Skólablaðið - 01.03.1916, Blaðsíða 2

34
SKÓLABLAÐIÐ
anna (sem þó er ekki alstaöar), og aS áskildar skýrslur séu
sendar stjórnarráSimi um rekstur skóláns og fjárhag.
UnglingafrætSslan er þannig ekki fyrirskipuð meö lögum.
Einstakir menn hafa tekið sig fram um aö stofna skólana og
halda þeim uppi með styrk af landssjóðsfé.
1 sjálfu sér var ekkert á móti að svo væri af stað farið,- ekk-
ert á móti því, að menn, sem fundu köllun hjá sér til að standa
fyrir skólunum, hefðu nokkuð frjálsar hendur um skipulag
þeirra og rekstur. MeS þvi hefði átt að fást nokkur reynsla,
hvað best hentaði. En vitanlega getur slíkt ekki verið til fram-
búðar; þetta skipulag — eða skipulagsleysi — getur ekki verið
hentugt til að byggja á mjög þýðingarmikinn lið í lýðment-
uninni.
Það sem hver maður verður fyrst og fremst að reka augun
í, er það, að hér er engin trygging sett fyrir undirbúnings-
mentun kennaranna við unglingaskóla. Það var auðvitað enginn
hægðarleikur að gera, þar sem engum hæfum mönnum var á
að skipa. Stofnun unglingaskóla m e ð 1 ö g u m er í raun og
veru ekki tímabær fyr en vel hæfir starfsmenn eru fengnir.
Ekki tjáir að eignast skip, ef enginn kann að sigla.
í tillögum sínum um kennaramentunina gerir Jónas kennari
Jónsson ráð fyrir 6 ára skólagöngu fyrir unglingaskólakenn-
ara, 8—8J4 mánuð á ári hverju, til undirbúnings undir skóla-
starfið. Hann sér það rétt, að vel þarf að vanda til undirbún-
ingsmentunar þessara manna; en á tillögur hans um kennara-
mentunina verður síðar minst; hér skulu athugaðar tillögurnar
um skipulag unglingaskólanna.
Það er þá ráð fyrir því gert, að stofnaðir verði — með tím-
anum og smátt og smátt — 20 unglingaskólar á landinu, einn
í hverri sýslu, með tveggja til þriggja vetra námsskeiði fyrir
hvern nemanda. Ekki er gert ráð fyrir skólaskyldu. Skólarnir
eiga að standa í sveit og vera heimavistarskólar, og kennar-
arnir búa á jörð, sem sé skólasetur; 20 nemendur mest i hverri
ársdeild; það verða 60 nemendur, ef kenslan stendur í þrjá
vetur. Ekki er farið langt út í hvað kenna skuli; þó gert ráð
fyrir tveim útlendum tungumálum, líkamsæfingum, útileikj-
um og almennum vinnubrögðum. Og ekkert farið út í það,
hvað þessar stofnanir kosta, stofnféð, né heldur hvað árlegur
rekstrarkostnaður muni verða, og ekki nefnt hvaðan féð