Eimreiðin - 01.09.1906, Qupperneq 59

219
Sjálfstjórnarmálið í blöðum Dana.
Áður en þingmannaleiðangurinn til Danmerkur hófst var því
haldið fram í blöðum stjórnarliðsins íslenzka, að ekki mætti minn-
ast á pólitisk deiluatriði í þeirri för. Paö væri sjálfsögð kurteisis-
skylda að þegja um þau. Menn ættu aðeins að njóta matar og
drykkjar og góðra atlota sem hæverskir gestir og láta ekki á
neinni óánægju bera. Sama var og uppi á teningnum hjá sumum
landvarnarmönnum, svo sem sýslumanni Einari Benediktssyni, sem
skrifaði allákafa grein um það í »Dagfara«. Aftur héldu þjóð-
ræðisblöðin því fram, að annaðhvort bæri að hafna boðinu al-
gerlega eða nota förina til að setja fram kröfur Islendinga og
ræða þær við danska stjórnmálamenn. Pað væri meiningarlaust,
að fulltrúar þjóðarinnar færu til Danmerkur til þess eins, að éta
þar og drekka og »lifa í vellystingum praktuglega«, en nota ekki
tækifærið til að hreyfa áhugamálum þjóðarinnar. Með þeim huga
og fyrirætlun tóku og andstæðingar stjórnarinnar þátt í förinni, og
smámsaman þokaðist stjórnarliðið í sömu áttina, þótt ekki yrði
það fyllilega fyr en á síðustu stundu, þegar einskis annars var
úrkosta lengur.
Fyrsta fótmálið stigu menn þegar á leiðinni á »Botníu«. Par
héldu þingmenn fund og tókst að verða sammála um viss megin-
atriði í kröfum íslendinga gegn Dönum. En tekið hafði ráðherr-
ann það fram, og lagt ríkt á, að ekki mætti hreyfa þessum kröfum
opinberlega, heldur aðeins stinga þeim út í prívat viðræðum við
sessunauta sína, er verða kynnu í veizlusölum og annarstaðar.
Og því mun stjórnarliðið hafa ætlað að hlíta.
En það fór á annan veg, sem betur fór. Jafnskjótt og til
Hafnar kom, tók minnihlutinn að fara á kreik og reyna að ná í
mikils metna stjórnmálamenn til viðtals, einkum foringja hinna
ýmsu þingflokka Dana. Reyndar var hann afarilla settur í því efni,
þar sem hann bæði var svo fámennur (5 hans manna eftir heima
á íslandi), og svo var þétt á skipað með veizluhöld og sýningar,
að svo mátti heita að ekki gæfist einnar stundar ráðrúm frá þeim
frá morgni til kvelds. En nokkuð mátti nota ferðirnar, bæði í
járnbrautavögnum og annarstaðar, til að ræða við menn, og er
óhætt að segja, að einskis var látið ófreistað í því efni. Einn af