Morgunblaðið - 26.05.1956, Blaðsíða 8

8
MORCV1S BL AÐIÐ
Tjaugardagur 26. maí 1956

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík
Frarnkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson
Ritstjórn: Austurstræti 8.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 1600
Askriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands
í lausasölu 1 króna eintakið
Bandalagsblœjurnar
leyna ekki glundroðanum
ALMENNINGUR á íslandi hef-
ur nú séð, um hvaða menn
og flokka hann á að velja í al-
þingiskosningunum í sumar. —
Framboðsfrestur er runninn út
og öll framboð tilkyr.nt. Sjálf-
stæðisflokurinn varð fyrstur til
þess að tilkynna öll sín framboð.
Hann býður fram í öllum kjör-
dæmum, öllum óháður. Hann hef-
ur ekki stofnað til neins at-
kvæðabrasks eða bandalags við
aðra flokka. Sjálfstæðismenn
treysta á hinn góða málstað sinn,
stefnu sína og heilbrigða dóm-
greind fólksins. Þeir þurfa því
ekki að flýja á náðir neinskonar
klækja eða yfirborðsháttar. Þeir
koma til dyranna eins og þeir eru
klæddir og gera enga tilraun til
þess að villa á sér heimildir.
Er þetta listi Alþýðu-
flokksins?
Mörgum mun hafa fundizt það
býsna einkennilegt, að sjá Tím-
ann birta framboðslista Alþýðu-
flokksins í Reykjavík á forsíðu
með náfni Ránnveigar Þorsteins-
dóttur og fleiri Framsóknar-
manna. Og ekki mun Alþýðu-
flokksfólki hafa fundizt geðþekk-
ara áð horfa upp á þá niðurlæj}-
ingu flokks síns að hafa hverja
Tímasilkihúfuna upp af annarri
á framboðslista hans.
Er þetta virkilega listi Al-
þýðuflokksins? hefur mörgu
Alþýðuflokksfólki í Reykja-
vík orðiff á að spyrja. Hvernig
getur það gerzt, að Rannveig
Þorsteinsdóttir og fleiri Fram-
sóknarforkólfar, scm er flokks
bundið fólk í Framsóknar-
flokknum skuli allt í einu
skipa framboðslista Alþýðu-
flokksins?
Hvers konar skripaleikur er
þetta eiginlcga? spyr fjöldi
fólks, sem litið hefur á heið-
arlega stjómmálabaráttu sem
hyrningarstein lýðræðisskipu-
lagsins.
Það er sannarlega von að fólk
tsé undrandi á þessu oraski. —
Verkafólk í Reykjavík og annað
launafólk, sem stutt hefur Al-
þýðuflokkinn hefur alltaf litið
á Framsóknarflokkinn sem versta
andstæðing sinn. Það veit að
hann hefur ævinlega barizt gegn
mestu hagsmunamálum þess. Svo
skjóta gamlir afturhaldsseggir og
bitlingajarlar Framsóknar allt í
einu upp kollinum á lista Al-
þýðuflokksins? Svona aumur er
vesalings Alþýðuflokkurinn orð-
inn. Hann hefur verið innlimað-
ur í þann flokk, sem verkalýður
landsins lítur á sem versta óvin
sinn.
Hvað er bak við
bandalögm?
Og svo er það Alþýðubanda-
lagið. Allt í einu kemur út blað,
sem heitir „Útsýn“. Það segist
vera gefið út fyrir spánýjan
flokk, „Alþýðubandalagið“.
Hvað er nú það? Hvaða fólk
skyldi hafa stofnað þennan
„nýja“ flokk?
Finnbogi Rútur Valdemarsson
er ritstjóri „Útsýnar". En er hann
ekki einn af þingmönnum komm-
únista? Jú, svo sannarlega. Og
hverjir skrifa með honum í blað-
ið? Það eru líka eintómir komm-
únistar, að viðbættum nokkrum
vinstri krötum. Á þetta svo að
heita nýr flokkur? Hver tekur þá
fullyrðingu alvarlega.
Yfir hvað er eiginlega verið að
breiða með þessum tveimur nýju
bandalögum, Hræðslubandalag-
inu og Alþýðubandalaginu?
Það þarf ekki að fara neitt
á milli mála. Það er glundroð-
inn, upplausnin og spillingin
innan vinstri flokkanna, sem
þeir eru aff breiða yfir með.
Þess vegna hafa þeir efnt til
bandalaga sinna, þess vegna
reyna þeir að telja fólkinu trú
um að eitthvað nýtt sé á ferð-
inni í braski þeirra.
Glundroði og spilling
á nýju stigi
En það er ekkert nýtt að ger-
ast. annað en það, að glundroð-
inn, óeiningin og spillingin inn-
an vinstri flokkanna hefur kom-
izt á nýtt og hærra stig. Þess
vegna ganga klögumálin nú á
víxl á milli þeirra. Þess vegna
berast nú gamlir samherjar á
banaspjótum og bera hver aðra
hinum herfilegustu brigslum.
Þetta er þá árangurinn af
hinum orðmörgu skrifum og
ræðuhöldum undanfarin ár
um nauðsyn „vinstri eining-
ar“. Aldrei meiri glundroði,
aldrei meiri heift, aldrei meiri
spilling í röðum vinstri flokk-
anna.
Slíkir flokkar eru ófærir
um að stjórna
Meiri hluti íslendinga gerir sér
það áreiðanlega ljóst, að slíkir
flokkar eru ófærir um að stjórna
íslandi. Glundroðinn og óeining-
in meðal þeirra sprettur fyrst og
fremst af því, að þeir eiga enga
sameiginlega stefnu gagnvart
helztu vandamálum þjóðfélags-
ins. Það er sama hve mörg
bandalög vinstri flokkarnir á ís-
landi stofna til þess að breiða
yfir óeiningu sína og úrræða-
leysi.
Efling Sjálfstæðisflokks-
ins er eina leiðin
Þess vegna er það, að vaxandi
fjöldi íslenzkra kjósenda. gerir
sér það ljóst, að eina leiðin til
þess að tryggja hér starfhæfa
ríkisstjórn og heilbrigt stjórnar-
far er að efla Sjálfstæðisflokk-
inn til aukinna áhrifa. Hann hef-
ur sýnt það undanfarin 17 ár,
þegar hann hefur haft rík áhrif
á stjórn landsins, að hann getur
borið hagsmunamál almennings
fram til sigurs. Það er athyglis-
vert og lærdómsríkt, að aldrei
hafa orðið meiri framfarir og
umbætur en síðan Sjálfstæðis-
menn komust til áhrifa á stjórn
landsins. Og aldrei hefur verið
meiri og almennari velmegun á
íslandi en nú, eftir nær 17 ára
stjórnarsetu Sjálfstæðismanna.
Þessar staðreyndir tala engu
tæpitungumáli. Þær sanna
það, að Sjálfstæðisflokkurinn
er víðsýnn og frjálslyndur
framfaraflokkur, sem skilur
þarfir þjóðar sinnar.
UR DAGLEGA LÍFINU
d3retar óttait vaxandi er^iMeiLa
í iamóLiptum óínum vió —'óinc^apore
í Su
9 Fyrir nokkrum dögum fóru
fram í London samningavið-
ræður milli fulltrúa brezku
stjórnarinnar og fulltrúa stjórn-
arvaldanna í Singaproe — um
aukið sjálfstæði Singapore. Eins
og kunnugt er fóru viðræður
þessar gjörsamlega út um þúfur,
og eru nú taldar litlar horfur á
því að samkomulag náist í mál-
inu. Sérstaklega gætir nú mikils
ótta í Bretlandi um að ófremd-
arástand kunni að skapast í
Singapore, sem Bretum reynist
erfitt að lægja. Það, sem einkum
veldur þvi, að hætta er á við
sjám þar eystra, er, að Singapore-
búar eru alls ekki á einu máli
um hvaða kröfur gera skuli iii
Breta.
o—O—o
• Árið 1954 fóru fram sams
konar viðræður milli Breta
og Singapore-búa, og leiddu þær
til núverandi stjórnskipunar, sem
er Bretum mjög lítið háð. Er
samninganefndin kom til London
á dögunum — og hafnar voru
viðræður við brezka nýlendu-
málaráðherrann, Lennox Boyd,
kom það hins vegar í ljós, að
nefndin var hvergi nærri sam-
mála um kröfur þær, er gera
skyldi á hendur Bretum. Leystist
nefndin upp, og neitaði nýlendu-
málaráðherrann — svo semvænta
mátti, að hafa nokkuð saman við
hana að sælda. Lýsti hann
því jafnframt yfir að hann væri
reiðubúínn til þess að ræða við
hvern þann fulltrúa Singapore,
Verður Marshall neyddur til þess
að ses'í" ',t sér?
Héldu þeir byssuleyfinu?
YRIR skömmu birtu dagblöðin
fregnir af skotmönnum, sem
verið höfðu á veiðibjöllu-veiðum
austur í sveitum og virtist ein-
skær heppni, að þeir urðu ekki
einum eða tveimur mönnum að
bana með furðulegu gáleysi sínu.
Þeir höfðu „miðað byssunum of
hátt“ með þeim afleiðingum að
ein kúlan hæfði sumarbústað þar
í grenndinni og smaug á milli
tveggja manna, sem sátu þar inni
og áttu sér eðlilega einskis ills
von, allra sízt skotárása, þarna
úti ■' t.'Wí-'i''' ’-iít+iirunni.
Það er augljóst, hve hér hefur
munað mjóu, að hörmulegt slys
hlytist af. — í fregninni stóð að
lögreglan hefði komið á vettvang
og haft skytturnar með sér í bæ-
inn, en þar hefði þeim verið
sleppt. En mér er spurn: Skyldi
þessum mönnum levfilegt að fara
með skotvopn eftir sem áður?
Allt bendir til að hér hafi þvílíkt
gáleysi og vankunnátta verið að
verki, að varða ætti skilyrðis-
lausa sviptingu byssulevfis hinna
seku — hafi þá byssuleyfi verið
fyrir hendi, því að full ástæða
er til að halda að hér sé ekki
höfð sú gát á sem skyldi af hendi
hins opinbera.
gjarnan nóttina til þessarar
þokkaiðju sinnar. — Og mildi er
það, að ekki skuli hafa hlotizt
slys á fólki af þessum strákslegu
tiltækjum, er bifreiðar eiga leið
fram hjá skotmörkum þessum —
hættumerkjunum — og skyttun-
um, sem lúra í .leyni.
Skærir litir og litaval
Ú, eins og venjulega á vorin,
færist fólk í aukana með að
mála og fegra híbýli sín yzt
sem innst — það er nú svo sem
ekki annað en allt hið bezta um
það að segja. Og enn eru skæru
litirnir í hávegum hafðir — og
um það er líka allt ágætt að
segja. En það er bara þetta, sem
fólk verður að athuga — og at-
huga vel — að skærar litasam-
setningar eru því áðeins falleear,
og því aðeins nothæfar, að sam-
ræmis og smekkvísi sé gætt í
litavalinu. Laglegt hús getur orð-
ið verulega ljótt, sé æpandi ósam-
ræmi í litum þeim, sem því hefur
verið valið — tveimur-þremur —-
eða guð veit hvað mörgum. Og
svo er það þetta, að þegar við
málum húsið okkar að utan, þá
er ekki nema eðlilegt og sjálf-
sagt, að við tökum dálítið tillit
til umhverfisins — húsanna í
kringum okkur.
Skothríð á vegarmerki
EÐA hvað um alla þá dánu-
menn, sem leggja fyrir sig þá
göfugu íþrótt að skjóta á vegar-
merki með fram þjóðvegunum?
Merkin sýna verkin og útskotin
og eyðilögð hættumerki við veg-
ina tala hér sínu máli. Skyldu
piltarnir, sem valdir eru að slík-
um skemmdarverkum hafa sitt
byssuleyfi frá lögreglustjóra upp
á vasann, eða getur nokkur vafi
leikið á, að þeir, sem hér verða
uppvísir að ósómanum verðskuldi,
að það leyfi sé af þeim tekið?
Hitt er svo annað mál, að það
er ekki alltaf heiglum hent að
hafa hendur í hári þessara pöru-
'nilta, því að þeir vita það vel upp
á sig skömmina, að þeir velja
Blátt áfram voðalegt'
AÐUR einn, sem býr inni í
smáíbúðahverfi bar sig beín
linis illa, er hann minntist á þessi
mál við mig nú á dögunum: „Það
er blátt áfram voðalegt", sagði
hann. „Fólkið keppist um að
mála húsin bleik og blá og rauð,
án minnsta samræmis, hvorki
innbyrðis eða með tilliti til ná-
grannahúsanna. Að ég svo ekki
minnist á blágræna litinn, sem
ég held, að flestir menn með ó-
brjálaða litskynjun, séu sammála
um, að ætti alls ekki að sjást á
húsum. Þessi blágræni litur og
svo græni liturinn á grasinu og
öðrum gróðri — og öll stefnum
við að því að minnsta kosti að
hafa einhvern grænan blett í
kringum húsið okkar — já þessir
tveir litir fara svo hörmulega
saman, að óskiljanlegt er að
nokkur maður skuli vilja mála
hús sitt með honum. En svona er
smekkur manna stundum smá-
skrýtinn.
sem væri ábyrgúr orða sinna og
hefði óskorað umboð til samn-
inga. Þessi afstaða Breta hefur
verið rangfærð af mörgum frétta-
blöðum, og hefur jafnvel verið
sagt, að Bretar hefðu rekið
nefndina heim án þess að hala
nokkuð kynnt sér afstöðu henn-
ar.
o—O—o
• Formaður Singapore-nefnd-
arinnar var lítt kunnur mað-
ur, David Marshall. Hefur hann
á skömmum tíma komizt til
mikilla áhrifa í stjórn Singapore,
og hafði fyrir skömmu tekið vúf
forsætisráðherraembætti jafn-
framt því sem hann tók að sér
forystu þess flokks, sem vill al-
gerf sjálfstæði Singapore innan
brezka heimsveldisins.
Álitið er, að Marshall verði
nevddur til þess að segja af sér
embætti vegna hrakfaranna f
London.
o—O—o
9 Menn ættu að veita manni
þessum, David Marshall, at-
hygli, því að ekki er ósennilegt,
að hann eigi eftir að koma mikið
við sögu á næstunni, ef til tið-
inda kann að draga þar austur
frá. Það er vitað mál, að Bret-
ar vilja með engu móti missa it'ik
sín í Singapore. Þeir eru i þann
veginn að hverfa frá Ceylon, og
þá er Singapore eini mikilvægi
staðurinn, sem þeir eiga eftir
meðfram siglingaleiðinni til Hong
Kong. Þess vegna má búast við
sögulegum tíðindum á næstunni,
ef Singapore-búar endurskiou-
leggja „víglínuna“ og hyggjast
halda málinu til streitu.
o—O—o
• Marshall er Gyðingaættar, en
foreldrar hans fluttust um
aldamótin til Singapore frá Bag-
dad. Hann er fæddur árið 1908,
einn sjö systkina. I Singapore
gerffist faðir Marshalls ríkur
kaupmaður, en tapaði öllum eign-
um sínum um 1920. Varð Mars-
hall þá að sjá sjálfum sér far-
borða, og lagði hann fyrir sig
kaupmennsku. Hagnaðist hann
töluvert á þeim atvinnuvegi og
eftir skamman tíma hafði hann
eignazt gildan sjóð, sem hann
ætlaði sér að verja, til þess að
mennta sig. Hafði hann mikinn
hug á að gerast læknir og fór í
því skyni til Bretlands árið 1932.
Er þangað kom sá Marshall fram
á það, að hann hafði enn ekki
nægilega mikið fé milli handanna
til þess að geta lokið læknis-
fræðináminu. Hann hóf þess
vegna lögfræðinám og lauk prófi
á mjög skömmum tíma. ■
-O-
9 Um nokkurra ára skeið dvald
ist hann í Englandi, og hélt
heimleiðis um þær mundir er
síðari heimsstyrjöldin brauzt út.
Var hann tekinn til fanga af
Japönum — og sat í hinum víð-
frægu fangabúðum þeirra á
Hokkaido í þrjú ár.
Að styrjöldinni lokinni gerðist
hann sakamálalögfræðingur í
Singapore og varð víðfrægur um
öll Austurlönd.
o—O—»
• En það er ekki langt sfSan
Marshall komst á dagskrá í
heimi stjórnmálanna. Fyrst hóf
hann afskipti af þeim málum
árið 1951, og það kom strax i
ljós, að hann var vel til forystu
fallinn. 1954 tók hann forystu
verkamannaflokksins í Singa-
pore í sínar hendur, og leiddi
þau samtök fram til sigurs 1 þlng-
kosningum á s. 1. ári. Tók hann
þá við embætti forsætisráðherra,
eins og að framan getur.
Hann er ekkl maður, sem «r
gjarn á að gefast upp við það,
sem hann tekur sér fyrir hend-
ur, og áreiðanlega fáum við a8
heyra meira til hans 1 framtíð-
inni. — ---------------