Morgunblaðið - 19.04.1990, Qupperneq 49

Morgunblaðið - 19.04.1990, Qupperneq 49
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. APRIL 1990 49 Minning-: Þórhildur Sveins- dóttir skáldkona Fædd 16. mars 1909 Dáin 7. apríl 1990 Enginn frestur, ekkert dok, er því ráð að lenda. Nú er komin leiðarlok, langferðin á enda. (Þ.S.) Erfiður harðindavetur að baki, sumarið að taka við þó veturinn enn hafi völdin. I mörgum byggðum landsins eru búin að vera jarðbönn frá því um miðjan vetur, utanfrá sjó til innstu dala, og hefur sýslan okkar Þórhildar ekki farið varhluta af því. Svartárdalur er langur og þröngur og sést vel inn í dalinn þegar ekið er frá Bólstaðarhlíð og upp á Vatns- skarð. Blátær bergvatnsáin liðast eftir dalnum og skiptir gróðurskikkju dalsins í tvo hluta. Allur er dalurinn gróðri vafinn, hálsar til beggja handa, lágur og ávalur að vestan, en brattari að austan, undirlendi lítið og ræktunarskilyrði takmörkuð. Veðursæld er mikil og haglendi gott. Þórhildur var fædd á Hóli í Svart- árdal 16. mars 1909. Foreldrar henn- ar voru hjónin Sveinn Jónsson og Vilborg Olafsdóttir. Forfeður hennar voru margir orðlagðir ljóðasmiðir, svo hún hefur ekki þurft langt að sækja skáldgáfuna. Sveitin hennar hefur lagt þjóðinni til fleiri alþýðu- skáld en gengur og gerist og gerir það enn. Rithöfundurinn og skáldið Sigurbjörn Sveinsson höfundur Bernskunnar var fæddur í Kóngs- garði sem er eyðibýli dijúgan spöl framan við Fossa sem er fremsti bær í Svartárdal. Alþýðuskáldið Gísli Ól- afsson frá Eiríksstöðum, landsfræg- ur hagyrðingur, var móðurbróðir Þórhildar. Hann gaf út Ijóðabókina Á brotnandi bárum 1944, en áður hafði hann sent frá sér þrjú ljóðá- kver. Marga fleiri mætti telja, en læt staðar numið. Þórhildur gaf út tvær ljóðabækur eftir sig. „í gær og í dag“ 1968 og „Sól rann i hlíð“ 1982 og er sú bók aukin og endurbætt frá þeirri fyrri. Konan mín og Þórhildur voru góðar vinkonur og kunni Þórhildur að meta hvað hún er mikill ljóðavinur. Fyrstu 50 eintökin af fyrri bókinni eru tölu- sett og á konan mín bók nr. 3. Fram- an á titilblað seinni bókarinnar sem konan mín á skrifar Þórhildur þessar ljóðlínur: Fylgi þér gæfan á framtíðarbraut Forði þér lánið frá sérhverri þraut. Á uppvaxtarárum Þórhildar var æskudalurinn hennar þéttsetinn byggð, stutt á milli bæja búið á hvetju býli. Nú eru breyttir tímar, margir bæir komnir í eyði, býlin færri en stærri og sumar jarðir sam- einaðar. Æsku og uppvaxtarárin liðu við venjuleg sveitastörf, um aðra mennt- un var vart að ræða hjá flestu fólki en það sem skyldan krafðist, þrátt fyrir mikla hæfileika til náms og mennta. í lágreistum torfbæjum þar sem lífið var fábrotið var það lestrar- kunnáttan og bókakostur sem veitti staðgóða þekkingu sem mörgum ent- ist vel. Baðstofan var skólastofan, þar var lesið, kveðnar rímur, sagðat' sögur, sungið og brugðið á leik og þar naut hagmælskan sín vel. Málið og sagan var í hávegum höfð og fékk góða varðveislu. Fátæktin varð mörgum fjötur um fót þegar leita skyldi aukinnar þekk- ingar. Margir voru þeir sem bjuggu í litlum bæ með lítil bú og lifðu við þröngan kost, en komu þó upp stór- um barnahópi án þess að fá aðstoð frá öðrum. I Þórhildar augum voru þetta hetjur hversdagslífsins sem hún mat og virti. Við hjónin 'kynnt- umst Þórhildi ekki fyrr en hún var komin á miðjan aldur og þá fyrst í gegnum Húnvetningafélagið hér í borg. Þá var hún í sambúð með Aðalsteini Sveinbjörnssyni og bjuggu þau í Nökkvavogi 11, skammt frá okkar heimili. Aðalsteinn var mikill sómamaður, hann andaðist 1988 og hafði þá átt við langvarandi heilsu- leysi að stríða. Áður var Þórhildur gift Víglundi Gíslasyni. Þau slitu samvistir. Með honum átti hún þijú börn sem öll eru búsett hér í borg. Einnig eignaðist hún dreng, Davíð Georg, sem dó af slysförum kornung- ur. Þórhildui' var ein af þeim konum sem setti svip sinn á samtíðina. Það var alls staðar tekið eftir henni hvar sem hún kom eða hvert sem hún fór, hún gat aldrei horfið í skugga fjöldans. Hún hafði mjög góða rit- hönd, var ágætlega máli farin og góðut' upplesari og kom það sér vel þegar hún var að kynna öðrum þar sem hún sjálf hafði samið í bundnu eða óbundnu máli. Hún gerði tölu- vert af því að skrifa sögur og frá- sagnir og fórst það vel úr hendi og er töluvert eftir hana á prenti í þeim efnum. Það var aldrei komið að tómum kofunum ef til hennar var leitað, en hún lét ekkert frá sér fara sem hún var ekki ánægð með, því það var hennar metnaður að vernda málið og söguna ejns og baðstofuskólinn hafði kennt henni á barnsaldri. Þór- hildur var fasmikil í framkomu, bjó yfir metnaði sem hún stillti í hóf, félagslynd og samstarfsfús. Hún var með afbrigðum gjafmild og hjálpsöm og mátti ekkert aumt sjá. Það var eins og hún hefði þessar Ijóðlínur Davíðs Stefánssonar að leiðarljósi: Enginn er gegn né góður sem glepur sinn minnsta bróður. Þórhildur bjó yfir stóru og við- kvæmu geði sem var vel tamið, al- drei uppgjöf þó syrti í álinn, baráttu- viljinn sigraði erfiðleikana, lét aldrei baslið smækka sig. Hún hafði hrein- an og bjartan svip, sem var þegjandi vottur um áræði og viljaþrótt. Það var alltaf hlýtt og bjart í skjóli þess- arar heiðurskonu. Við Þórhildur störfuðum mikið saman hjá Húnvetn- ingafélaginu og fórum saman í marg- ar sumarferðir hjá félaginu. Oft sótti hún yrkisefnið norður í Húnaþing. í fallegu Ijóði sem hún yrkir þegar hún hugsar norður, endar hún kvæðið með þessu erindi: Við geymum vor í hugarheimi þó hausti, og fölni gras og lyng. Við sendum kæra kveðju norður og klökk við blessum Húnaþing. Víst var Þórhildur alvörukona og alvaran henni efst í huga, og oft voru ljóð hennar samofin söknuði og trega, en hún gat líka slegið á létt- ari strengi og ort í gamansömum tón, og þegar hún flutti eftir sig gamanmál á gleðistundum naut hún sín vel og gladdist þegar aðrir nutu gamansemi hennar. I ferðalagi frá Reykjavík norður Auðkúluheiði yrkir hún þessa vípu: Dagsins striti frá ég flý fegin öllu að gleyma. Ef að daglangt dvel ég í dalnum minum heima. Þannig bar hugurinn hana háifa i leið heim í æskudalinn sinn. Þegar J hún kveður látinn vin sem búið hafði j góðu búi, en jörðinni biðu þau örlög að fara í eyði, endar hún eftirmælin með þessum ljóðlínum: [ Gangið um hlaðið hljóðum skrefum. KÍökk er minning í hveiju spori. Hún vill geyma sem heilög vé minningu þeirra sem-hér hafa lifað og starfað. Þegar Þói'hildur varð áttræð tók hún á móti gestum í Domus Medica. Veitt var af rausn eins og endra nær. Margir samankomnir og nutu þess að njóta góðra veitinga og gleðj- ast með afmælisbarninu. Það var síðasta veislan sem við hjónin áttum með þessari góðu konu. Þórhildur var heimilisvinur okkar hjóna um áratuga raðir. Við nutum þess að fá hana til að gleðjast með okkur þegar við gerðum okkur virkilega daga mun. Skarð hennar verður ætíð vand- fyllt. Hún fylgdist vel með börnunum okkar frá því þau voru ung og fram til þessa dags. Óskar sonui' okkar sem dvelur í Bandaríkjunum kom heim um síðustu jól. Við hjónin ásamt Óskari og syni hans heimsóttum Þórhildi á Elli- og hjúkrunarheimilið Grund, en þar dvaldi hún síðustu misserin, því heilsunni hnignaði óð- um. Það urðu fagnaðarfundir hjá syni okkat' og Þórhildi en líka hinsta kveðja. Ég og fjölskylda mín þökkum sam- “ fylgdina á liðnum árum. Þökkum einlæga tryggð og vináttu sem eng- inn skuggi hefur fallið á. Nú hefur þessi húnvetnska daladrottning haft vistaskipti, flutt til æðri heima þar sem hið óþekkta tekur við, langferð- inni lokið. Ég kveð svo að síðustu látna vin- konu, með þessum alþekktu ljóðlín- um „Listaskáldsins góða“: i ! 1 j t Kijúptu að fótum friðarboðans og fljúgðu á vængjum morgunroðans meira að starfa guðs um geim. Jakob Þorsteinsson i ”*^jiÉBnNBnnMBnÍ8sÍEBE& .............. Tölvupappír f handhægum neytendaumbúðum fyrir einkaaðila. 500 og 1000 blaða pakkningar stærð A4. Kjörin lausn fyrir heimili, skólafólk og smærri fyrirtæki. Söludeild, Sími 83366
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.