Dagblaðið Vísir - DV - 23.09.1985, Blaðsíða 29

DV. MANUDAGUR 23. SEPTEMBER1985.
Menning Menning Menning Menning
GRÍMUDANS-
LEIKUR
Kristinn Sigmundsson og Katrín Sigurðardóttir í hlutverkum
sínum í Grímudansleik Verdis.
Grímudansloikur, ópera eftir Guiseppe Verdi í
sýningu Þjóðleikhússins.
Texti eftir Antonio Somma byggður á leikriti
eftir Eugóne Scribe.
í helstu hlutvorkum: Gustavo III; Krísfján Jó-
hannsson, Renato Anckarström: Kristinn Sig-
mundsson, Amolía: Elísabot F. Eirfksdóttir, Ul-
rica: Sigrfður Ella Magnúsdóttir; Oscar: Katrín
Siguröardóttir, Ribbing: Robert W. Becker,
Horn: Viðar Gunnarsson, Silvano: Björn
Björnsson, dómari: Guðbjöm Guðbjörnsson,
samsœrismonn: Grótar Saimúetsson, Einar
Ágústsson og Eirfkur Tryggvason.
Loikmynd: Björn G. Björnsson.
Búningar: Malín örlygsdóttir.
Lýsing: Kristinn Daníelsson.
Dansar: Ingibjörg Björnsdóttir.
Hljómsveitarstjóri: Maurizio Barbacini.
Leikstjóri: Sveinn Einarsson.
Síðan Islenska óperan var stofnuö
hefur Þjóöleikhúsið sinnt lagaákvæði
um söngleikjahald eftir þröngri
fyrirsögn ákvæðisins og látið óperur
í friði. Greinir menn á um ástæðuna,
segja sumir að ýmsir hópar innan-
húss hafi verið því fegnastir að losna
við óperugaulið úr húsinu en aðrir að
þeir sem réðu sýndu með þessu tillits-
semi við nýstofnaða óperu og vildu
gefa henni frið til að koma undir sig
fótunum áður en farið yrði út í beina
samkeppni.
Hvernig losa á
sig við kóng
En nú fer Þjóðleikhúsið á ný af
stað með óperuflutning og er þá ekki
verið að ráöast á garðinn þar sem
hann er lægstur, Grímudansleikur
Verdis tekinn fyrir og ekkert minna.
Já ekkert minna, því Grímuballið er
hreint ekki algeng ópera á dagskrá,
jafnvel ekki þeirra húsa sem teljast
til hinna stærri. Liggja til þess ýms-
ar ástæöur. I fyrsta lagi þótti lítt við
hæfi að sýnt væri á óperusviði hvern-
ig fara ætti að því að losa sig við
kóng. Kóngar voru jú, þegar Grímu-
ballið leit dagsins ljós, ennþá kóngar
í alvöru og ekki búið að gera þá að
galíonsfígúrum á stefni viökomandi
þjóðarskútu. Af þeim sökum var
nærri farið fyrir Grímuballinu eins
og annarri úrvals Verdióperu, I due
Foscari, sem mér vitanlega er tæp-
ast sýnd utan landamæra Italíu og
þar meira að segja sjaldan. I öðru
lagi er uppfærsla á Grímuballinu
ekki auömönnuð. Til hennar þarf að
kalla að minnsta kosti sjö toppsöngv-
ara auk þess sem veikleikar hús-
kjarnans, þ.e. kórs, hljómsveitar og
annars sviðsliðs, koma hvergi betur
fram en í óperu eins og Grímuball-
inu.
Tónlist
Eyjólfur Melsted
Landsliðið
Kvisast haföi út löngu áður en
Grímuballið fór á svið að nú yrði til
kallaö landsliðið í söng aö flytja
þetta vandasama verk. Landslið er
það lið sem landsliðsþjálfari, eða ein-
valdur stundum, setur saman hverju
sinni. Svo mega menn hver sem
betur getur rífast um hvort val til
landsliðs hafi verið rétt, hvort ein-
hverjir verðugir sitji úti í kuldanum
og annað eftir því. Það er þó víst að
hvaða skoöanir sem menn hafa ann-
ars á valinu þá er það afar vel sam-
syngjandi. Eg hef einu sinni orðið
vitni að því að hver stjarnan fyrir sig
ætlaöi að syngja alla hina kalda, ein-
mitt í Grímuballinu. Þarf ekki að
orölengja hver útkoman varð, en því
nefni ég þetta hér að það er allt ann-
að en sjálfgefiö að einsöngvaraliöiö
sé samstillt þegar mikið liggur við
eins og í þessari óperu. En samstill-
ing hindraði þó ekki að hver einstak-
ur fengi að blakta.
Elísabet F. Eiríksdóttir fær hér
loksins verðugt aðalhlutverk að
glíma við á óperusviði. Hún kemur
engum sem fylgst hefur með ferli
hennar beinlínis á óvart, en mér býð-
ur i grun að ekki hafi öllum verið
kunnugt um hversu frábær söngkona
hún er. Túlkun hennar á sakleysingj-
anum, örlagavaldinum Amelíu
Anckarström, er einstök, sérstaklega
í nætursenunni í garðinum og í upp-
hafi þriðja þáttar þegar bóndi henn-
ar tjáir henni að hún verði að gjalda
ótryggðina með lífi sínu.
Kristján Jóhannsson er ágætur
sem Gústaf listelski Svíakóngur.
Hann fer léttilega með glansnúmer-
in, aríurnar eins og í fyrsta þætti, La
rivedra nell’ estasi og í þriðja þætti,
Ma se m’ e forza perditi. Mest þótti
mér samt um vert hve vel söngur
hans féll inn í samsönginn.
Kristinn Sigmundsson átti í erfið-
leikum með að finna sig framan af —
var eiginlega skuggamynd af sjálf-
um sér í fyrsta þætti en náði sér svo
vel á strik þótt greinilegt væri að
hann var ekki sem best fyrirkallað-
ur, sem verst kom niður á hæðinni.
En Kristinn söng sig upp og skapaði
eftirminnilegan Anckarström.
Sigríður Ella gaf með söng sínum
kynngimagnaða mynd af galdra-
kvendinu Ulricu, norninni sem með
spásögn sinni ljóstrar upp samsæri
(sem hver maður mátti sjá fyrir).
Viðvera hennar á sviðinu er stutt, en
Sigríður Ella nær að skilja eftir óm
sem endist sýninguna á enda og vel
þaö.
Katrín Sigurðardóttir helgar sér
með söng sínum í hlutverki Oscars
stærsta „Pagehlutverkið” í óperu,
landsliðssæti. Til þess beitir hún
ríkri sköpunargáfu og bjartri
sópranrödd, svo að ekki verkar til-
vist hennar á neinn hátt á skjön í öllu
karlaveldinu.
Skúrkarnir tveir, hattafyrir-
liðarnir, Ribbing og Hom, eru í hönd-
um Roberts Becker og Viðars Gunn-
arssonar. Þeir kunna báðir vel að
túlka grimmd og fláræði í söng sín-
um án þess að ofgera, en svo sam-
tvinnuð eru hlutverk þeirra að þeir
verða aðeins nefndir báðir í sömu
andrá.
I minni einsöngshlutverkum eru
landsliösmenn framtíðarinnar og
skal þar helstan nefna Guðbjöm Guð-
björnsson sem með frammistöðu
sinni í dómarahlutverkinu lofar
miklu.
Hin allsráðandi tíska
Búningarnir virðast vera mjög í
anda þess sem til dæmis sést af mál-
verkum frá umræddu tímabili, hár-
kollumar og höfuðfötin sérstaklega,
sem í Svíþjóð gegndu pólitísku
symbólshlutverki á rikisárum Gúst-
afs þriðja, ekki síst eftir að hann
gerði seinna „kúppið” og hætti að
vera menntaður einvaldur og gerðist
bara einvaldur aftur. I klæðatískunni
er samræmd heildarlína án þess að
úr verði úníform.
Sviðsmynd Björns Björnssonar
veitir rúma og einfalda, mjög tákn-
ræna umgjör um balliö. Sérstaklega
finnst mér Gripsholm-leikhúseftir-
líkingin vel heppnuð. Að vísu fannst
mér truflandi að hafa marmara-
veggina blasandi við framsviðs bæöi
í hafnarsenunni og garðsenunni, sem
báöar voru að öðru leyti vel unnar en
ekki verður við öllu séð þegar plássið
er af skornum skammti.
Hefðu menn viðskiptavit
Tök Maurizios Barbacini á við-
fangsefni og hljómsveit og söngvur-
um voru aðdáunarverð. Reyndar
held ég að hann sé söngvari rétt eins
og bróðir hans (sé svo ekki á hann al-
nafna, bariton, i ítölsku óperulífi).
Hann hefur einstakt lag á að fylgja
vandrötuðum stig á miUi ofstjórnar
og þess að gefa söngvurunum algjört
frelsi. Hann er heilinn á bak við þá
pottþéttu músíkölsku samhæfingu
sem er aðalsmerki þessarar upp-
færslu.
Sá sem plægt hefur akurinn, sáð,
reytt burtu iUgresi og nú uppsker
metuppskeru er auövitað leikstjór-
inn Sveinn Einarsson. Með allri virð-
ingu fyrir öðrum vel unnum störfum
Sveins held ég að honum láti stjóm
og uppsetning óperu hvað best. Ég
held að þeir séu ekki margir sem
kunna eins vel aö fella saman sög-
una, eins og hún blasir við okkur hér
i norðrinu, og suðræna dramatíkina í
texta Somma og músík Verdis. Ut-
koman: Frábær sýning sem allir
mega vera stoltir af og ef stjóm-
endur Þjóðleikhússins hefðu við-
skiptavit fengju þeir sýninguna
tekna upp á myndband og settu á al-
þjóðlegan markað.
EM.
Vilt þú gæöa prentvél meö afborgunarkjörum? Margar stæröir og
geröir. T. d. A.B. Dick 9850.
36—40 jafnar afborganir mánaöarlega.
Pappírsstærö:
Pappírsþyngd:
Hraöi:
Farvaverk:
Keöjufrálag
76x127 mm—343x451 mm
45—350 gr/m2.
4500—9000 eint./klst.
Alkohol, 16 rúllur.
5000 blöö
Númering_______________________
Litaverk (auka)________________
Umslagamatari (fyrir erfiö umslög)
Rótax
H/F Laugavegi 26, 4. hæð
s.: 62 13 13 og 62 13 01