Dagblaðið Vísir - DV - 23.09.1985, Side 12

12
DV. MÁNUDAGUR 23. SEPTEMBER1985.
Útgafufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöurog útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdarstjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingasjórar: PALLSTEFANSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON
Ritstjórn: SÍÐUMÚLA12-14, SlMI 686611
Auglýsingar: SlÐUM ÚLA 33, SlMI: 27022
Afgreiðsla.áskriftir.smáauglýsingarogskrifstofa: ÞVERHOLT111,SlMI:27022
Simi ritstjórnar: 686611
Setning.umbrot.mynda- ogplötugerð: HILMIR HF„ SIÐUMÚLA12
Prentun: ÁRVAKUR HF.-Áskriftarverðá mánuði 400kr.
Verð í lausasölu virka daga 40 kr. - Helgarblað 45 kr.
Grunnt á þvígóða
Grunnt er á því góða hjá forystumönnum stjórnarflokk-
anna þessa daga.
Skærur hafa hafizt með leiðaraskrifum í NT, málgagni
Framsóknarflokksins. Hafa verður í huga, aö NT er nú
miklu fremur málgagn flokksins en var, áður en Magnús
Ólafsson var látinn víkja úr ritstjórastól. Því verður ekki
hjá því komizt að líta á leiðara NT sem athugasemdir frá
forystu Framsóknarflokksins.
NT ræðst í leiðara á Þorstein Pálsson, formann
Sjálfstæðisflokksins, síðastliðinn miðvikudag. Þar segir:
„Stjómarflokkar eru ábyrgir fyrir því, að stjórnun lands-
ins gangi eðlilega fyrir sig. Ráðherrar fara með einstaka
málaflokka í umboði stjórnarflokkanna, og þeir eiga að
framfylgja stjórnarstefnunni, sem sett er fram í upphafi
stjórnartímabilsins. Þessa dagana er það að verða lýðum
ljóst, að Sjálfstæðisflokkurinn, undir stjórn Þorsteins
Pálssonar, bregzt þessari skyldu sinni.” Svo segir NT og
nefnir, að Þorsteinn hafi ákveðið að skipta sér ekkert af
gerð fjárlaga og fleira í þeim dúr.
Það eru hörð orð að segja um formann samstarfs-
flokksins, að hann bregðist mikilvægustu skyldum sínum.
Þorsteinn svaraði í viðtali við DV á fimmtudag. Hann
sagði: ,,Ég lít á þetta sem blaður og ég skil þetta sem
kveðju frá forsætisráðherranum.” Þorsteinn segir síðar:
„Ég geri ekki mikið veöur út af þessu, því að þetta lýsir
meira innræti forsætisráðherrans og hans manna en
okkar, sem höfum ekki átt annarra kosta völ en að vera í
samstarfi með þeim.”
Nú má gagnrýna Þorstein Pálsson fyrir að hafa ekki
haft næga stjórn á sínum flokki. En hann hefur átt erfitt
með stjórnina, verandi utan ríkisstjórnar. Hið athyglis-
verða við gagnrýnina í NT er, að hún birtist í málgagni
Framsóknarflokksins í þann mund, sem verið er að koma
fjárlögum saman. Fram hefur komið, að stjórnar-
flokkarnir voru lengi ósammála um, hvaða skatta skyldi
hækka, þótt samkomulag næðist að lokum. Annað
athyglisvert atriði er, hversu illa Þorsteinn Pálsson
tekur þessu skoti frá NT. Hann segir það „lýsa innræti
forsætisráðherra”, svo að grunnt er á því góða með
leiðtogunum.
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra segist í
DV-viðtali ekki hafa komið nærri þessum leiðara NT.
En NT heldur áfram skærunum.
I leiðara NT á fimmtudag er enn f jallað um, að eitthvað
skorti í fjárlagagerðinni. „Ekki verður hjá því komizt, að
einstaka þingmenn leggi fram frumvörp um stóreigna-
skatt, þegar Alþingi kemur saman, þar sem tillögur þar
að lútandi náðu ekki fram að ganga við gerð fjárlag-
anna.”
Líta verður á þessa yfirlýsingu í leiðara NT sem boð-
skap þess, að framsóknarþingmenn muni bera fram
frumvörp um stóreignaskatt í trássi við það samkomu-
lag, sem lýst er yfir, aö hafi orðið í stjórnarflokkunum.
Stefán Guðmundsson framsóknarþingmaður segir í DV-
viðtali, að menn hafi óbundnar hendur. Forsætisráðherra
talar út og suður en lætur að því liggja, að framsóknar-
menn muni standa við sitt.
Beri framsóknarþingmenn fram frumvörp um stór-
eignaskatt og knýi fram í samstöðu við stjórnarandstöð-
una má telja, að ríkisstjórnarsamstarfið sé búið að vera.
Skærurnar, sem NT gengst fyrir þessa daga, eru vottur
þess, að samkomulag stjórnarflokkanna sé stirt. Þjóðin
þarfnast samheldinnar ríkisstjórnar, en hún virðist ekki
hafa slíka stjórn sem stendur.
Haukur Helgason.
„Það hefur verið megineinkenni sjávarútvegs á Íslandi að hann hefur verið i einkaeigu, sem hefur
dreifst á mjög margar hendur og hefur það fyrirkomulag reynst mjög vel."
Kvótakerfið
má ekki
festast í sessi
Um næstu áramót hefur kvóta-
kerfiö í fiskveiöum veriö framkvæmt
í 2 ár. I árslok 1983 heimilaöi Alþingi
aö taka það upp fyrir árið 1984 og í
lok þess árs var sú heimild fram-
lengd um eitt ár til viðbótar eða til
loka 1985. Umræöur eru nú þegar
hafnar um þaö á opinberum vett-
vangi hvaö viö eigi að taka og
sjávarútvegsráöherra virðist hafa í
huga aö fá heimildina framlengda í
þrjú ár. Eins og kunnugt er felur
kvótakerfið þaö í sér aö stjórnvöld á-
kveði hversu mikinn afla hvert skip
megi veiða yfir árið.
Neyðarúrræði
öllum er ljóst að heildarafla lands-
manna þarf aö takmarka vegna á-
stands fiskiflotans. Spurningin er
hins vegar um þaö hvaða aðferðum
eigi aö beita. Eg hef í bæði umrædd
skipti greitt atkvæði meö frum-
varpinu sem heimilaöi kvótakerfiö —
en með miklum efasemdum þó. Mér
hefur fundist réttlætanlegt að taka
slíkt kerfi upp sem algert neyðarúr-
ræöi undir mjög sérstökum kring-
umstæðum og þá i stuttan tíma. Hins
vegar tel ég útilokaö að halda þannig
á málum að kvótakerfið festist í
sessi.
Við umræður á Alþingi í desember
sl. gerði ég grein fyrir efasemdum
mínum um kvótakerfið og þar sem
umræðan um það er nú að komast í
fullan gang að nýju tel ég rétt að rifja
hér upp helstu efnisatriði í máli
mínu. Eg óttast að langvarandi
kvótakerfi muni hafa í för meö sér
grundvallarbreytingu í uppbyggingu
sjávarútvegs á Islandi. Ég skal
nefna nokkur meginatriði.
Nokkur meginatriði
I fyrsta lagi er líklegt aö kvóta-
kerfi til langframa myndi hafa í för
með sér breytingu á allri eignaupp-
byggingu í sjávarútvegi. Það hefur
verið megineinkenni sjávarútvegs á
Islandi að hann hefur verið í einka-
eigu, sem hefur dreifst á mjög marg-
ar hendur og hefur það fyrirkomulag
Kjallarinn
BIRGIR ÍSLEIFUR
GUNNARSSON
ALÞINGISMAÐUR FYRIR
SJÁLFSTÆÐISFLOKKINN
reynst mjög vel. Kvótakerfið gæti
breytt þessu fyrr en varir. Líklegt er
að eignarhald myndi færast á miklu
stærri einingar og að opinberir aðilar
eða samvinnufélög innan SlS myndu
í miklu ríkari mæli verða eignar-
aöilar fyrirtækja í sjávarútvegi.
I öðru lagi er líklegt að slíkt kerfi
leiði til mikilla breytinga á sóknar-
aðferðum sjómanna og útvegs-
manna. Aðalsmerki þessarar at-
vinnugreinar hafa verið dugnaöur,
harðfylgi og útsjónarsemi. Sá
hugsunarháttur mun breytast fyrr
en varir, ef öllum verður til lang-
frama skammtað ákveðið
veiðimagn.
I þriðja lagi er líklegt að kvóta-
kerfið muni hafa í för með sér mikla
breytingu á launauppbyggingu í
sjávarútvegi. Launakerfi í sjávarút-
vegi hefur byggst á aflahlut auk
kauptryggingar, en kvótakerfið mun
breyta því áður en langt um líöur.
Þegar eru komnar upp umræður um
þaö í samtökum sjómanna aö rétt sé
að kasta hlutaskiptakerfinu en taka
upp föst laun eða eitthvert annað
iaunakerfi sem sé óháð bæði fisk-
verði og aflabrögðum. Sjá allir í
hvert óefni væri komið með
íslenskan sjávarútveg ef slík grund-
vallarbreyting yrði gerð, en hún mun
óhjákvæmilega leiða af kvóta-
kerfinu.
Grundvöllur kerfisins
að bresta
Þessi atriði, sem ég hef hér nefnt,'
geta hvolfst yfir okkur fyrr en varir
ef kvótakerfiö festist í sessi. Þetta
eru grundvallaratriði sem
nauðsynlegt er að taka mið af ef
menn eru í alvöru að huga að því að
framlengja kvótakerfið í þrjú ár.
Þessi atriði eiga ekkert skylt við þá
miklu umræðu um framkvæmd
kvótakerfisins, sem nú fer fram, en
sú umræða bendir óneitanlega til
þess að grundvöllur kerfisins sé að
bresta af þeim ástæðum einum.
Birgir Isi. Gunnarsson.
9 ,,Ég óttast að langvarandi kvóta-
kerfi muni hafa í för með sér
grundvallarbreytingu í uppbyggingu
sjávarútvegs á íslandi.”