Dagblaðið Vísir - DV - 05.01.1985, Blaðsíða 5

DV. LAUGARDAGUR 5. JANUAR1985.
33
Mayfield lávarður
og fráleit hegðun hans
Poirot starfaöi einnig töluvert með
Spence yfirlögregluþjóni og virðist
hafa metiö hann meira en vesalings
Japp. Spence var sveitamaður og
ósmeykur viö að viöurkenna hvenær
hann varútiaðaka.
Þá er athyglisvert að kanna hvernig
litiö var á Hercule Poirot utan Bret-
lands. Mörg dæmi höfum viö frá
Frakklandi. Nefna má M. Caux,
lögreglufulltrúa í Cannes, sem
stamar: „Ekki þó sá eini sanni
Hercule Poirot. . . ” Einnig M. Bex,
sem bar takmarkalitla virðingu fyrir
Poirot, og M. Giraud, sem sagöi í fyrir-
litningartón að Poirot hefði „látiö ansi
mikið að sér kveða hér í gamla daga”.
Fyrir ummæli sín varö Giraud aö
gjalda dýru verði. I næstum hverju
landi Evrópu voru einhverjir sem
þekktu Poirot og dáöu, svo sem
Lementeuil i Sviss, og greiddu þessir
menn allir götu Poirots ef þörf var á.
Einnig má marka frægð Poirots af
því hversu oft ráðherrar í vanda leit-
uöu til hans. Því miður höfum við
fremur takmarkaða vitneskju um
ýmis mál sem snertu þekkta stjórn-
málamenn en vafalítiö ráða öryggis-
hagsmunir breska ríkisins þar mestu
um. Og það voru ekki aðeins breskir
frammámenn sem sneru sér til
Poirots. Hver var hann, franski hers-
höfðinginn sem sagði viö Poirot: „Þér
hafið bjargað heiðri franska hersins —
þér hafiö komiö í veg fyrir mikið blóð-
bað”? Þessa var getið er Poirot ferð-
aðist með Austurlandaliraðlestinni,
sein frægt er oröið, og timinn gæti því
bent til Stavisky-málsins en lengra
komumst við ekki. Eins og fyrr var
getiö kom Poirot til aðstoöar þegar
breska forsætisráðherranum var rænt
á heimsstyrjaldarárunum fyrri, en
liann kom einnig viö sögu í því furðu-
lega máli þegar annar forsætisráö-
herra stal kafbátateikningum lands
síns. Við þekkjum sömuleiðis afskipti
hans af Mayfield lávarði og fráleitri
hegöun hans, en um Mayfield var um
tíma talaö sem næsta forsætisráð-
herra. Og við vitum um snilli hans viö
að koma upp um æsingamennina á X-
Ray News sem hugðust kollvarpa
bresku ríkisstjórninni með því að
afhjúpa spillingu enn annars forsætis-
ráðherra.
Sterk tilfinning
fyrir réttu og röngu
En margt er þó enn á huldu. Hver
voru þau „smámál” sem hann ann-
aðist fyrir varnarmálaráöuneytið í
fyrri heimsstyrjöldinni, hvernig
aðstoðaði hann efnafræöinginn fræga
sem vann við eiturgasframleiðslu í
sama stríði? Hastings gefur okkui'
litlar upplýsingar um þessi efni og
sjálfsagt vissi hann fátt eitt sjálfur.
Altént vú'ðist ljóst að frá því að Poirot
„fór á eftirlaun” 1904 og fram til þess
aö hann særðist á dularfullan hátt hafi
hann oftsinnis stundað leynilegar
rannsóknir fyrir bresk og frönsk
stjórnvöld.
En hvaö sem hami tók sér fyrir
hendur er víst að Poirot hafði alla ævi
afar sterka tilfinningu fyrir réttu og
röngu. Einkum og sér í lagi var hann
sannfærður að þaö væri undú- svo til
öUum kringumstæðum rangt að deyöa
annan mann. Það kemur hvaö skýrast
fram í frásögninni af máli því sem
Poirot vann að á fjóröa áratugnum og
lýst er í bókúini One, Two, Buckle My
Shoe. Þar viðurkennir hann að „öryggi
og hamingja aUrar þjóöarinnar” kunni
aö velta á eúium manni en krefst þess
engu aö síöur að viðkomandi hljóti
makleg málagjöld fy rir morö.
En hvernig voru samskipti þeirra
Poirots og Hastings höfuösmanns? Oft
er haft í flúntingum að Poirot hafi
fyrirUtiö Hastings og jafnvel gert gys
að honum. Múinisblöö höfuösmannsins
sýna að gamanmál Poirots hafa ekki
sært hann. Hann virðist fyllilega hafa
gert sér greúi fyrir því að Poirot var
honum fremri að gáfum þó samtímis
vilji hann ekki láta hlut súin baráttu-
laust. Víöa má sjá athugasemdir eins
og: „Vitaskuld var ég kominn á
sporiö” (nokkur atriði Styles-máls-
ins). „Eg haföi hugboð um sannleik-
ann en H.P. varö á undan mér” (ABC
Murders). „Vissi aUan tímann aö þaö
var eitthvað skrýtið viö þetta” (Peril
at End House).
Oftai má þósjámálsgreúiareúisog:
,,AUtaf stoltur af því aö H.P. kaus mig
að vini. Eg er venjulegur maöur. H.P.
THE GREAt l)ETf.CTlVEvS
Hið dularfulla ævintýrakvendi, Vera Rossakoff greifynja, var að likindum
sú kona sem Hercule Poirot hreifst mest af um ævina. Hann hugleiddi
m.a.s. að biðja hennar en lét ekki verða af þvi.
legum þokka. Stundum setti hann
aðdáun sína á tilteknum konum á svið,
svo sem eúis og þegar Hastúigs áleit
ranglega að hann væri ástfanginn af
konu einni sem síðar reyndist vera
moröingi — frá þessu er sagt í bókinni
Peril at End House. En ekki er vafi á
því aö Poúot laðaðist að vissum
konum. Var hrifning hans kynferðis-
legs eölis? Um það er ekkert vitaö en
fráleitt aö álykta annað en að Poirot
hafi fundiö fyrir sömu kenndum og
aðrirkarúnenn.
Það fyrsta sem vitað er um konur í
lífi hans er byggt á stuttri klausu um
æsku hans í Belgíu. Þar léku hann og
piltar á hans reki leik sem kallaðist :
„Ef ekki þú, hver værúöu þá?" Þeú
skrifuðu svörin í múinisbækur ungra
stúlkna, og voru bækur þessar „meö
gylltum kili og bundnar í blátt leður”.
„Ég elskaði eitt sinn
unga og fagra stúlku... "
Næst skjóta konur upp kollinum
þegar Poúot tók eitt sinn á leigu íbúð í
London undir nafninu O'Connor (og
hlýtur að hafa veriö erfitt að samræma
svo írskt dulnefni útliti Poirots og tals-
máta). Þá komst hann í ky nni viö unga
konu og segir við hana: „Eg eLskaði
eúiu súini fagra og unga enska stúlku
sem líktist yöur ákaflega.” Hann
dregur að vísu úr hátiðleika þessarar
fullyrðúigar með þvi að grmast meö að
sem betur fer hafi ekkert orðiö úr gift-
ingu þvi liún hafi ekki kunnaöað elda,
en dapurleikúin í rödd hans var greini-
legur. Engúi leið er að segja til um
hver þessi stúlka muni liafa verið. Þaö
getur ekki hafa verið Rosamund
Darnley úr Evil Under the Sun þótt
hann „dáði hana meira en nokkra aðra
konu sem hann hafði hitt”, því henni
Poirot lagði
svolitid fyrir sig
ritstörf þótt
ekki hafi það
farið hátt. Hér
er bók hans um
mestu leynilög-
reglumenn sög-
unnar, bók sem
að skaðlausu
mætti innihalda
kafla tim hann sjálfan.
var snillingur.” Vissulega var
Hastings auöblekktur, líkt og kom ber-
lega í ljós þegar Poirot fann upp
bróöur sinn Achille, en engu aö síöur
mat Poirot álit hans og skoöanir
mikils.
Kenndir Poirots
til kvenna
Þeir félagar höfðu lika brallaö
margt saman. Það var ekki oft sem
Poirot lenti i lífshættu við störf sín en
þaö kom þó fyrir, og oft vegna óska
Hastings um að vera þar sem heitast
var í kolunum. Höfuðsmaðurinn hefur
sjálfsagt notið þess þegar hann var
tekúin af smábát upp i tundurspilli
samkvæmt skipunum flotamálaráðu-
neytisins, eða þegar hann var ritari
Abe Ryman, Númer 2 af hinum
Fjórum stóru. Og þaö hefur sjálfsagt
veriö býsna ævintýralegt þegar þeir
Poirot dulbjuggu sig sem tvo illa
klaidda slæpingja í undirheimum
Parísar! 1 hvað mestri hættu lentu þeir
þegar sú geösjúka vísindakona,
Madame Oúvier, fyrirskipaði aftöku
þeirra. Þá sneri Poúot á hana meö því
að biöja um og fá síðustu sígarettuna
sem hann upplýsti siðan aö væri í raun
blásturspípa með eitraðri ör. Madame
Olivier neyddist þá til aö sleppa þeún.
Öðru sinni var hætta á að Poúot félli
fyrir eitri morðingja sem valdi fórnar-
lömb sín af handahófi.
Ur því aö hér var múinst á glæpa-
kvendið Madame Oúvier væri ekki úr
aö vegi að hugleiða að lokum samband
Poirots viö konur. Flestir áúta líklega
að þau hafi engin veriö er. það er fjarri
sanni. Poirot gerði oft góðlátlegt grúi
aö hrifningu Hastings á jarphæröu
kvenfólki en sjálfur var leynilögreglu-
maðurinn ekki ónæmur fyrir kven-
kynntLst hann ekki fy rr en löngu síöar.
Viö vitum hins vegar um eina konu
sem Poirot dáði og virti frá þvi að hann
sá hana fyrst. Hastings vék að henni
undú rós þegar hann skrifaöi að Poirot
hafi viljað hafa konur „stórar og út-
rikar og helst rússneskar”. Hér á
höfuðsmaðurinn við Veru, ööru nafni
Rossakoff greifynju, en hún koin oft
við sögu litla leynilögreglumannsins.
Fyrst fréttum við af henni eftú að
hún hafði flúið frá Rússlandi eftir
byltinguna 1917 og heúnsótti Poirot á
Farraway Street. Það gustaði að henni
þar sem annars staðar. Þá stundaði
greifynjan skartgripaþjófnaöi en
mætti ofjarú sínum í Hercule Poirot.
Hún tók ósigri súium með sóma og
Poirot heiúaöist af henni. Hann var
ineira að segja svo æstur að hann var
nærri dottinn í stiga eftir að hafa kvatt
hana. „Hún hefur stáltaugar,” sagöi
liann. Og stáltaugar þuifti hún vissu-
lega þegar Poirot og Hastings rákust á
hana næst. Þá gekk hún undir nafnúiu
Inez Veroneau og var ritari Madame
Olivier, eúinar af hinum Fjóru stóru.
Sem fyrr kom fram lentu Poirot og
Hastings þá í hinum inestu hremm-
ingum en einu sinni bjargaði Vera lífi
þeirra. Poirot þakkaði henni úfgjöfúia
með því aö koma því í kring að sonur
hennar, sein hún áleit að væri dáinn,
komst frá Rússlandi.
Þau hittust
síðast í Helvíti
llrifning Poirots á þcssu ævúitýra-
kvendi var svo djúp að uin tíina hug-
leiddi hann að bera upp við hana
bónorð. Ekkert varð þó úr því.
Mörgum árum siöar sá hann hana til-
sýndar í neðanjaröarlest undir
London: „hún var kona þéttra og til-
komumikilla forma; logandi rautt hár
hennar var krýnt svolitilú strábrynju
sem i voru festir fjöldamargir lit-
skrúðugir fuglar.” Eftir þetta spurðist
Poirot fyrir um Rossakoff greifynju og
-komst að því aö hún rak næturklúbb
sem hét því óskemmtilcga nafni Hell
eöa Helvíti, og segir þaðallt sem segja
þarf um staðinn þann. En í Helviti liitt-
ust Poirot og greifyiijan á ný og skipt-
ust á nokkrum oröum; þau sögðuhvort
öðru að hitt hefði ekkert breyst, en
„hann sá nú ljóslega aö tuttugu ár eru
tuttugu ár. Rossakoff greifaynju var
best lýst meö orðinu rústir. En hún var
að minnsta kosti stórbrotnar rústir.”
En þessar rústir kallaöi Poirot
„konu sem stendur upp úi- í hópi
þúsunda — í hópi milljóna.” Hún heiú-
aði hann eins og aðalsmenn ihún var
raunveruleg greifaynja) heilla oftast-
nær venjulega borgara, eins og hinir
stóru heilla hina smáu, eins og hinir
kæruleysislegu heilla hina reglusömu.
Og glæpir liennar margvLslegir (þótt
hún harðneitaöi að skipta sér af eitur-
lyfjum) drógu siður en svo úr aðdáun
Poirots. „Þú berð ekkert skynbragö á
rétt og raiigt,” sagði hann dapurlega,
en lét hana þó faðma sig að sér svo að
varalitur og andlitsfarði klesstust uin
allt andlit hans. Hann kallaði hana
aútaf Veru og sendi henni rauðar rósir.
Svo var komiö um tima aö jafnvel húi
vélræna ungfrú Lemoh, ritari PoiroLs,
hugleiddi með sjálfri sér: „Hugsa
sér. . . Og þaö á hans aldri. . . Getur
þaöveriöað. . . ”
En ekkert geröist. Við lesum i
Curtain aö Hercule Poirot og Vera
Rossakoff greifynja giftu sig aldrei.
Fundurinn í Helvíti virðist þvi hafa
verið síðasti fundur þeirra Þaö má þó
segja irieð sanni að hún og eiigiii önnur
bafi verið konan í lífi leymlögreglu-
mannsúis knáa.
Endursagt&snúið: -1.1.
Það væri spor í réttaátt f

Hjá okkur lærirðu
samkvæmisdansana, gömlu dansana,
Break, Rokk o. fl. o.fl. Auk þess lærir
yngsta fólkið að dansa hjá okkur.
Sparaðu ekki sporin. Skelltu þér í dans.
Fjölskylduafsláttur. Systkinaafsláttur>
DANSSKÓU
SiGLMMR HÁimmcmR SÍMt46m MjDBREKKUlz
FÍD Felag islenskra danskennara