Morgunblaðið - 08.09.1994, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 8. SEPTEMBER 19.94 29
með að verða erfíð úrlausnar. Lífeyr-
ismálin væru þar stór þáttur. Ríkið
og sveitarfélögin yrðu t.d. að semja
á milli sín um skiptingu ábyrgða af
lífeyrisskuldbindingum til kennara.
„Meirihluti kennara er með ævi-
ráðningu. Ef við gefum okkur að
kennarar verði fluttir yfir til sveitar-
félaganna með öllum réttindum og
skyldum þá fylgir æviráðningin með.
Því hefur ekki verið svarað hvort
sveitarfélögin vilja taka við æviráðnu
fólki. Vilji þau það ekki kviknar að
mínu mati biðlaunaréttur hjá öllum
hópnum því að þá er verið að leggja
niður störf og ekki boðin sambærileg
störf í staðin. Þar getum við verið
að tala um milljarða. Það er einnig
hugsanlegt að biðlaunarétturinn sé
fyrir hendi jafnvel þó að mönnum
bjóðist nýtt starf, þ.e.a.s. að menn
hefðu val á því að taka biðlaun eða
þiggja starf. Þessum spurningum er
enn ósvarað," sagði Eiríkur.
Ólafur G. sagði að ekki hefði ver-
ið rætt um að segja kennurum upp
störfum. Rætt hafi verið um að nýr
vinnuveitandi ráði þá til starfa með
öllum réttindum og skyldum. Hann
sagði að æviráðning væri úr sögunni
hjá ríkinu nema í undantekningartil-
vikum og þess vegna ætti það atriði
ekki að þurfa að valda vandræðum.
Á landsþingi Sambands íslenskra
sveitarfélaga heyrðust raddir um að
sveitarfélögin yrðu að fá meira um
það að segja hvaða kennarar yrðu
ráðnir til starfa. í nefndarvinnu á
þinginu kom upp umræða um að
sveitarfélögin yrðu að hafa frelsi til
að segja óhæfum kennurum upp
störfum.
Kostnaður á eftir að aukast
Þó enn sé óljóst hvaða breytingar
verða gerðar á grunnskólalögum við-
urkenna flestir að útgjöld til grunn-
skólans eigi eftir að vaxa. Sigurgeir
Sigurðsson, bæjarstjóri á Seltjarnar-
nesi, orðaði þetta þannig á lands-
þinginu: „Þessi málaflokkur á eftir
að bólgna út í höndunum á okkur.“
Líklegt er talið að þetta gerist þrátt
fyrir að Alþingi geri takmarkaðar
brej'tingar á lögunum. í þessu sam-
bandi má minna á að talið er að
útgjöld sveitarfélaga af grunnskóla-
haldi séu í dag um 200 milljónir
umfram beina lagaskyldu. Seltjarn-
arnesbær borgar t.d. hluta af launum
kennara í dag vegna kostnaðar við
einsetningu skólans.
Sveitarstjórnarmenn eru sammála
um að eftir að þeir hafi tekið við
stjórn þessa málaflokks múni kröfur
foreldra um betri þjónustu grunn-
skólanna aukast. Foreldrar eigi auð-
veldara með að komast að sveitar-
stjórnarmönnum en alþingismönnum
eða embættismönnum menntamála-
ráðuneytisins.
Verður tilfærslunni frestað?
sveitar-
inna er
jöfn
Á landsþinginu höfðu ýmsir á orði
að skynsamlegast væri að fresta til-
færslunni og gefa sér lengri tíma til
undirbúnings, en stefnt hefur verið
að því að sveitarfélög taki við grunn-
skólanum 1. ágúst 1995. Niðurstaða
Iandsþingsins varð sú að setja þijú
skilyrði fyrir stuðningi við flutning
grunnskólans. í fyrsta lagi að fullt
samkomulag náist milli ríkis og
________ sveitarfélaga varðandi
flutning verkefna og tekju-
stofna til sveitarfélaga til
að standa undir öllum þeim
aukna kostnaði er breyt-
ingunni fylgir þannig að
grunnskólanám allra barna í landinu
verði tryggt. í öðru lagi að vanda
sveitarfélaga sem taka við hlutfalls-
lega háum grunnskólakostnaði mið-
að við tekjur verði mætt með jöfnun-
araðgerðum. í þriðja lagi að fullt
samkomulag náist milli ríkis, sveitar-
félaga og stéttarfélaga kennara um
kjara- og réttindamál kennara, þar
með talin lífeyrisréttindamál. Niður-
staða um þessi atriði verði að nást
fyrir áramót.
Ólafur G. sagði enga ástæðu til
að ræða um frestun nú. Málið hefði
verið í undirbúningi í tvö ár og næg-
ur tími væri til stefnu. Hann sagði
að ef málinu yrði frestað nú væri
hætta á að sú frestun yrði í nokkur
ár. Ólafur sagðist þó ekki vilja lofa
því að öll mál yrðu komin á hreint
um áramót.
Morgunblaðið/Þorkell
CRYSTAL Harmony við bryggju í Sundahöfn. Það er eitt stærsta og glæsilegasta
skemmtiferðaskip sem hingað hefur komið.
í „LOBBÍINU“ á fimmta þilfari eru gólf teppa-
klædd en veggir úr marmara og fyrir miðjum
sal er upplýstur gosbrunnur.
YFIRÞJÓNN í svítu húsbónda síns.
í CLUB 2100 á sjötta þilfari eru settar upp sýningar dansara úr
Bolshoj-ballettinum.
Siglt um heimshöfín fyrir
210.000 kr. á sólarhrmg
kemmtiferðaskipið Crystal
Harmony sem lá við landfest-
ar í Sundahöfn í gær er fljót-
andi auðkýfingahótel og eitt
stærsta og glæsilegasta skip sem
hingað hefur komið. Að meðaltali
kostar gistingin nálægt 100 þúsund
ÍSK á sólarhring fyrir einstaklinginn
en þeir sem búa við mestar lysti-
semdir greiða fyrir munaðinn 3 þús-
und bandaríkjadali, eða um 210
þúsund ÍSK, á sólarhring. Ferð
Crystal Harmony hófst í London og
eru viðkomustaðirnir orðnir fjórir, í
Rússlandi, Finnlandi, írlandi og á
íslandi og tekur ferðin um 16 daga,
en henni lýkur í New York. Ferðin
kostar því um 3,7 milljónir ÍSK fyr-
ir þann sem ferðast við mestan
munað. Um borð í skipinu er nóg
við að vera, t.a.m. skemmta dansar-
ar úr Bolshoj-balletinum rússneska
á kvöldin og heimsfrægir bandarísk-
ir skemmtikraftar koma fram í ein-
hverjum af þremur stórum skemmti-
stöðum skipsins. Héðan hélt skipið
í gærkvöldi til Halifax í Kanada.
Crystal Harmony er 49.400 brútt-
órúmlestir, 241 metra langt og 29,6
metra breitt. Það var byggt árið
1990 í Nagasaki í Japan og kostaði
250 milljónir dollara, nálægt 17.500
milljónum ÍSK. Hámarkssiglingar-
hraðinn er 22 hnútar. Tólf þilför eru
á skipinu en þau fimm neðstu eru
eingöngu fyrir áhöfn skipsins og þar
er einnig sjúkrahús og vélar skips-
ins. Áhöfnin er 550 manns af 32
þjóðernum en yfirmenn eru norskir
og japanskir. Skipið er í eigu jap-
ansks skipafélags en heimahöfn þess
er í Los Angeles í Bandaríkjunum.
Skipafélagið er að láta byggja fyrir
sig eins skip í Turku í Finnlandi sem
hleypt verður af stokkunum í maí á
næsta ári og verður það nefnt Cryst-
al Symphony.
Eitt giæsilegasta
skemmtiferðaskip sem
hingað hefur komið lá
við Sundabakka í gær
og Guðjón Guðmunds-
son kynnti sér hvemig
bandarískir milljóna-
mæringar eyða tímanum
til sjós.
Gosbrunnur og spilavíti
Farþegar um borð í Crystal Harm-
ony eru 960 og þar af yfir 95%
Bandaríkjamenn og segir skipstjór-
inn, Norðmaðurinn Tom Forberg, að
á meðal þeirra séu margir milljóna-
mæringar á bandaríska vísu, en allir
séu farþegarnir í góðum efnum.
Crystal Harmony hefur verið á
siglingu um Norðurhöf síðustu vikur
og kom hingað frá Irlandi en þetta
er í annað sinn sem skipið kemur til
íslandSj fyrra skiptið fyrir tveimur
árum. I Sundahöfn var skipið á að
líta sem fljótandi fjölbýlishús af
stærstu gerð en þegar komið er upp
landganginn blasir við marmaralagð-
ur gangur og nokkur sett af Ijósleit-
um leðursófasettum á fimmta þilfari.
Fyrir miðjum sal er upplýstur gos-
brunnur en á stjórnborða er veitinga-
staður með píanói. Á vinstri hönd er
móttakan þar sem farþegar skila af
sér lyklum og banki þar sem þeir fá
skipt peningum í gjaldmiðil þess
lands sem dvalist er í. Regina Wern-
er, 25 ára þýsk starfsstúlka í móttök-
unni, lóðsaði blaðamann og ljósmynd-
ara um skipið og lá leiðin fyrst í
Morgunblaðið/Þorkell
TOM Forberg, skipstjóri Cryst-
al Harmony.
matsalinn. Þar er framreiddur hádeg-
is- og kvöldverður, tvívegis í hvort
skipti því veitingastaðurinn rúmar
um 500 manns í sæti en farþegar
eru 960 talsins. Þar er boðið upp á
alls kyns sérfæði með sérstöku tilliti
til aldurs farþeganna sem flestir eru
yfír sextugt og nær sjötugu.
Farið er á milli þilfara með einni
af sex lyftum. Á sjötta þilfari eru
verslanir með tollfrjálsum varningi
og þar rekur ein frægasta spilavítis-
keðja í Las Vegas, Ceasars Palace,
útibú þar sem farþegar geta lagt
undir í rúllettu eða 21. Á sama þil-
fari er salur á stærð við tvo Súlna-
sali Hótels Sögu þar sem færðar eru
upp tvær sýningar á hveiju kvöldi,
og að þessu sinni eru það ballett-
meistarar úr Bolshoj-ballettinum sem
hafa ofan af fyrir gestum. Þar er
einnig bíó, Hollywood Theater, þar
sem sýndar eru nýjustu kvikmyndir
og seinna um kvöldið átti að sýna
Lista Schindlers og Steinaldarmenn-
ina. Bókasafnið lætur lítið yfir sér
en Regina segir að farþegar nýti sér
myndbandaútleiguna töluvert enda
er hvert herbergi með sjónvarps- og
myndbandstækjum.
7 millj. Bandaríkjamanna í
stöðugum siglingum
, *V —
Á sjöunda til tíunda þilfari eru
herbergi farþega. Boðið er upp á
tvær gerðir svíta og þeim stærri fylg-
ir yfirþjónn, svokallaður butler,
klæddur í kjól og hvítt. Svíturnar eru
allar með svölum og í baðherbergjum
eru nuddpottar auk annarra hefð-
bundinna þæginda.
Á ellefta þilfari eru fjölmargir veit-
ingastaðir, t.a.m. japanskur og ít-
alskur og þar er einnig sérstakur
veitingastaður með sjálfsafgreiðslu
og hlaðborði. Þar eru tvær sundlaug-
ar, önnur þeirra með bar en hin með
tveimur stórum nuddpottum. Annar
stór skemmtistaður er á ellefta þil-
fari þar sem heimsfrægir skemmti-
kraftar troða upp. Stórglæsilegur ££r
er í skut á ellefta þilfari sem minnir
helst á Perluna i Reykjavík. Hvolfþak
er yfir staðnum og er það dregið frá
á stjörnubjörtum nóttum.
Á tólfta og efsta þilfari eru tennis-
völlur í fullri stærð, golfhermir og
sundlaug undir þaki sem hægt er að
renna frá á góðviðrisdögum.
Tom Forberg skipstjóri segir að
farþegarnir séu afar auðugt fólk og
sumir þeirra séu um borð í'skipinu
í nokkra mánuði samfleytt. Að með-
altali standi ferð hvers farþega yfir
í tólf daga. Hann segir farþeg^ia
hafa sýnt íslandi mikinn áhuga og
þess vegna hafi verið ákveðið að
hafa viðkomu hér. Forberg segir að
síðustu 25 ár hafi orðið stöðugur
7-10% vöxtur í rekstri skemmtiferða-
skipa á ári hveiju. „í Bandaríkjunum
einum eru 6-7 milljónir manna í stöð-
ugum siglingum með skemmtiferða-
skipum og þeim fjölgar stöðugfT'
segir Tom Forberg.