Morgunblaðið - 26.10.1957, Blaðsíða 9

Laugardagur 26. okt. 1957
Monr.TiyrtTAÐiÐ
9
Ólafur Xhors, formaður Sjálfstæðisflokksins, flytur ávarp sitt við setningu ráðstefnu S.U.S. um
framtíð landbúnaðarins. Við borðið sitja Gunna r Sigurðsson bóndi í Seljatungu (fundarstjóri) og
Ásgeir Pétursson (form. S.U.S.) Ljósm.: Filman.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur haftforystu
í framfaramálum bænda
r' r -
Avarpsorð Olafs Thors, formanns Sjálf-
stæöisflokksins á búnaðarráðstefnu S.U.S.
Kæru, ungu samherjar!
ÞETTA mun vera . fyrsta skipti
að islenzkur stjórnmálaflokkur
kallar saman landsfund ungra
bænda og bændasona, svo sem
Samband ungra Sjálfstæðis-
manna nú hefur gert. Það fer
einkar vel á því, að það skuli
einmitt vera Sjálfstæðisflokkur-
inn, sem þetta gerir, því enginn
flokkur hefur reynzt bændum
jafn giftudrjúgur í starfi sem
Sjálfstæðisflokkurinn. Og það
sæmir einnig vel, að það skuli
einmitt vera núverandi formað-
ur S. U. S., Asgeir Pétursson,
sem frumkvæðið á að þessu, þvi
að auk þess að vera sjálfur ger-
kunnugur búnaðarháttum og
sveitalífi, er hann sonur þess ís-
lenzks ráðherra, sem öllum öðr-
um fremur hefur reynzt sveitum
landsins og íslenzkum landbún-
aði hollur vinur og sannur for-
ustumaður.
★
Það er stundum sagt, að Fram-
sóknarflokkurinn lifi á en Sjálf-
stæðisflokkurinn lifi fyrir bænd-
urna. Auðvitað er þetta orðaleik-
ur og ofmælt, en felur þó í sér
þann sannleikskjarna, að Fram-
sóknarflokkurinn virðist miða
starf sitt miklu meir við að efla
völd sín en hag bænda. Sést það
m. a. á misnotkun flokksins á
samvinnuhreyfingunni sem og
því, að altítt er, að Framsóknar-
flokkurinn bregðist illa við, þeg-
ar aðrir flokkar bera fram til sig-
urs hagsmunamál sveitanna.
Sjálfstæðisflokkurinn hins veg-
ar stendur á hærri stjórnarhól og
miðar allar aðgerðir sínar við
það, hvað bezt henti hagsmunum
þjóðarinnar í heild. Hann gerir
sér fulla grein fyrir því, að með
því að efla hagsmuni þeirra, sem
í sveitunum búa, rennir hann
stoðum undir nauðsynlegt jafn-
vægi í efnahagslífi þjóðarinnar
og telur, að með því sé einnig
bezt tryggð æskileg þróun í and-
legu lífi íslendinga.
Þessari stefnu hefur Sjálfstæð-
isflokkurinn viljað reynast trúr,
alveg án hliðsjónar af því, að
stundum geti verið hætta á að
barátta hans fyrir velfarnaði
sveitanna mæti ekki fullum
skilningi allra stétta þjóðfélags-
ins og geti þess vegna rýrt fylgi
flokksins. En slíkt fylgistap er
ekki til langframa auðnist Sjálf-
stæðisflokknum að glæða skiln-
ing nægilega margra landsmanna
á nauðsyn þess, að stéttir þjóð-
félagsins vinni saman, en ekki
hver gegn annarri. En það er ein-
mitt einn aðalþátturinn í baráttu
Sjálfstæðisflokksins að opna
*ugu landsmanna fyrir þeim
veigamikla sannleika.
Mér er ekki ætlað í þessu
stutta ávarpi að rekja baráttu
Sjálfstæðisflokksins fyrir hags-
munum sveitanna. Aðeins leyfi
ég mér að minna á forustu flokks
ins um fátt eitt af því, sem mestu
skiptir. Nefni ég þar til jarð-
ræktarlögin frá 1923, Ræktunar-
sjóðinn gamla, sex manna nefnd-
ar lögin frá 1943, lög um jarð-
ræktar- og húsagerðarsamþykkt-
ir í sveitum frá 1945, lög um
landnám og nýbyggðir og endur-
byggingar í sveitum frá 1946,
Ræktunarsjóðslögin nýju frá
1947, fjárskiptalögin, rafvæðingu
landsins fyrr og síðar — og er þá
ótalið, að undir forustu Sjálf-
stæðisflokksins fengu bændur í
fyrsta skipti viðunandi lífskjör
með hækkuninni á verði land-
búnaðarafurða árið 1942. Hefur
flokkurinn að sönnu sætt miklu
ámæli, ekki sízt frá Framsókn-
arflokknum fyrir þá dýrtíðar-
hækkun, sem af þessu leiddi, en
það raskar ekki því, að hér er
um eitt stærsta hagsmunamál
sveitanna að ræða.
Ég hirði ekki að nefna fleiri
dæmi, enda hér getið um flest
það, sem dýpstu sporin hefur
markað. En til fróðleiks get ég
þess, að þegar Framsóknarflokk-
urinn rauf samstarfið við Sjálf-
stæðisflokkinn og stefndi til kosn
inga í fyrravor, reyndi hann að
leita ágreinings út af því, að
Sjálfstæðisflokkurinn hefði ekki
dugað sveitunum, meðan flokk-
urinn hafði stjórnarforustuna.
Alyktun A.S.Í.
FUNDUR miðstjórnar og efna-
hagsmálanefndar Alþýðusam-
bands íslands, haldinn í Reykja-
vík í október 1957, ályktar eftir-
farandi:
Það hefur sannazt að sú stefna
í efnahagsmálum, sem verkalýðs-
hreyfingin átti þátt í að marka
fyrir tæpu ári síðan, hefur mjög
dregið úr verðbólguþróuninni,
sem um langt skeið hefur þrengt
kjörum launþega flestu öðru
fremur. Fundurinn telur því tví-
mælalaust að halda beri áfram
sömu stefnu, þ. e. stemma stigu
við verðhækkunum, efla fram-
leiðsluatvinnuvegina og skapa
þannig varanlegan grundvöll fyr
ir bætt lífskjör. Augljósir og
miklir erfiðleikar, steðja þó að
árangursríkri framkvæmd á verð
Kom þá í ljós, að á tæpum tveim-
ur árum hafði ríkisstjórnin út-
vegað 250—300 millj. kr. til raf-
væðingar, lokið við Áburðarverk-
smiðjuna, sem kostaði 130 millj.,
sjóðum bænda höfðu verið lagðar
48 millj. kr., sem leiddi til þess,
að þeir gátu aukið útlán til
bænda um 100 millj. kr. Sími var
kominn á svo að kalla hvern bæ,
þjóðvegir höfðu verið lengdir um
870 km og er þó ótalið það, sem
gleggsta myndina sýnir, að fjár-
festingin í landbúnaðinum hafði
orðið meiri en dæmi eru áður til,
eða um 500 millj. kr., og ræktun
aukizt svo, að innlögð mjólk óx
um 30% en kjötið tvöfaldaðist.
Var margt af þessu óhrekjanleg
og augljós afleiðing fyrrnefndra
lagasetninga undir forustu Sjálf-
stæðisflokksins.
Ég rek þessa sögu ekki lengra.
Verkin tala og sanna, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur haft vit
og vilja til þess að efla hag sveit-
anna og með því unnið afrek í
þágu allra íslendinga.
★
Ungu synir sveitanna!
Ég fagna framtaki S. U. S. um
þetta fundarhald. Ég býð ykkur
alla hjartanlega velkomna og
vona, að dvöl ykkar hér megi
glæða skilninginn á starfi Sjálf-
stæðisflokksins í þágu sveitanna,
en einkum þó hitt, að fundurinn
megi verða til þess að auka skiln-
ing ykkar á mikilvægi ævistarfs
ykkar sjálfra og efla trúna á, að
sá sem hefur lagt hönd á plóginn,
skal horfa fram, en ekki aftur,
stefna beint að settu marki,
rækta moldina, bæta híbýlin og
eiga með því sinn þátt í því að
skila landinu til næstu kynslóðar
fegurra og betra en það er nú.
stöðvunarstefnu verkalýðshreyf-
ingarinnar og almennar kaup-
hækkanir mundu eins og nú
standa sakir auka á þá erfið-
leika.
Leggur fundurinn því til að
samningum verði ekki að þessu
sinni sagt upp til að knýja fram
almennar kauphækkanir.
Miðstjórnin og efnahagsmála-
nefndin hafa að undanförnu átt
viðræður við ríkisstjórnina um
efnahagsmálin og ýmis hags-
munamál verkalýðshreyfingar-
innar. Niðurstöður þeirra við-
ræðna eru eftirfarandi:
1. Ríkisstjórnin lýsir því yfir að
engar ráðstafanir í efnahags-
málum verði gerðar án sam-
ráðs við verkalýðshreyfing-
una. Gengisfelling verður því
ekki lögleidd þar sem verka-
"Augljósir og mik.Hr
erfiðleikar steðja að"
Landbúnaðurinn er grundvallar*
atvinnuvegur þjóðarinnar
Ávarp Ásgeirs Péturssonar á
búnaðarráðstefnu S.U.S.
AF HÁLFU stjórnar Sambands
ungra Sjálfstæðismanna leyfi ég
mér að bjóða ykkur öll hjartan-
lega velkomin til þessarar fyrstu
ráðstefnu, sem haldin er á veg-
um ungra Sjálfstæðismanna um
framtíð landbúnaðarins, með sér-
stöku tilliti til viðhorfs unga
fólksins til þess atvinnuvegs.
Stjórn Sambands ungra Sjálf-
stæðismanna vill með því að
beita sér fyrir slíku móti, leggja
áherzlu á þann áhuga, sem ríkir
meðal Sjálfstæðismanna á því, að
farsællega verði leyst vandamál
þessa hyrningarsteins í atvinnu-
lífi okkar. Þar að auki gæti sam-
koman haft mikið gildi í þá átt,
að gagnkvæmur skilningur og vel
vilji eflizt mefþ borgarbúum og
fólkinu úti á landsbyggðinni, báð-
um til góðs.
Sameiginlegir hagsmunir
Það er nefnilega augljóst mál,
þótt sumir vilji í því efni rang-
færa og villa um fyrir mönnum,
að hagsmunir þeirra, sem í sveit-
um búa, eru svo samofnir hags-
munum borgarbúa, að farsæld
annars þýðir farsæld hins og
þrengist kostur annars, mun það
einnig bitna á hinum.
Hér skal ekki farið út í neinar
hagfræðilegar bollaleggingar. En
eru í rauninni til skýrari og ein-
faldari búhyggindi en þau, að góð
afkoma borgarbúa, neytendanna,
sé eitt þýðingármesta hagsmuna-
mál þeirra, sem að framleiðslu
landbúnaðarafurða starfa? Það er
þess vegna síður en svo í þágu
fólksins í sveitunum, að rekin sé
ofsóknarpólitík gegn þéttbýlinu.
Þeir, sem halda að sveitafólkinu
sé einhver greiði gerður með
árásum á lífsafkomu heilla stétta
í þéttbýlinu, mættu betur gæta
að sér.
Á hinn bóginn er svo að finna
öfgar rauðu flokkanna gegn sveit
unum og það svo t. d. að því er
suma fulitrúa þeirra varðar, að
þeir vilja helzt leggja allan
sveitabúskap niður.
Stéttarógur, sem þannig er rek-
inn, skaðar auðvitað þjóðina í
heild.
Gegn þvílíkri óheillastefnu
vinna Sjálfstæðismenn. Þeirra
trú er sú, að farsæld fólksins
verði bezt tryggð í þjóðfélagi, þar
sem stéttirnar vinna saman. Bar-
átta Sjálfstæðisflokksins er ekki
sizt í því fólgin að sinna því
mikilvæga hlutverki, að sameina
þjóðina til mikilla gagnlegra
átaka.
lýðshreyfingin hefur lýst sig
andvíga henni.
2. Ríkisstjórnin vill tryggja að
lánveitingar til íbúðabygg-
inga á næstu þrem mánuðum
verði ekki lægri en 40 millj.
krónur.
3. Ríkisstjórnin mun áfram
beita sér fyrir lækkun tekju-
skatts á lægri tekjum.
4. Ríkisstjórnin mun vinna að
því að sú breyting verði gerð
á innheimtu skatta, að þeir
verði teknir af launum jafn-
óðum og þau falla til svo sem
nú tíðkast á Norðurlöndum.
5. Ríkisstjórnin mun beita sér
fyrir lagasetningu er tryggi
tíma- og vikukaupsmönnum
aukin réttindi um uppsagnar-
frest og veikindadaga.
6. Ríkisstjórnin mun stuðla að
því að hafin verði innanlands
smíði fiskiskipa úr stáli.
Nokkur önnur mál hefur nefnd
in rætt við ríkisstjórnina og
mun fylgja eftir framgangi
þeirra.
Þýðing landbúnaðarins
Ekki vil ég gera lítið úr öðrum
atvinnugreinum. En ég vil þó
segja þá skoðun mína, að land-
búnaðurinn er, þegar allar að-
stæður eru metnar, grundvallar-
atvinnuvegur þjóðarinnar. Saga
íslenzku þjóðarinnar er lengst af
bændasaga og menning hennar
bændamenning. A miðri síðustu
öld lifði langmestur hluti þjóðar-
innar á landbúnaði og svo hafði
staðið um aldir, allt fram til
landnáms. Um síðustu aldamót
var enn svo ásatt um íslenzka
atvinnuhætti, að röskur helming-
ur þjóðarinnar lifði af landbún-
aði. En upp frá því hófst svo
smám saman aukin stéttaskipt-
ing og fjölbreyttari atvinnuhætt-
ir í landinu, landsfólkinu til hags
bóta.
Framþróunin hér á landi hefur
þó orðið með þeim hætti, að þótt
bændastétt sé nú eigi nema um
fimmtungur þjóðarinnar, fram-
leiðir sá hluti hennar nægjan-
lega mikið magn landbúnaðaraf-
urða fyrir alla þjóðina, og getur
enn aukið þá framleiðslu.
Örar framfarir
Island er að vísu norðarlega á
hnettinum, En frjósöm mold og
mikið landrými valda þvi m.a. að
landbúnaður á íslandi getur orð-
ið hinn arðvænlegasti atvinnu-
vegur — og er raunar á góðri leið
með að verða það — ef fólkið trú-
ir á landið og sjálft sig. Nýjar vél
ar og tæki og bætt félagsleg að-
staða gjörbreyta viðhorfi manna
til lífsins í sveitunum. Það er
nefnilega — þrátt fyrir allt ann-
ríki — verið að létta þrældómn-
um — hinum seigdrepandi þræl-
dómi — af sveitafólkinu. Orfið
víkur fyrir vélinni. Það, sem áð-
ur tók margra vikna erfiði, er nú
gert á dagstund. Rafmagn frá
virkjunum lýsir bæina og pen-
ingshúsin og knýr vélarnar. Ekk-
ert breytir lífinu í sveitunum
sem rafmagnið. Það er ekki hægt
að ætlast til þess, að sveitafólkið
sitji lengur í myrkrinu. Rafmagn
í sveitir landsins er því ófrávíkj-
anleg krafa allra þeirra, sem í
sveitum búa.
Svo er nú einnig komið, að
unnt er að yfirstíga að einhverju
leyti þau miklu vandræði, sem af
óþurrkum hafa oft stafað, þegar
ekki hefur verið unnt að ná inn
neinum heyjum að gagni. Nýjar
heyverkunaraðferðir, sumpart
með vélakosti, ryðja sér til rúms,
sem gera bóndann óháðari duttl-
ungum náttúrunnar og hefur það
grundvallarþýðingu í landi, sem
hefur svo óstöðuga veðráttu, sem
okkar land. Margt fleira mætti
telja, sem til heilla horfir.
Framtíð landbúnaðarins
Þær framfarir, sem orðið hafa
í þessum efnum á undanförnum
áratugum, hafa einmitt átt sér
stað fyrir tilverknað Sjálfstæðis-
manna, sem jafnan hafa lagt á
það mikið kapp að nýta gæði
landsins og örfa hug einstakling-
anna til að ráðast í framkvæmd-
ir, sem miða að hagsbótum jafnt
fyrir þá sjálfa sem þjóðina alla.
Margt er ógert. Þjóðin hefur í
vissum skilningi verið að nema
land síðustu óratugina. Því land-
námi verður að halda áfra'm.
Við erum einmitt hingað kom-
in á þessa ráðstefnu til þess að
ræða þá framtíð, sem við okkur
blasir. Ræða um líf og starf unga
fólksins í sveitunum, og um það
hvernig góð afkoma þess í efna-
legum og félagslegum skilningi
verði bezt tryggð.
Að svo mæltu leyfi ég mér að
segja ráðstefnu þessa setta.