Morgunblaðið - 02.12.1984, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. DESEMBER 1984
„Þorskurinn er eflaust góður
til sunds, en ekki til matar,“ varð
háðfuglingum Oscar Wilde ein-
hvern tíma að orði. Má sjálfsagt
skilja svo að hann hafi haft
meiri mætur á vatni en fiski á
diski. Þótt færri íslendingar
neyti kannski fisks daglega en
sunds, þá á slík speki ekki upp á
pallborðið hjá okkur sem lifum á
því að útlendingum þyki fiskur
mata bestur. Enda kemur á dag-
inn þegar fiskum fækkar í sjón-
um kringum eyjuna að:
Okkar stand er allt i hönk,
aukast vandamálin.
Þjóðin, landið, bæði blönk,
bráðum grandast sálin
eins og Valdimar Lárusson orðar
ástandið svo réttilega. Þetta
virðist a.m.k. mega ráða af um-
mælum þeirra sem gerst mega
vita í blöðum að undanförnu.
Enda allir að greina ástandið og
gera hernaðaráætlanir um
hvernig best borgi sig að veiða
þessa físka sem eftir eru. Við er-
um á skömmum tíma búin að
heyra samræmt álit fiskifræð-
inga, skoðun fiskimálaspekinga
á fiskiþingi, útgerðarmanna hjá
LÍÚ og ræður af fundi Sam-
bands fiskvinnslunnar. Allt
þetta gleypir maður vitanlega i
sig i blöðunum til að reyna að
ráða i hvað til bjargar megi
verða vorri þjóð. þá dugir
skammt gömul reynsla af þvi að
alast upp innan um fiskreiti og
vaskakonur eða unglingsár i
sildinni á Hjalteyri né heldur
dagleg nálægð við aflafréttir á
fréttamennskuárum. Málið hef-
ur alveg snúist við. Nú er vand-
inn nefnilega hvernig eigi að
vera á fískveiðum og fiska ekki, f
stað þess að aflaklær nái sem
fíestum fiskum. En hvað er að
tarna? Því meira sem maöur fær
að heyra, þeim mun óljósara
verður hvað sé til ráða. Eykst
bara ruglandi okkar leikmanna,
enda haft fyrir satt að of mikil
sérhæfíng dragi úr aðlögunar-
hæfni og geti jafnvel leitt til for-
heimskunar. Ágæt stuðnings-
hækja að tarna til að taka
hvatningu i nýlegri blaðagrein
og blanda sér vankunnandi i um-
ræðurnar.
Meirihluti þeirra sem láta til
sín heyra virðist hallast að því
að kannski sé nú skynsamlegt að
spara tilkostnað við að ná þess-
um fiskum og koma þeim í mat-
arhæft form fyrir útlendinga.
Sumir tala meira að segja
opinskátt um að fækka skipun-
um sem sækja á miðin til að elt-
ast við færri fiska og draga úr
tilkostnaði við dýra orkugjafa í
skipum og vinnslustöðvum. það
er einmitt þetta sem er svo
ágætt við umræður, þær verða
alltaf svo upplýsandi og sann-
færandi. Þegar maður svo hefur
allt á hreinu, þá vill hugsunin
bara ekki ætíð stöðvast, en held-
ur áfram að mynda stærri gárur.
Af hverju ætli í sparnaðartalinu
sé ekki haldið áfram og sagt
upphátt að færri menn eigi að
eltast við færri físka, svona rétt
eins og skrifað er óhikað að þurfi
að fækka bændum um leið og
rollunum þegar framleiða á
minna kjöt? í skýrslu um mann-
afla frá áætlunardeild Fram-
kvæmdastofnunar frá þvi í ágúst
er upplýst að mannafli við fisk-
veiðar hafi farið vaxandi ár frá
ári eða úr 4.220 manns (það er
svo dónalegt að kalla manneskj-
ur mannár) 5.515 á 19 árum og í
hraðfrystihúsunum úr 4.800 i
9.334 á sama tíma. Ekki getið um
tölu i stjórnunarstörfum.
Mannskapnum fjölgar semsagt i
kring um færri fiska. Vitanlega!
Verður ekki einmitt meiri kúnst
að finna fiskana og ná þeim eftir
því sem þeir eru færri i hinu
stóra hafi? Að visu er þetta al-
veg öfugt við viðbrögð þeirra
Flugleiðamanna þegar ekkert
gekk lengur upp hjá þeim og þeir
neyddust til að spara tilkostnað,
þeir fækkuðu áhöfnum, landfólki
og stjórnendum, öllu liðinu upp
úr og lifðu af kreppuna. Ég hefi
fyrir satt að þetta sé stundum
gert i útlöndum til að spara til-
kostnað þegar að kreppir.
í þessum fróðlegu umræðum
um leiðir til lækkunar á kostnaði
virðast menn líka sammála um
að lækka verði verð á orku,
rafmagni og olíu, til fiskiskipa
og fiskvinnslu. En hvers vegna
alla þessa orkunotkun eftir að
fískurinn er kominn í land?
Oscar Wilde var lítið fyrir físk.
Margir aðrir útlendingar eru
æstir i fisk, en lítið fyrir lang-
frosinn mat af hvaða tagi sem
er. Þjóðverjar og Bretar sækjast
eftir ferskum físki frá íslandi og
franskar húsmæður líkja ekki
saman gæðum á ferskum mat-
vælum og frosnum. Enda farið
að flytja i vaxandi mæli út
ferskan fisk i gámum. Við ís-
lendingar höfum vanið okkur á
að kalla það að frysta fisk að
fullvinna hann. Hefur það ann-
ars nokkuð með fullvinnslu að
gera? Er Þetta ekki bara
geymsluaðferð? Af hverju að
varðveita fiskinn lengi hjá okkur
í rándýrum frystigeymslum sem
gleypa rándýra orku er hleðst á
framleiðsluverð? „Birgðir eru
mjög miklar og ekki fyrirsjáan-
legar neinar verulega breytingar
á markaðsmálum", stóð i grein í
blaðinu í vikunni. Fiskurinn sá
mun því eiga eftir að hlaða á sig
tilkostnaði i langan tima. Og þá
spyr sá sem lítið veit: Úr því að
farið er að stjórna því ofan frá
hvernig og hve mikill fiskur er
veiddur við ísland, er þá goðgá
að bæta við hvenær og draga
fiskinn á land sem næst þvi sem
hægt er að losna við hann? Drífa
hann ekki úr sjónum i frystihús-
in fyrr en likur eru á að markað-
urinn vilji taka við honum,
frysta hann rétt til flutnings?
Að búa á eyju langt norður i höf-
um hefur víst i för með sér langa
leið til fiskneytenda og því varð-
veisluþörf matvæla, en orðið
norður vekur lika hugartengsl
við svala og þá auðveldari
geymslumöguleika. Vísast eru
spekiþankar leikmanns á borð
við þessa eintóm tjara i eyrum
vísra manna, en Gáruhöfundur
stóðst ekki tilboðið góða. Og svo
var að sjá sem þetta væri ekki
prívatslagur, heldur mættu allir
taka þátt í honum, vísir menn og
óvitar.
Við höfum semsagt heyrt í
spökum sem óspökum um vanda
veiðimannanna að undanförnu.
En hvað gera fiskarnir? Skyldu
þeir sitja lika með krystalkúl-
urnar sínar á hafsbotni eins og
þessi á myndinni og segja: Svo
þetta eru þeir að bralla þarna
uppi! En gáfulegt!
Jæja krakkar mínir það styttist i
blessuð jólin. Helmingi fleiri
vinningar en I gær:
2 pör Salomon skiðaskór frá
Bikarnum og Sportvali.
Númerin eru: 5,859
138752
JÓLAHAPPDRÆTTI SÁÁ
Vinningarnir verða afhentir I
Bikarnum eða Sportvali en fyrst
þarf að láta stimpla miðann hjá
SÁÁ.
Ps. Þið munið að við æsum okkur
ekkert út af því hvenær miðinn var
borgaður þegar við afhendum
barnavinningana.
Pú ákveður hvort, eða hvenær Bónusreikningur er
verðtn/ggður eða óverðtryggður. siíkt skiptir máli.
Bónusreikning faerðu bara hjá iðnaðarbankanum.
Mnaðaitankinn
efbúvitt