Morgunblaðið - 20.11.1951, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 20. nóv; 1951.
MJ)'RQU&DhAÐlÐ
ðlafur Þorsleinsson Bæknir sjötugur í
ðj-JlU£U
hver segir, Olafur Þorst^insson
háls-, nef- og eyrnalæknir. Skrár
og skýrslur votta það. Hann er
sem sje fæddur 20. nóvember
1881, hjer í Reykjavík, á sömu
slóðum í bænum sem hann býr
nú og hefir búið — og haft alla
tíð sína frægu lækningastofu. For
eldrar hans voiu hin valinkunnu
hjón Þorsteirm Tómasson járn-
smiður, spm allir Reykvíkingar
þekktu þá, og Valgerður dóttir
Ólafs bæjarfuiltrúa í Lækjarkoti
Ólafssonar, og voru þau systkin,
börn Ólafs gamia, alkunn, meðal
beirra sjera Óíafur í Arnarbæli,
jíðar fríkirkjuprestur í Reykja-
vík. Ólafur Þorsteinsson lauk
stúdentsprófi fi á Latínuskólan
um 1903, tók embættispróf við
Læknaskólann 1908, en sigldi þ:í
þegar til Danmerkur og tók að
stunda sjergrein þá í iæknisfræS-
inni er hann síðan iðkaði, sem sje
háls-, nef- og eyrnaiækningar, j
Sct. -Josaphs-spítala í Kaup-
mannahöfn hjá prófessor Smiagel
low. Komst Ólafur brátt í nikið
álit hjá þessum frægasta sjer-
fræðing Dana í þeim lækningum,
er gjarnan vildi halda honum
lengur sem samverkamanni. og
fjekk hann jafnvel um stund til
þess að gegna starfi fyrir sig.
En Ólafur hafði ætlað sjer heim
og hvarf til íslands og settist að
í Reykjavík sumarið 1910 og gaf
sig þegar að lækningum, bæði
sjergreinarlegum og almennum,
enda gerðist hann brautryðjandi
í háls-, nef- og eyrnalækningum,
eins og kunnugt er. —
Ólafur kvsentist 1916 Kristínu
Guðmundsdóttur, Finarssonar af
hinni kunnu og merku Hrauna-
ætt. Varð heimili þeirra að Skóla
brú brátt alþekkt fyrir myndar-
skap. Þau hafa eignast þrjá syni,
sem nú eru allir uppkomnir og
hin bestu mannsefni, Stefán, sem
er læknir í sjergrein föður síns,
lærður hjer heima o? í .Amer,í1'u,
Þorstein tannlækni og Ólaf, lög-
fræðing; eru þeir aliir kvæntir.
Jafnframt hinni víðtæku lækn
ingastarfsemi, nú í meira en fjóra
tugi ára, hefir Ólafur haft á hendi
veigamikið kerinslustarf í sjer-
grein sinni, sem sje við Háskóla
Islands frá stofrun hans lón. or
hann ljet nú af í ár, á 40 ára
aímæli háskólans, elstur núlif-
andi læknakennara þar. Við
þessu kennslustarfi tekur nú
Stefán sonur han. Hlaut Ólafur
iæknir bestu lofsvrði fvrir störf
sín hiá rektor við háskólahátíð-
ina á þessu hausti. — Hefir Ólaf-
ur einnifr verið læknir í þessari
grein við Landssnítalann síðan
1932 (sern. hann lætur nú einnig
af) o? við Vífilsstaðahæli um
mörg ár.
Auk siálfsaeðrar viðurkenning
ar fvrir störf ski á ýmsan hátt hef
ir Ólafur verið sæmdur Stórridd
arakrossi Fálkaorðunnar.
Það leikur ekki á tveim
tungum, að Ólafur Þorsteinsson
er meðal hinna ötu'uslu, sam-
viskusömustu og farsælustu
lækna þessa lands* lærður
vel í sínum fræðum, og nýt-
Jr almenns og óskoraðs trausts
allra, sem til hans hafa sótt,
en á þá verður nú vart tölu
komið. Er og við brugðið þýð-
leik hans og lipurð, enda alúð-
leg framkoma hans rómuð, sem
gert hefir sitt til að auka honum
vinsæMir. Er þó eðlilega oft vand
farið hjá slíkum mönnum, sem
fjalla verða um allar manneskj-
unnar meinsemdir, og þarf vissu
lega lán til og meðfætt lap, ef
lýtalaust á að vera, hvað þá meir.
Og lánsmaður yfirleitt má Ól-
afur Þorsteinsson ótvírætt teijast.
Honum hefir auðnast langa æfi
að halda starfskröftum — og
starfa látíaust marga áratugí með
loílegum árangri. Aúir þeir, sem
á heimili þeirra hjóna koma eða
kynnast því — og þar er hús-
frevjan ékki sís,t tii prýði —I vita
og komast áð raun 4Jm, að bgr
ríkir umhvgejusemí fyrir ^l'um,
gestum og ganeandi, og vilji til
þess að ’áta eótt flt s'°r Iriða mn
á við "g út á við. E'- og engin
hætta á, að cðru vísi verði hugsað
með hlýrri þökk fyrir allt liðið
og einlægum óskum giftu og geng
is í framtíðinni. Og Ólafur er sem
betur fer enn við góða orku, „ung
ur“ í sión og reynd, þótt' ár og
cðlileg þreyta sverfi að urn siðir.
Þess vegna bætist við þakkimar
og óskirnar, von góðvina hans um
að hann megi eiga marga bjarta
og góða starfs- og æfidaga fram
undan.
G. Sv.
ur hjer, enda fáir, sem trúðu því, — Mikið meira en jeg hafði
að jeg fengi mikið að gera. búist við, að óreyndu. En læknis-
Skömmu eftir að jeg kom, störfin hjer í bænum hafa vita-
ruætti faðir minn Kristjáni Jóns- skuld margfaldast síðan, eins og"
syni dómsstjóra á götu. Ljet fólksfjöldinn. Þegar jeg byrjaðk
Kristján undrun sina í Ijós yfir sem praktiserandi læknir hjer í
því, að mjer skyldi detta i hug, Reykjavík, var fólkið í bænunfi
að jeg fengi nokkuð að starfa við ekki nema 11.600. Jeg var hjer
sjergrein mína. einn háls-, nef- og eyrnalæknir
þangað til Gunnlaugur heitinn
Einarsson kom. En nú eru lækn-
arnir 7, sem stunda þessa sjer—
IÍUNNI BEST VI9 MIG
A HEIMASLÓÐUM
Fyrst eítir að jeg kom, fjekk grein.
jeg lækningastofu á leigu í Iðn-
skólanum. Talsverð aðsókn var
þangað.
Um haustið misstu Skagfirð-
ingar hjeraðslækni sinn, Þórð
Pálsson. Mæltust þeir til þess,
— Hve *lengi hefur þú hafL
lækningastofu þí.ia hjer við
Skólabrú?
I . Jeg og faðir minn sál. bypðum
þetta hús sumarið 1912. Rögn—
valdur heitinn Ólafsson arkitekt-
að jeg sækti um það embætti. gerði að því uppdrættina. ÞaS
En þá hafði jeg þegar fengið svo ' var eitt af síðustu húsunum, sena
mikið að gera, að jeg kaus held- j hann sá um.
ur að halda áfram læknisstörfum | Faðir minn bjó í gamla stein-
hjer á mínum heimaslóðum, og húsinu hjerna úti við Lækjar-
fór hvergi. götu. Það er byggt að mestu leyii
Nokkrum dögum eftir að jeg á lóð Lækjarkots gamla, en ,.kot-
kom heim, sendi Guðmunuur ið“ var hjerna að húsabaki. Þang-
Magnússon læknaskólakennari
mjer orð og bað mig um að að-
stoða sig vra uppskurð í Landa-
kotsspítala. Þetta varð uppnaf
þess, að jeg varð aðstoðarmaðu"
hans við allar meiriháttar lækn-
að kom Kristján konungur 9. í
‘ heimsókn hjer um árið, þegar
hann kom með stjórnarskrána.
i Hið nýja „Lækjarkot“, þar serrv
1 jeg er fæddur, var merkishús »
j sinríi tið, eitt af fyrstu steinhús-
Ólafur Þorsteinsson læknir á lækningastofu sinni við Skólabrú.
írá læknisstarfi Ölaf

við
isaðgerðir, á meðan hann lifði. j v.m í bænum. Þar var Isafoldar-
Hann dó sem kunnugt er haustið prentsmiðja til húsa um tíma, á
1924. tyrstu árum hcnnar, og síðan.
lengi Söfnunarsjóður íslands.
GUÖMUNÖUR KIAGNÚSSON
— Og hvernig fjell þjer sam- gpÁNSKA VEIKIN
vinnan við hann? j — IJverjir eru þjer eftirminni-
— Jeg á erfitt með að lýsa því legustu atburðirnir frá læknis-
í stuttu máli, hve samstarf mitt störíum þínum?
við hann varð mjer mikils virði, | _ Erfiðleikarnir og hörmung-
fiversu mikill og merkilegur mað- 1 arnar j gponsivu veÍKinni nausuá
ur Guðmundur Magnússon var. 1918. En svo mikið hefur veriS-
! Viðkynningin við hann var mjer Um þetta skrifað, að ekki er á-
fróðieiks og stæða til að fjöiyrða um hjer.
| — Varst þú alltaf á fótum og
Guð- vinnufær?
vand-
ÓLAFUR Þorsteinsson læknir á fram í gamla spítalanum
sjötugsafmæli í dag. Öll hans Þmgholtsstræti. jsíielld uppspretta
æfiár hefur hann átt heima á Að loknu prófi fór jeg strax til ,mannþekkingar.
sama stað hjer í bænum, við Kaupmannahafnar til að stunda i Sem skurðlæknir var
gömiu „skó’abíúna". Hún hætti þar „praxis“ á spítölum, 6 mán. mundur tramúrskarandi vand- j — Já. Jeg hafði fengið Ijetta
að vera brú fyrir fjörutíu árum, við skurðlækningar og aðra 6 virkur. Skilgreining hans á sjúk- influensu, áður en veikin byrj-
af því að lækurinn sjálfur hvarf við lyflækningar. dómum var frábær. Hann vissi aði fyrir advöru. Svo jeg slapp
La ujtzpi.oK.uiu iii osa snma. Hann Þar var jeg aðallega á St. Jós- .aHtaf svo glögg skil á sjúkdóms- eftir að pestin varð mögnuð. —
, var byrgður í pípu, og hefur ekki efsspítala, m. a. hjá Jens Schou, einkennum að hann gekk aldrei Þetta var voðalegur tími, ekki
sjest síðan. er var líflæknir Friðriks konungs gruflandi að því hvað gera aðeins fyrir okkur læknana, held.
Bernskuheimili Ólafs stendur 8. og hjá hinum fræga hálfs-, skyldi. I ur alla bæjarbúa. Eina bótin var
enn, hjet og heitir Lækjarkot. nef- og eyrnalækni, Schmiegeluw — Heyrðir þú að hann hefði að þeir, sem uppistandandi voru
En hversu margir skyldu það o fl. Siðan fór jeg til Berlínar, upprunalega ætlað sjer að leggja og aílögufærir, gerðu allt sesv
vera, af þeim þúsundum sem var þar á spítölum, og víðar í stund á náttúrufræði? : þeir gátu til að hjálpa fólki, er
eiga þar leið um daglega er hata Þýskalandi. | — Þgð leyndi sfer ekki að var i nauðum statt. Mjer er þa5
„okkru ,i„„i „ey„ „„,ni5 L«,j- siigu, «« mS'sXZ
Er jeg tói, h„„„ tali 1 g«r, SÆ’ui ‘SSÍÍ SÍ'Z'! i
toK hann til tilbreytingar eitt- ! moðirin la lik 1 ruminu, en ung-
hvert náttúrufræðirit. Einkum! barn dundaði við að leika sjei-
hóf hann máls á því, að breyt- hefðu f gfund . sjergreinar £
mgin yæri mikil a mannsæfinm, læknistræðinnj. Sagði jeg sem
frá því hann var ungur. Þá voru
var, að þá var aðeins einn lækn-
sjötugir menn gamaimenni. En j, starfandi hjer á landi er hafði
hann gæti með engu moti fundið lagf sfund á
sjergrein, Björn heit.
a sjer ajotugum nem elhmork, ólafsson augnlæknir og Andrjes
sagði hann.
Fjeldsted að honum látnum.
En svo vjek jeg talinu að því, Tórnas Helgason, faðir dr. Helga
sem á daga hans hefur drifið Tómassonar, hafði Íagt stund á
Kvaðst hann í einu orði geta háls-, nef- og eyrnalækningar, en
sagt, að þetta hafi alt gengið hætti við að stunda þá sjergrein.
blessunarlega fyrir sjer, þó oft Tók hann Mýrdals-læknishjerað.
hafi verið mikið að gera og marg
lagði hann áherslu á, að kynna
sjer allt, er snerti laxagöngur og
íaxveiði. Æfinlega þegar hann
fór í fríum sínum út um holt og
móa, athugaði hann gaumgæfi-
lega allar plöntur og öll smá-
kvikindi, sem urðu á leið hans.
Þegar hann fór í ferðalög, eða
var frá verki vegna lasleika, þá
tók jeg sjúklinga hans í mína
umsjá. Þetta varð til þess að
i . . =- -- -“. “ Það varð þvi úr að jeg snjeri rnikið af húslæknisstörfum, sem
L erfiðleikar steðí’ð ?ð. og mjer að háls-, nef- og eyrnalækn- hann hafði með höndum, fjellu í
gcngur, þegar sjúklingahópurinn ingum og framlengdi veru mína minn hlut að honum látnum.
er að jainaoi s.o ytra, þangað til í ágúst árið 1910.
Þn aetlar að geta mm Kom þá heim og auglýsti mig LÆKJAUKOT
að einhverju í blaðinu, sagöi
hann, þá blessaður vertu ekki að
hafa þetta neina lofgerðarollu.
Legðu áherslu á það, sem er o
hefur verið mjer aðalatriði. A>
jeg hef verið svo lánsamur
eiga indælt heimili og ástrík
konu, sem hefur látið sjer ani
um mig. Þú veist hvernig það e
þegar maður kernur uppgefim
hcim að loknu dagsverki, áhyggj
j ur og erfiði leggjast þungt á hu;
: ann, þá er það ómetanleg lífs
j hamingja að eiga konu, sem ú
■ öllu kann að greíða fyrir manni
— En hvað vilt þú segja mjei
| í stuttu máli um starf þit-t?
riJER VAK
OÍJLÆGÐUR AKUR
-— Komið er á fimmta áratug,
síðan jeg hóf læknisstcrf hjer í
Reykjavík. í haust er jeg hætti
[kennsla við H’áskólann, var jeg
[einri eftir' af þeim, sem höfðu
kenílslu á hendi þfegar Háskóli'nn
vaf stofnaður 1911.
sem háls-, nef
hjá líkinu.
Omálga óvitinn vissi vitaskuldt
ekkert hvað um var að vera.
Erfiðast var það á mörgum
heimilum meðan fólkið var fár-
sjúkt, að kveikja upp í ofnum.
þeim, sem þá tíðkuðust og halda.
eldinum viö, í hinum mikiu ku.d-
um, sem þá voru.
En þetta allt er langt í fjarska
í endurminningunni, og engir*
ástæða til að rifja það upp, segir
Ó„afur, og telur sýnilega, að nóg
sje komið af frásögn sinni.
Jeg lofaði að skrifa fátt eitt
um hann frá eigin brjósti og laet
eyrnalækni. — Þú hefur fljótt fengið mikið því staðar numið. Þakka honum
að endingu fyrir góða vináttu i
mörg ár, fyrir alúð hans og
drengskap í hvívetna. Sam-
viskusamari og skylduræknari
mann en hann er vart hægt aS
hugsa sjer. Því hafa Reykvíking-
ar kynst í ríkum mæli þau rúm-
lega 40 ár, sem hann hefur starf-
að hjer sem læknir og ráðhollur-
vinur margra heimila.
V. St.
'tamtaSsiIslan
eyksf
NEW YORK — Uraniumfram-
leiðsla Bandaríkjanna hefur nú í
fyrsta skipti orðið meiri en fram-
leiðsla Kanada. Þrátt fyrir það
.eru BahdgríkjaniGnn njög háðir
Belgisku Kongo og Kanada að þvíi
r snertir uranium.
Þarna hefwr tseknmgástofa hars verið síðan árið 1912.
„ ,, , Málverk það, sem mvndin er af, ér eftir Jón Ilelgason biskun.
— ’ Hvenær tókát þú lækna- uI;tsýW
til þeirra,
va og cv-drar.ær,
Sex kálfar ;— heimsmet
NFAV YORK — Kýr ein í Middle-í
! próf? v»j"J teá Menntáskólanum ýfir Úækjarkot, gamla bæinn, og ; viUe N. Y„eignaðist sexbura’*-
— í janúar 1908 Þaú ár sem síe5nlsúsið við Lækjárgötu óg næsta nágrermi eins og þar var og mun það heimsmet. Engir.a
jeg las læknisfræði, fór kennslan umhon's áður eu byggðin varð þjett. (hinna sex kálfa iifðu.