Morgunblaðið - 22.05.1999, Blaðsíða 23

MORGUNB LAÐIÐ
LAUGARDAGUR 22. MAÍ 1999 23
ERLENT
Frumvarp gegn unglingaglæpum á Bandaríkjaþingi
Hertar skotvopna-
reglur samþykktar
OLDUNGADEILD Bandaríkja-
þings samþykkti í fyrrakvöld nýtt
frumvarp, sem miðar að því að
stemma stigu við glæpum barna og
unglinga en kveður ennfremur á um
strangari reglur um sölu skotvopna.
Samkvæmt frumvarpinu á dóms-
málaráðuneytið einnig að rannsaka
markaðssetningu ofbeldiskenndra
kvikmynda og tölvuleikja til að
ganga úr skugga um hvort böm séu
meðal helstu markhópanna.
Framvarpið var samþykkt með
73 atkvæðum gegn 25 og kveður á
um ýmsar ráðstafanir til að koma í
veg fyrir að unglingar geti keypt
byssur. Til að mynda er kveðið á um
að kanna verði feril allra þeirra,
sem kaupa skotvopn á byssusýning-
um og ráðstafanir til að koma í veg
fyrir að fólk undir 18 ára aldri geti
eignast hálfsjálfvirk skotvopn. Pá
verður bannað að flytja inn ákveðn-
ar skothylkjaklemmur í fjölskota-
eða hríðskotabyssur, auk þess sem
byssukaupmönnum er gert skylt að
að selja gikklása með hverri
skammbyssu til að koma í veg fyrir
að börn geti hleypt af henni.
Akvæðið um byssusýningamar
lokar smugu í núverandi lögum,
sem skylda aðeins byssukaupmenn
með verslunarleyfi til að kanna feril
viðskiptavina sinna á byssusýning-
um. Þeir selja aðeins um 60% þeirra
skotvopna, sem seld eru á sýning-
unum, en hin koma frá söfnurum og
byssuáhugamönnum.
Fulltrúadeildin þarf einnig að
samþykkja frumvarpið til að það
verði að lögum.
Demókratar nýttu meðbyrinn
Að sögn The New York Times
sætir það mestu tíðindum að þessar
ráðstafanir skyldu yfírleitt hafa verið
ræddar á þinginu og notið stuðnings
þingmanna úr báðum flokkunum.
Demókratar, sem höfðu m.a. rakið
kosningaósigur sinn í þingkosningun-
um 1994 til stuðnings þeirra við herta
byssulöggjöf, gerðu sér skyndilega
grein íyrir því að málið hafði snúist
þeim í hag eftir blóðsúthellingamar í
framhaldsskólanum í Littleton í síð-
asta mánuði.
Demókratar notuðu þennan
meðbyr til að knýja fram tillögur
sínar og margir repúblikanar
féllust á þær, virtust vera hrædd-
ari við að fæla frá sér stuðnings-
menn hertrar byssulöggjafar en að
ergja samtök byssueigenda og
íhaldssömustu kjósendurna.
Þótt ráðstafanirnar, sem voru
samþykktar í fyrrakvöld, gangi
ekki mjög langt bendir atkvæða-
greiðslan til þess að „ný pólitísk
miðja“ sé að skapast í Bandaríkj-
unum í umræðunni um byssur og
ofbeldi barna og unglinga, að sögn
The New York Times. Blaðið sagði
í forystugrein að þingið þyrfti að
gera miklu meira til að koma í veg
fyrir að unglingar gætu útvegað
sér skotvopn.
Atkvæði Gores réð úrslitum
Nokkrum klukkustundum áður
en frumvarpið var samþykkt var
mikil spenna í öldungadeildinni þeg-
ar atkvæði voru greidd um breyt-
ingartillögu demókrata þess efnis
að kanna beri feril allra þeirra sem
kaupa skotvopn á byssusýningum.
A1 Gore greiddi oddaatkvæði um
það mál þannig að tillagan var sam-
þykkt með 51 atkvæði gegn 50. Er
þetta aðeins í fjórða sinn sem at-
kvæði hans hefur ráðið úrslitum í
öldungadeildinni frá því hann varð
varaforseti.
Rúmum þremur klukkstundum
áður en öldungadeildin greiddi at-
kvæði um breytingartillöguna hafði
unglingspiltur sært sex nemendur í
skotárás í menntaskóla bæjarins
Conyers í Georgíu-ríki. Einn þing-
mannanna, Max Cleland, demóki-ati
frá Georgíu, sagði að skotárásin
hefði ráðið úrslitum um þá ákvörðun
hans að styðja tillöguna. Áður höfðu
fímmtán manns beðið bana í
skotárás tveggja unglinga í fram-
haldsskólanum í Littleton og sú árás
olli straumhvörfum í umræðunni um
hvort herða ætti byssulöggjöfina.
Samtök bandarískra byssueig-
enda beittu sér gegn ákvæðinu um
byssusýningarnar og sögðu eftir at-
kvæðagreiðsluna að öldungadeildin
hefði leitt stærra vandamál hjá sér;
hún hefði ekki tekið á því hvemig
framfylgja ætti betur núgildandi
byssulöggjöf.
Demókratar sögðu að atkvæða-
greiðslan í fyrradag sýndi að áhrif
samtakanna hefðu minnkað.
Aðgerðir gegn ofbeldi í kvik-
myndum og tölvuleikjum
Repúblikanar voru í fararbroddi
þeirra sem börðust fyrir ákvæðinu
um að markaðssetning ofbeldis-
kenndra mynda og tölvuleikja yrði
rannsökuð, m.a. til að beina athygl-
inni frá byssulöggjöfinni. Þingmenn
úr báðum flokkunum hafa þó gagn-
rýnt afþreyingarfyrirtækin og kraf-
ist þess að þau viðurkenni að þau
beri einnig ábyrgð á ofbeldi bama
og unglinga.
Samkvæmt frumvarpinu ber
dómsmálaráðuneytinu og Viðskipta-
ráði Bandaríkjanna að rannsaka
hvemig afþreyingarfyrirtækin
markaðssetji ofbeldiskenndar kvik-
myndir, sjónvarpsefni og tölvuleiki
með það að markmiði að ganga úr
skugga um hvort böm séu á meðal
helstu markhópanna.
Afþreyingarfyrirtækin fá einnig
takmarkaða undanþágu frá lögum
um auðhringavarnir til að gera
þeim kleift að hafa samráð um
nokkurs konar siðareglur til að
stemma stigu við klámi og ofbeldi í
kvikmyndum, sjónvarpsþáttum og
tölvuleikjum.
Ennfremur er mælst til þess að
kvikmyndahús og myndbandaleigur
framfylgi betur reglum kvikmynda-
fyrirtækjanna um lágmarksaldur
áhorfendanna. Heilbrigðisyfírvöld-
um er einnig falið að rannsaka áhrif
ofbeldismynda og ofbeldiskenndra
söngtexta á hegðun bama.
Þá samþykkti öldungadeildin
breytingartillögu um að bannað yrði
að kvikmynda „samviskulaust og
tilefnislaust ofbeldi" á landareign-
um bandaríska ríkisins. Ymsum
bandarískum stofnunum, m.a. vam-
armálaráðuneytinu, strandgæslunni
og geimvísindastofnuninni, NASA,
verður einnig bannað að aðstoða við
slíka kvikmyndun samkvæmt fram-
varpinu.
Evrópudómstóllinn dæmir í máli Bernards Connollys
Brottrekstur réttmætur
Lúxemborg. Reuters.
EVRÓPUDÓMSTÓLLINN hefur
kveðið upp þann dóm, að fram-
kvæmdastjóm Evrópusambandsins
(ESB) hafí gert rétt með því að reka
brezkan hagfræðing úr starfí, sem
skrifað hafði bók þar sem mynt-
bandalag ESB var gert tortryggi-
legt.
Bemard Connolly olli miklum úlfa-
þyt árið 1995, þegar bók hans „The
Rotten Heart of Europe: The Dirty
War for Europe’s Money“ (Hið
spillta hjarta Evrópu - Óhreina stríð-
ið um Evrópumyntina) kom út. Á
þessum tíma var hann af persónleg-
EVRÓPA**
um ástæðum í leyfi frá starfí sínu
sem yfirmaður á þeirri deild fram-
kvæmdastjómarinnar, sem sá um
undirbúning Eftiahags- og mynt-
bandalags Evrópu (EMU). Meðal
þess sem Connolly hélt fram í bók-
inni var að EMU myndi hrinda af
stað valdastríði milli Frakklands og
Þýzkalands og leiða til alvarlegs
óstöðugleika í fjármálum og stjóm-
málum álfunnar.
Strax eftir útkomu bókarinnar
skipaði framkvæmdastjórnin
Connolly í leyfi frá störfum í óákveð-
inn tíma en rak hann svo. í október
1996 fór hann þess á leit við undirrétt
Evrópudómstólsins að brottrekstur-
inn yrði ógiltur. Á miðvikudag kvað
síðan rétturinn upp þann dóm að
framkvæmdastjómin hefði mátt reka
hann þar sem hann bar bókarbirting-
una ekki undir vinnuveitanda sinn.
ÚTSALA
Verðdæmi: Minkapels. Verð áður kr. 695 þús.
Verð nú 399 þús.
Pelsfóðurskápur. Verð áður kr. 95 þús.
Verð nú 59 þús.
Sertilboð: Bióruelsar. síðir, verð aðeins 149 þús.
ART
Litir: Beige,
svartur.
St. 36-46.
Verð kr. 11.800.
Einnig fáanlegir
með reimum.
Sérlega mjúkir skór með DAS kerfi
(double air system).

SERGIO ROSSI Herraskór úr leðri.
Valmiki silkibindi að verðmæti kr. 3.900
Mgi a herraskóm sem kaupauki.
Einnig fleiri gerðir af herra- og dömuskóm.
Pantanir óskast sóttar.
Skóverslun
Kringlan,
sími 553 2888
Tilboð
á kæli- og
frystiskápxnn
ES Electrolux
Mikið úrval
af kæli- og
frystiskápum
á frábæru
tilboðsverði
HÚSASMIÐJAN
Sími 525 3000
UTSALA
Lokadagar útsölunnar.
Láttu drauminn rætast.
50% afsláttur af öllum fatnaði
Kirkjuhvoli, Kirkjutorgi 4, sími 552 0160.
Opið í dag laugardag frá kl. 12.00—17.00