Dagblaðið Vísir - DV - 05.01.1985, Page 18

46
DV. LAUGARDAGUR 5. J ANUAR1985.
Helgarvísur Helgarvísur Helgarvísur Helgarvísur
107. þáttur
Leó Amason frá Víkum á Skaga, þekktastur
undir nafninu „Ljón noröursins” er fjölhæfur
mjög, tæpast mennskur. Hann er byggingar-
meistari meö snilld, lagasmiöur, listmálari og
skáld; minnir á Leónardó da Vinci. Eg hef séö
málverk eftir Leó heima hjá vini hans Ragnari
A. Magnússyni. Myndin ber heitið „Kona í
vindi”, enda má sjá á verkinu, að hún er vind-
barin mjög. I>á er ítem í stofu Ragnars sérstætt
listaverk, málverk er ber nafnið „Þanghafiö”,
og meö því slær Leó margan snillinginn út.
Ragnar A. segir mér aö hann hafi kynnzt Leó
ungur, og lengi sé sér í minni, hve Leó hafi tekiö
vel á móti sér, fátækum sveitapilti, er hann
kom til náms í Gagnfræðaskólanum á Akureyri.
Ragnar segir, aö ekki hafi hann kynnzt
vandaöri, heiöarlegri og betri vini en „Ljóni
noröursins” og meiri manni aö afli og mann-
kostum.
Eftir aö Leó haföi starfað á Keflavíkurflug-
velli fremur stuttan tíma, sagöi hann upp starfi
sínu þar. Þaö væri ekki við hæfi íslenzkra
bændasona. Þá kvað Leó:
Arin kóma og árin fara,
árin eru bara, bara
tœkifœri og tómthúslíf.
Þá spuröi Ragnar A. M. vin sinn: „Og hvaö
meira? ” Leó svaraöi: „Er þetta ekki nóg? ”
Hinum fræga bifreiðarstjóra, Olafi Ketilssyni
á Laugarvatni, var mjög í nöp viö verkfræöinga
og taldi, aö þeir mældu oft óvísindalega fyrir '
vegum. Olafur kvað þar um:
mannanna yfir því, hve fæðiö væri dýrt. Þessi
maður haföi verið bóndi á mæðiveikiárunum og
fé hans skorið niður, þar sem hann bjó á
„sýkta” svæðinu. Um þetta kvað Böðvar:
Já, þad er von ad Jóni blœdi,
hann étur ordið nokkuð frekt.
Að eiga konu á sgktu svaeði
er svei mér ekki glæsilegt.
Böövar orti þessa vísu, sem oft er rangfeðruö:
Lotinn standa leit ég mann
legsa band af tösku, —
þar að vanda hafði hann
heila landaflösku.
Sigurður Kristjánsson bókaútgefandi kvaö
um þaö, er séra Páll Sigurðsson, faðir Ama
prófessors, gaf út prédikanir sínar:
Hrökklast óður árafans
undan góðum penna,
unz í hlóðum Andskotans
allar glóðir brenna.
Björn Pálsson, fyrrverandi alþingismaöur,
kvað, eitt sinn, er hann kom út úr Lands-
bankanum í Reykjavík og líkaði ekki viöskiptin;
Björn kallaöi Landsbankann Hrokageröi, en Ut-
vegsbankann Aumingjastaði:
Nú skal faðma mjúka mey
og magna œvintýri, —
en bankavaldið beygirei
Björn á Löngumýri.
Eftir aö Björn Pálsson hafði fellt Jón Pálma-
son á Akri i alþingiskosningum og tekið sæti á
Alþingi í hans stað, var gengi islenzku krónunn-
ar fellt. A sama tíma stóö Björn í hinu fræga
Skjónumáli. Þá kvað Jón, nær áttræður:
Þingið er við þekkta tjörn,
þar er lœkkað gengi.
Skyldi gamli Skjónu-Björn
skreyta staðinn lengi?
Einhvern tíma illa fer;
orð mín koma ’ að sanni.
Þetta ’ eru ósköp undir mér
ekki stœrri manni.
Einu sinni hitti Þorvaldur gamla vinkonu
sína, sem tók honum ekki sem bezt, þótt fyrr
hefðu þau átt vingott saman. Þá kvaö Þor-
valdur:
Lífsnautnanna leynistig
léttum rann ég fœti.
En nú vill Anna ofan á sig
engin mannalœti.
Þorvaldur kvaö um verkfræðing nokkurn:
Kœrustunnar búk og bol
búinn varað teikna,
burðarmagn ogþensluþol
þá fór hann að reikna.
Ragnar A. Magnússon kveður svo um
„frelsaðan” gleðimann:
Áður Valdi í svalli 'og synd
sinnti víni’og konum.
Nú er hann fögur fyrirmynd, —
flestir dást að honum.
Ragnar kveöur enn um sama mann:
Bœtist rós í barminn hans,
brennivín hann smáir.
Slíkirþegnarþessa lands
þekkjast alltof fáir.
Um annan gleðimann kvaö Ragnar:
Blótað hefur bróðir Páll
Bakkus kóng með sanni. —
Vegurinn stundum verður háll
veiklunduðum manni.
Um vel kvensaman mann kvaö Ragnar:
Sótti fast á magáls-mið,
margan fékk því dráttinn.
Við hin skreyttu Venus-hlið
völdin sýndi' og máttinn.
mundssyni og Emil Jónssyni alþingismönnum
noröur í land. Er halla tók norður af Holtavöröu-
heiði, segir Ragnar, aö Skúli hafi kveöið:
Kátur lœkur ofan að
út i fjörðinn streymir. —
Gaman væri’að vita hvað
vegfarandann dreymir.
------000----------
Þá kemur aö aðsendu efni. Sigurgeir Þor-
valdsson í Keflavík botnar:
Sovíet-lið á línu tvistar,
léttur ómur berst um vang.
Fólkið bíður fangavistar,
fari ’ ei hugsun þess í gang.
Þó að komma nudd og nart
nauði á stjórnarbænum,
i engrar náðar verður vart, —
varla í hvelli grænum.
Illa er mér við hundahald
hér í þéttbýlinu.
Enginn hrekur Alberts vald
út úr ,,biðskýlinu”.
Kveðið, vinir, brellinn brag,
burt með haustsins kvíða.
Okkur gengur allt í hag, —
óskastundir bíða.
Guðríður Brynjólfsdóttir segir:
Ég er lítið agnarpeð,
á ýmsu það ég merki.
Oft á kvöldin erþví með
andans kveisuverki.
Eg vil biðja um ekta gleði,
en ekki bara glasahljóm,
svo að ekki á banabeði
Bakkus hafi mig í klóm.
Óðarróður er að herða,
en ekki samt ég góðan finn.
Ætli ég sé ekki að verða
ofurlítið framhleypin.
Sjáirðu manii á niáti vindi
míga — það er verkfræðingur"
Vísdóms uppi’áœðsta tindi
utan í sína tíu fingur
sjáirðu mann á móti vindi
míga — það er verkfræðingur.
Síðan hef ég hugleitt betur,
hvert hann meig sá verkfrœðingur
á hlið við vindinn verið getur;
hann var með þurra tíu fingur.
Egill Bjarnason fornbóksali er þekktur fyrir
snjallar leikrita- og ljóðaþýðingar sínar. Eitt
sinn hlaut hann að fara á Náttúrulækningahælið
í Hveragerði. Þá kvaðEgill:
Áður fyrr ég yndi kaus
og ást í ríkum mœli,
en nú er ég sendur náttúrulaus
á nátlúrutækningahæli.
Eitt sinn bar svo til, er Egill dvaldist á
Náttúrulækningahælinu, að hann fékk sér
göngutúr. Kona ein gekk í humátt á eftir
honum og kallaði til hans, að sér þætti hann
orðinn heldur rýr í roðinu og hló að. Þá sagði
Egill:
Fyrst þú einatt aftan frá
að mér hendir gaman,
kannskiþú viljir, kona, þá
kynnast mér að framan ?
Þórhildur Sveinsdóttir, náfrænka Gísla Olafs-
sonar frá Eiríksstöðum, er prýðilega hagmælt.
Hún, sem er Húnvetningur, kvað, er hún var á
leið norður yfir Holtavörðuheiði og leit Hrúta-
fjörðinn:
Hér er fagurt Ijósaland,
leikur blær í greinum.
Hér er ekkert uppistand
eða þras í neinum.
Gísli Olafsson frá Eiríksstöðum kvað:
Oft á fund með frjálslyndum
fyrr ég skunda réði,
en nú fæst undir atvikum
aðeins stundargleði.
Gísli kvað aðspurður um, hvert hann væri að
fara:
Hér um stund ég staðar nem,
stari, spyr og svara:
Ég veit ekki hvaðan ég kem
né hvert ég er að fara.
Eitt sinn var Böðvar Guðlaugsson, kennari og
Borðeyringur (?) að ætt, í vegavinnu á Holta-
vörðuheiði. Þá kvartaði einn vegavinnu-
Eitt sinn mætti Jón kunningja sínum, sem var
á hraöri ferð, rétt við Þjóðleikhúsið. Er Jón
spurði manninn, hvert hann væri að fara,
sagðist hann vera á leiö í Þjóðleikhúsiö, þar sem
verið væri að sýna „Annarra manna konur”. Þá
kvaðJón:
Flýti ég mér og fer afstað,
fylltur glæstum vonum.
Ég hef keypt mér aðgang að
annarra manna konum.
Lúðvík R. Kemp þótti gaman að kveða níð um
náungann, svo sem flestum rosknum Skag-
firðingum og Húnvetningum mun í fersku
minni. Lúðvík kvað:
Drýgir hórinn drengur sá,
drjúgum bjórinn slokar.
Séra Nóri sifellt þá
syndaflórinn mokar.
Um stórbónda í Skagafiröi kvaö Kemp:
Á Skíðastöðum Sölvi sést
sínkur talinn kauði.
Hungur, kláða, hor og pest
hefur ’hann alið manna bezt.
Um sveitunga sína í Skefilsstaðahreppi kvaö
Kemp:
Þræddu sanna lasta leið,
lífsnautnanna efldu seið;
sviku granna ísárri neyð,
sérhver annars konu reið.
Konurnar í sömu sveit fengu þessi
„meömæli” frá Kemp:
Konur seggi á síðkvöldum
sífellt eggja ískömmunum,
illt til leggja aumingjum
innan veggja á mannfundum.
Er merkisbóndi í Austur-Húnavatnssýslu,
varö sextugur, sendi Kemp honum þessa af-
mælisvísu:
Á sárfáum gæðum á sextugur völ
meö siðferðishugmyndir rangar.—
Ef skaparinn sendirþér svanna og öl,
þá syndgaðu bara ’ efþig langar.
Þorvaldur Þórarinsson frá Hjaltabakka var
hagmæltur með afbrigðum og byrjaði að yrkja
ungur að árum. Eitt sinn, er vinnukona á Hjalta-
bakka var að baða hann, hafði hún orö á, hve
mjög vel hann væri vaxinn niður. Þá sagði Þor-
valdur:
Ragnar A. M. er mikill hestamaður. Eitt sinn
var hann spuröur, hvort hann skryppi oft á bak.
ÞákvaðRagnar:
Þverra tekur þjóðarsport,
þessa margur geldur, —
lítið drukkið, ekkert ort,
ekki riðið heldur.
Ragnar A. Magnússon kvað og um einn vin
sinn, dans-, spila- og kvennamann:
Ols og kvenna áður naut,
ekki í máli staður, —
stundum þá að litlu laut
Lárus kvennamaður.
Um lífshlaup sitt kveður Ragnar svo:
Þótt barizt sé um vit og völd,
vœnkast lítt minn hagur.
Drottinn, það er komið kvöld.
Hvað varð afþér, Dagur?
Magnús Gíslason, Vöglum í Skagafirði, kvað
um prest einn og stóðhest — aö gefnu tilefni:
Brúnn af flestum fákum ber,
fýsnin sést til mera. —
En stóðmesta hestinn hér
hygg ég prestinn vera.
Eg held, að þessi alkunna vísa sé eftir Þor-
steinErlingsson:
Ekkert hefur ættar-slím
á Eggertþennan runnið.
Helvíti ’ er að heita Briem
og hafa’ekki tilþess unnið.
Þeir, sem eldri eru, muna þá daga, er Balbó
marskálkur, hinn frægi flugkappi Itala, kom til
Islands á fyrri hluta 4. áratugarins. Þá varð
Balbó og flugmönnunum í fylgd hans vel til
kvenna í Reykjavík. En er Balbó hvarf héðan
með fríðu föruneyti, kvað Einar Þóröarson frá
Skeljabrekku:
Flugmennirnir sviptir sorg
suður um loftin slaga,
en hórurnar á Hótel Borg
harma liðna daga.
Jón Pétursson, Jónssonar frá Nautabúi, kvað:
Sólin vangar völl um Skörð,
vefur tangann bárureykur, —
blómin anga, brosirjörð,
blítt í fangið vindur leikur.
Ragnar A. Magnússon segir mér, að hann hafi
eitt sinn að vorlagi verið samferða Skúli Guð-
Guðríður sendir þessa kveöju með vísum
sínum og botnum:
Margt ergallað, frá því ekki fer,
þó fyrir mistök reyni ég að girða.
Fleygðu því, sem afar vitlaust er,
annað kannski reynirþú að hirða.
Miklu meira frá Guðríði verður að bíða næstu
þátta.
Eysteinn í Skáleyjum sendir enn bréf og segir
meðalannars:
Helgarvísnaþátturinn er óborganlegur. Nú
þegar fólk þekkir yfirleitt ekki lengur, hvort
vísa stendur í ljóðstaf, þarf að glæða áhuga á
okkar gömlu þjóðaríþrótt. I mínu nágrenni eru
ungir menn að glíma viö að botna vísur og
„pæla” í bragreglum vegna áhrifa frá
þættinum.
Eysteinn heldur áfram.
Kannski taka botnarnir of mikið rými frá
öðru, sem birtist. Væri kannski hægt að etja
saman landshlutum — eöa eitthvað slíkt? —
Setja mönnum fyrir að svara spumingum með
vísuo.s.frv.?
Eysteinn sendir m.a. þessar vísur:
Þó að veður verði slæmt
og vetur fjölgi stuttum dögum,
á þó vorið afturkvœmt
eftir Guðs og manna lögum.
Vaskur sveinn er vís til alls,
í vopnabraki storkar hœttum.
Hæfileikar Hannibals
haldast enn í sumum œttum.
Margur Bolli bjástrar við
bræðravig á Svínadalnum,
fer á kreik með kappalið. —
Kjartan liggurþar í valnum.
Þetta verður að nægja frá Eysteini að sinni.
Nú koma margir fyrripartar í lok þessa
þáttar. Kjartan Sigurjónsson á Isafirði sendir
þessa:
Lofa skyldi að morgni mey,
mörg sem dœmin sanna.
Kvennahrókar fá ei frið
fyrir kjaftasögum.
Og svo er þessi fyrripartur, sem Miðfiröingur-
inn yrkir um drauga í Vestur-Húnavatnssýslu:
Móri, Toppur, Skotta og Skundi
skæðir drauqar þóttu.
SkúliBen
Helgarvísur
Pósthólf 131
530 Hvammstangi.