord Beresford
cr nú var af Fonúgals konúngi fettr tií
Landftiórnara í J>ví ríki og undir eins til
hans ædfta hershöfdíngia, nær pví med full-
ri einvalds-malu. Sú nýa ftiórn í Liflfabon
(er J>á ríkti í konúngfins nafni) lofadi Ber-
esford ecki ad koma í land, enn fídur kann-
adiz vid hans landftiórnarrétt, og vard ham
J>ví ad figla J>adan til Englands. Nockru
feinna fréttiz ftiórnarbyltíngin til veftrálfu,
og ftadfefti J>á konúngrinn J>á af hans egin
pornigífiíka ftiórnarrádi úrgefnu auglyfíngu
af ita September, med hvörri Cortes fam-
anköliuduz á J>ann garnla máta — lofadi
cinnig, ef hans róttindi og hátign í J>eirri
íamkomu aungvan íkada lidu, ad fnúa hcim
aptr til Portúgals, edr fenda krónprinfin í
finn ftad. Lítils mun J>efli tilíkiptin metin
í Portúgal af nærverandi ftiórnendum, og
marga grunar ad konúngurinn muni leita
Englandshjálpar, til ad koma ríkisftiórninni
J>ar aptr í hia gamla horf, ef hann annars
ecki hindraz J>ar frá af líkum byltíngum í
Brafilíu fiálfrí. Géta má J>efs hér ad íkönt-
mu eptir nýár gengu ógnarlegir ftorniar og
vatnsflód í Portugai; fliótid Dúro flódi
J>annig út yfir alla backa og hafdi nær |>ví
eydilagt ftadinn Porto í botn og grunn.
I fydra parti Ameriku útbreiddiz
alljafnt hin fama friftiórnar - lyft fetn í
vorri heimsálfu. I Brafilíu bryddi
J>annig á ímá upphlaupum vid ftadin F e r n-
a m b ú k o (eins og áríd 1817) enn J>au urdu
brádlega dempud, J>ará mót urdu fpaníkir
nú í fyrfta finni> á viflan máta, ad kannaz