Morgunblaðið - 22.05.1999, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
LAUGARDAGUR 22. MAÍ 1999 49iv
+ Ásta Sigrún
Guðjónsdóttir
var fædd í Varmadal
á Rangárvöllum
þann 5. september
árið 1905. Foreldrar
hennar voru Anna
Kristúi Jóhannsdótt-
ir og Guðjón Jóns-
son. Ásta var ung
sett í fóstur hjá hjón-
unum Helgu Run-
ólfsdóttur og Jóni
Jónssyni að Krók-
túni í Hvolhreppi og
kallaði Ásta þau
alltaf foreldra sína.
Ásta fluttist ung til Vest-
mannaeyja og þar kynntist hún
eiginmanni sínu Valtý Brands-
syni f. 3. júní 1901, d. 1. apríl
1976 og tóku þau hjúskap þann
1. nóvember árið 1930. Ásta og
Valtýr hófú búskap á Hvoli í
Vestmannaeyjum og bjuggu
þau þar í 14 ár. Þaðan fluttu
þau í gamlan hermannabragga
sem stóð við Strembugötu og að
lokurn byggðu þau sér reisulegt
einbýlishús að Strembugötu 10.
Árið 1980 flutti Ásta að Eyja-
hrauni 1 sem eru þjónustuíbúð-
ir aldraðra og bjó hún þar allt
þangað til 2 mánuðum fyrir
andlát sitt en þá flutti hún sig
Mig langar að skrifa nokkrar lín-
ur um móður mína sem lést há-
öldruð á Hraunbúðum, dvalarheim-
ili aldraðra í Vestmannaeyjum.
Hún mamma var mjög sérstök
kona. Hún eignaðist 13 börn og ól
upp eitt fósturbarn og var þess
vegna alltaf mikið fyrir að hafa fólk
í kringum sig. Þegar maður elur
upp svona stóran hóp, þarf að halda
uppi aga á öllum, og það hafði hún
mamma svo sannarlega, enda veitti
ekki af því.
Mamma hafði mjög gaman af
allri skemmtun, dans, söng og fót-
bolta sem hún hafði yndi af enda
þekkti hún alla í sínu liði, sem var
IBV. Hún hafði einnig gaman af því
að lesa og hlusta á útvarp og í
seinni tíð hlustaði hún mikið á sög-
ur af spólum. Hún mamma var
ákaflega mikil „lady“ og hafði mjög
gaman af því að halda sér til og hélt
hún því allt fram í andlátið.
Mamma var mjög minnug og mundi
hún til dæmis alla afmælisdaga í
fjölskyldunni sem þó er orðin ansi
stór og var hún ávallt þátttakandi í
öllum athöfnum sem í fjölskyldunni
voru allt fram á síðasta dag.
Hún varð veik 3. maí og fór þá á
spítala, en náði þá að rífa sig upp úr
því og fór heim á Hraunbúðir, þar
sem hún hafði dvalist sl. tvo mán-
uði, og var þá hress í tvo daga en
lést svo 10. maí sl.
Ég kveð þig elsku mamma mín
með söknuði, en ég veit að nú ert
þú búin að hitta alla þá sem á und-
an þér fóru. Ég veit líka að þú horf-
ir á þínar Glæstu vonir, sem þú
hafði svo gaman af að enginn vildi
trufla þig á meðan þær voru í sjón-
varpinu. Ég veit að þú dansar þar
sem þú ert, þar sem þú gast ekki
verið með okkur í brúðkaupi sonar-
dóttur þinnar, hennar Unu Sigrún-
ar.
Hún rís úr sumarsænum í
silkimjúkum blænum
með Qöll í feldi grænum
mín fagra Heimaey.
Við lífsins fógnuð fundum
á fyrstu bemskustundum
er sólin hló á sundum
og sigldu himinfley.
(Asi í Bæ.)
Far þú í friði, elsku mamma mín,
þín dóttir
Kristín.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna.
Er sefur hér hinn síðasta blund.
um set að Hraunbúð-
um.
Ásta og Valtýr
eignuðust 13 börn og
ólu þar að auki upp
fyrsta barnabarn sitt.
Börn þeirra eru: 1)
Helga fædd 21. júlí
1928 gift Birni
Björnssyni og eiga
þau 2 dætur saman
en Helga á 1 dóttur
fyrir, sem eins og áð-
ur sagði Ásta og Val-
týr ólu upp. Helga og
Björn eru búsett í
Garðabæ. 2) Jóhanna
fædd 17. júní 1930, gift Þórarni
Brynjari Þórðarsyni og eiga þau
6 böm, 21 barnabam og 9 bama-
bamabörn. Þau em búsett í
Keflavík. 3) Óskfrð fædd 12. júlí
1931, dáin 7. september 1931. 4)
Ása fædd 7. ágúst 1933, dáin 24.
apríl 1981. Hún var gift Georg
Sigurðssyni og áttu þau 4 syni, 9
bamaböm og 1 bamabarnabarn.
5) Vilborg fædd 17. mars 1936,
dáin 3. júlí 1938. 6) Sveinn fædd-
ur 4. apríl 1937, kvæntur Krist-
úiu Rósu Jónasdóttur og ólu þau
upp 3 böm. Þau eiga einnig 12
bamaböm og 1 bamabamabam.
Þau era búsett í Hafnarfirði. 7)
Guðbrandur fæddur 5. ágúst
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig biessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt
Grátnir til grafar
göngum vér nú héðan,
fylgjum þér, vinur. Far vel á braut.
Guð oss það gefi,
glaðirvér megum
þér síðar fylgja’í friðarskaut.
(V. Briem.)
Hvíl í friði elsku mamma, þín dóttir
Jóhanna.
Rósu konunni minni kom í hug
stef frá Eyjafjarðarskáldinu Davíð
þegar hún minntist móður minnar:
„en stundum lýsir ljós, sem aldrei
var kveikt lengur en hin, sem
kveikjum sínum brenna.“ Já, þetta
var rétt, mamma var ein af þessum
sérstæðu boðberum birtu og vinar-
þels, sem aldrei þarf að „kveikja" á,
því í þeirra innra sjálfi er birtan svo
skær að hún lýsir sjálfkrafa upp
allt þeirra umhverfi. Hin
fölskvalausa góðvild með raunsæju
ívafi léttir göngu samferðamanna
um grýttar götur lífsbaráttunnar,
sé maðurinn svo hólpinn að mæta
einstöku sinnum einhverjum öðrum
en þeim sem „kveikjum sínum
brenna“.
Mikið mátti hún mamma vera
skipulögð að eiga líka tíma fyrir
mig, við vorum jú 14 í heimili hjá
henni. Hún ein með allan hópinn,
þegar pabbi var á sjó. Tvær kýr í
fjósi og tylftin af bömum í húsi.
Aldrei heyrði ég kvörtun, skapið
var létt á hverju sem gekk. Við
stækkuðum bömin og fórum að
hjálpa til, en mamma sagði að besta
heimilishjálpin væri handsnúna
vindan til að vinda þvott. Ábyrgðin
var hennar, hún var húsmóðirin af
gamla skólanum. Pabbi var dugleg-
ur að sjá fyrir okkur öllum þó ekki
væri miklir peningar á þessum ár-
um, kom upp húsaskjóli fyrst í
bragga og síðan Strembugötu 10.
Mamma hafði ekki margar stundir
fyrir „sig“ eins og við segjum í dag,
en þó ég man að hún fór á fundi hjá
Slysavarnafélaginu, þá var hún svo
fín. Seinna þegar á elliheimilið kom
var það fótboltinn sem heillaði
1939, kvæntur Hrefnu Jónsdótt-
ur og eiga þau 2 böm og 4
barnaböm. Þau em búsett f
Njarðvík. 8) Ástvaldur fæddur
5. febrúar 1941, kvæntur Hall-
dóm Sigurðardóttur og eiga
þau 3 dætur og 7 bamaböm.
Þau era búsett í Vestmannaeyj-
um. 9) Auðberg Óli fæddur 15.
desember 1944, dáinn 5. júní
1994. Hann var kvæntur Mar-
gréti S. Óskarsdsóttur og áttu
þau saman 3 böm. 10) Kristín
fædd 22. september 1946, gift
Gunnari Ámasyni og eiga þau
saman 3 böm og 1 barnabarn.
Þau em búsett í Vestmannaeyj-
um. 11) Jón fæddur 17. aprfl
1948, kvæntur Þórhildi Guð-
mundsdóttur og eiga þau 2 syni.
Þau era búsett í Vestmannaeyj-
um. 12) Sigríður fædd 18. maí
1949, dáin 19. október 1953. 13)
Óskar fæddur 7. mars 1951,
kvæntur Jóhönnu M. Þórðar-
dóttur og eiga þau 2 syni. Þau
era búsett í Vestmannaeyjum.
14) Fósturdóttir þeirra hjóna
heitir Ásta María Jónasdóttir
fædd 22. október 1946, gift
Hallgrími Júlíussyni og eiga
þau 3 böm og 3 bamaböm. Þau
era búsett í Vestmannaeyjum.
Ásta lifði við góða heilsu þar
til hún veiktist þann 3. maí og
lést hún að Hraunbúðum, dval-
arheimili aldraðra í Vestmanna-
eyjum þann 10. maí. Útför Ástu
verður gerð frá Landakirkju í
Vestmannaeyjum í dag klukkan
14.
mömmu, það voru strákarnir henn-
ar í ÍBV.
Hvert mannsbrjóst á einhvem
innsta róm, sem orð ekki fann að
segja. Lífshlaupið er sem sólar-
gangurinn. Þar skiptast á skin og
skuggi, enginn okkar kemst hjá því
að myrkvun sorgarinnar sæki á
sálu og skapi skammdegi í okkar
innsta umhverfi, í okkar innsta
sjálfi. En mamma var sterk, hún
hafði alla tíð búið yfir miklu jafnað-
argeði, skapgóð í gegnum þykkt og
þunnt, þótt lítill væri tíminn til svo-
kallaðra tómstunda. Þó hefur hún
notið þess á seinni árum að gleðjast
á góðum stundum, með ömmu- og
langömmubömum sínum sem nálg-
ast nú hundraðið hægt og sígandi.
Einnig hefur mamma alla tíð haft
mikið gaman af bæði dansi og söng.
Hún hafði eins og Tómas lýsir svo
vel:
,J>ú hafðir fagnað með gróandi grösum
og grátið hvert blóm, sem dó.
Og þér hafði lærzt að hlusta unz hjarta
í hveijum steini sló.
Og hvemig sem syrtí, í sálu þinni
lék sumarið öll sín Ijóð,
og þér fannst vorið þitt vera svo fagurt
og veröldin ljúf og góð.“
Ég var mjög lánsamur að eiga
elskulega sterka foreldra. Ég kveð
með orðum skáldsins: „Þó hver sá
nam að stilla hæsta strenginn og
stóð á sviði einn þeim gleymir eng-
inn. Þá nær til jarðar himnaeldsins
ylur, ef andinn finnur til - og hjart-
að skilur."
Sveinn Valtýsson.
Ég vildi, móðir, gripa orðsins auð
og óði miðla þér. Af gulli snauð
er hönd mín enn og eflaust mun svo löngum.
En mér er einnig stirt um tungutak,
þó töfri lindasuð og fuglakvak
og þytur blæs í grasi og skógargöngum.
Hvað get ég, móðir, sagt um öll þau ár,
sem okkur gafstu, sælu þína og tár?
Ég veit þú hefur vakað, þráð og beðið.
Og einhvernveginn er það svo um mig,
að allt hið besta finnst mér sagt um þig,
sem aðrir hafa um aðrar mæður kveðið.
Samt vel ég mér að þegja um lífsstarf þitt.
En þakkir fyrir veganestið mitt
ég vildi þér í litlu ljóði inna.
Og þó að böm þín verði vaxnir menn,
þau vildu fegin mega njóta enn
um langan aldur móðurmunda þinna.
(Jakobína Sig.)
Blessuð sé minning Ástu Sigrún-
ar Guðjónsdóttur.
Þinn sonur
Óskar.
ÁSTA SIGRÚN
GUÐJÓNSDÓTTIR
Elsku tengdamamma og amma.
Okkur langar að minnast þín með
eftirfarandi ljóðlínum:
Hver minning dýrmæt perla að liðnum lífs-
ins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem gleym-
ist eigi,
og gæfa var það öllum, er fengu að kynnast
þér.
(Ingibj. Sig.)
Guð blessi minningu þína og
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Jóhanna, Þórður og Ásgeir.
Tengdamóðir þín er látin, hljóm-
aði fregnin sem ég fékk - og í hug-
ann kom stef úr margræðu mið-
leitnu kvæði Eyjafjarðarskáldsins
Davíðs: „en stundum lýsir ljós, sem
aldrei var kveikt lengur en hin, sem
kveikjum sínum brenna.“
Tengdamamma er ein af þeim
sem lifir þótt hún sé dáin. Því
hvernig sem syrti í sálu hennar, lék
hugur og kraftur öll sín ljóð. Henn-
ar bros gat dimmu í dagsljós
breytt, sem dropi breytir veig heill-
ar skálar. En hvað er það sem kem-
ur upp í huga minn þegar ég kveð
hana að sinni, það er svo margt. En
fyrst og síðast gleði því hún var vin-
ur sem kastaði birtu og yl á allt
sviðið hverja samverustund, svo
stundin var önnur og betri en
stundin sem var liðin, og sannaði
um leið að í hverju lífsins spori að
maður getur verið manns gaman,
en samt notið alvöru lífsins.
Frá fyrsta degi var Ásta mér
alltaf kær vinur, símalínan var okk-
ar fremsti fundarstaður, en oft átt-
um við líka yndislegar samveru-
stundir. Ég gleymi ekki íyrstu ferð
Ástu í Þjóðleikhúsið með móður
minni og mér. Ásta og móðir mín
svo glerfínar að það geislaði af
þeim og mamma hafði þessa ferð
framarlega í minningu sinni.
Alltaf þegar eitthvað bjátaði á í
lífi mínu, barna minna og barna-
bama var Ásta alltaf fyrst til að
hringja og eins þegar eitthvað skeði
í stóra hópnum hennar Ástu þá
fékk ég boð. Stórkostlegt og stór-
mannlegt var einnig hugarfar Ástu,
víðsýnt og fordómalaust. Ef fleiri
væru fordómsleysi Ástu búnir væri
betra að lifa.
Skáldið frá Fagraskógi segir í
ljóði:
„Hver lítil stjarna, sem lýsir og hrapar
er ljóð sem himinninn sjálfur skapar.
Hvert lítið blóm sem ljósinu safnar
er ljóð um kjamann, sem vex og dafnar.
Hvert lítið orð, sem lífinu fagnar
er ljóð við sönginn, sem aldrei þagnar."
Mér stóð Ásta ævinlega fyrir
sjónum sem sú sem ljósinu safnar
og skapaði þannig ljóð við sönginn,
sem aldrei þagnar.
Ung var Ásta gefin Valtý
Brandssyni, glæsilegum manni og
dugnaðarforki. Þau Ásta og Valtýr
eignuðust 13 böm og 5 barnanna
em lótin. Búskapurinn var aldrei
auðveldur og víst hefur Ásta fengið
að finna fyrir lífinu, eins og sagt er.
Valtýr var bæði sjómaður og land-
verkamaður. Hann var sérstaklega
elskur að heimili sínu og til verka
var hann snillingur. Það var enginn
dans á rósum hjá Ástu og Valtý, en
hjónabandið var gott og allt bjarg-
aðist þetta.
Það var hörkubarátta að koma
bamaskaranum upp, en þau höfðu
lært að bjarga sér, höfðu kýr, og
kartöflugarð og það var endalaust
saumað upp úr gömlu. Ásta vildi
aldrei vera í skuld og aldrei var
neitt keypt nema að það væru til
peningar. En svo kom byltingin og
Ásta eignaðist handsnúna saumavél
og stærsta hjálpin við heimilishald-
ið var handsnúna tauvindan. Á
fyrstu búskaparárunum varð að
sækja vatn út í brunn og bera
skolpið út. Já, handtökin voru mörg
á stóru heimili, börnin, matargerð,
þvottur og aftur þvottur, þjónusta
fyrir alla jafnt. Vera alltaf til staðar
í blíðu sem stríðu. Vera mamma
fýrir alla jafnt. Börnin flugu úr
hreiðri eitt af öðra, og félaginn, vin-
urinn og samferðamaðurinn kæri,
Valtýr, lést 1. apríl 1976. Ásta bjó
alltaf yfir miklu jafnaðargeði, var
skapgóð í gegnum þykkt og þunnt,
þótt lítill væri tíminn til tómstunda,
kannski seinna hefur hún vafalaust
hugsað, kannski seinna segja þeir ft
sem hallir eru undir skyldur sínar
og ábyrgð.
„Þér við viljum þakkir færa
þegar leiðir okkar skilja nú.
Fyrir milda móðir blíðu
mesta sem veittir þú.
Fyrir störf þín stríð og þrautir
er stormar lífsins sóttu að.
Fyrir allt sem gafst að gæðum
geymt og munaðverður það „.
(Ókunnur höfundur.)
Sigurrós Jónasdóttir.
r
Mig langar með nokkrum orðum
að kveðja ömmu mína og nöfnu
Ástu Sigrúnu Guðjónsdóttur frá
Kirkjufelli í Vestmannaeyjum.
Á langri ævi upplifir fólk svo
margt og hún amma mín lifði svo
sannarlega langa og viðburðaríka
ævi. Það var alltaf svo gaman að
fara í heimsókn til hennar og oftar
en ekki fóra umræðurnar að snúast
um gamla tíma. Hún amma hafði
unun af því að segja frá því þegar
að hún var ung kona, og gat maður
alveg gleymt sér í þeim frásögnum.
Hún eyddi einnig löngum tíma í að
bera saman hlutina eins og þeir
voru í „gamla daga“ og svo nútím- .
ann sem við lifum í. Þegar ég varð
ófrísk að drengnum mínum þá
fylgdist hún spennt með og hún tal-
aði mikið um það hvað við hefðum
það gott í dag þessir ungu foreldr-
ar, fengjum 6 mánaða orlof á laun-
um, en sjálf átti hún 13 börn og
„fékk ekki krónu fyrir“.
Okkur barnabörnunum var hún
amma alltaf góð og þegar ég var lít-
il stelpa, þá ber hæst í minningunni
gjafir með vettlingum sem hún
prjónaði sjálf og kannski smá ^
nammi með.
Amma var afskaplega ákveðin
kona og hafði skoðanir á öllum hlut-
um sem hún lét óspart í ljósi. Hún
hafði brennandi áhuga á fótbolta og
fýlgdist alltaf með sínu liði ÍBV
þegar þeir voru að spila enda hefur
hún sjálf um ævina lagt til eitthvað
af efniviðnum í það lið, og þegar
einhver spurði hana hvort hún væri
virkilega ennþá að fylgjast með fót-
boltanum komin á 94. aldursár, þá
svaraði sú gamla að bragði „ég vissi
ekki að það væri neitt aldurstak-
mark“. Þetta þótti okkur alveg dýr-
legt svar, enda var það mjög ein-
kennandi fyrir hana, snögg uppá
lagið og svaraði alltaf fyrir sig. . „
Ég held ég láti staðar numið hér
því að eflaust gæti ég endalaust
haldið áfram að skrifa um þessa
merku konu. Það verður skrítið að
hafa ekki hana ömmu mína hjá mér
í framtíðinni því að hún hefur verið
svo stór þáttur í lífi okkar lengi, en
ég er viss um að nú er hún í stóram
hópi ástvina sem farnir era yfir
móðuna miklu.
Mig langar að kveðja elsku
ömmu mína með þessum ljóðlínum.
Eitt sinn verða allir menn að deyja.
Eftir bjartan daginn kemur nótt.
Ég harma það, en samt ég verð að segja
að sumarið líður alltof fljótt.
(Vilhjálmur Vilhjálmsson)
Hvíl þú í friði, elsku amma mín, þín
Ásta Sigrún Gunnarsdóttir.
Látin er amma mín eftir langa og
góða ævi. Mig langar að minnast
hennar með þessum orðum.
Yfir langan veg liggur þín leið,
tæp hundrað ár halda þeim saman.
Fólkið sem eftir þér beið
gleðst nú er þið dansið saman.
Margar minningar þjóta um hugann
ég hugsa um þig í fínum kjól.
Mig sárnar er ég leiði að því hugann
þú verðir ei hjá mér næstu jól.
Nú kveð ég þig, þú merka kona
minnist þín í gegnum mitt líf.
Eftir mörg mörg ár ég ætla að vona
við sameinumst á ný ég eftir því bíð.
Kristinn Týr.