Alþýðublaðið - 05.05.1968, Blaðsíða 14

Karl Marx
Framhald af 5. síðu.
lagið liði undir lok vegna innri
mótsetninga. Hann talar á ein-
um stað um alræði verkalýðs-
stéttarinnar sem millibilsástand
meðan hin nýja valdastétt er að
koma á lögum eftir að auðvald
ið er sprungið á limminu. Vafa
samt er, hversu sú hugmynd á
við ástandið eftir byltinguna í
Rússlandi 1917, þegar nýju valda
kerfi var komið á í frumstæðu
landi meðal ólæsrar þjóðar til
að framkvæma þá tæknivæðingu
framleiðslunnar, sem í hinum
þróaðri löndum hófsí allt að því
einni öld fyrr með iðnbylting-
unni. Að minnsta kosti var hug-
mynd hans ekki sú að afnema
lýðréttindi, heldur auka þau og
útvíkka.
Hér má minnast á rás við-
burða í Þýzkalandi eftir fyrri
heimsstyrjöld. Var ekki sök
hinna sósíaldemókratisku for-
ystumanni Weimar lýðveldisins
einmitt sú, að þeir treystu um of
á hin veikburða lýðræðisöfl í
landi, sem var gegnsýrt af arf-
leifð keisaraveldisins, og gátu
svo ekki rönd við reist, er hol-
skefla einræðisins skall yfir?
Eða m .o. ö. þeir vörðu ekki lýð
ræðið með nógu harðvítugum
lögregluaðgerðum.
Hin sósíaldemókratíska endur
bótastefna hefur átt hvað mestu
fylgi að fagna á Norðurlöndum.
Þar hafa sósíaldemókrataflokkar
verið við völd meira eða minna
óslitið áratugum saman. Þeir
hafa skapað blandað hagkérfi
og náð góðum árangri við að
efla efnalega velferð borgaranna
án þess að hrófla við grundvelli
eignaréttarskipanarinnar. Það
vekur spurninguna: Gerir afnám
eignaréttarins menn hamingju
samari?
Kapítalisminn lítur öðru vísi
út nú en fyrir. 100 árum. Verk-
smiðjueigandi stendur ekki leng
ur sem óskorðaður einræðis-
herra yfir fyrirtæki sínu gegn
óskipulögðum, ómenntuðum og
fátækum verkamönnum. Fyrir-
tækin eru rekin meira eða minna '
fyrir sparifé almennngs af laun
uðum forstjórum og í þjónustu
hans er vel skipulögð og mun bet
ur mennt verkalýðsstétt.
Þjóðnýttu hagkerfin þjást af
því, að í þeim er engin hvatning
til dáða. Þau tileinka sér nú fjöl
margt úr hagstjórnaraðferðum
auðvaldsins. Á hinn bóginn er
áætlanagerð orðinn sjálfsagður
hlutur hvarvetna á Vesturlönd-
um. Bilið milli hagkerfanna
mjókkar og svo mun enn halda
áfram um fyrirsjáanlega fram-
tíð.
Kommúnistaflokkar Vestur-
Evrópu eru margir hverjir hætt
ir að vera taglhnýtingar Sovét-
ríkjanna (einkum í Svíþjóð og
á Ítalíu >. Sú stefna, sem þeir
boðuðu milli stríðanna og reynd
ar allt fram á síðustu ár, skortir
allan siðferðilegan grundvöll,
því að hún táknaði ekki annað
en einræði og fjöldamorð. (Það
á við um hérlenda kommúnista.
Þeir standa enn við gamla hey-
garðshornið). Rauverulega
geta sósíaldemókratar sagt að sið
ferðisgrundvöllur stefnu þeirra
og starfshátta standi óhaggað-
ur. Þar með er þó ekki sagt, að
fyrir dyrum standi samruni
hins austræna og vestræna marx
isma. Það verður ekki í fyrirsjá
anlegri framtíð. En allt tal um
byltingu er úr sögunni og vakn
ar ekki upp á ný, nema á dag-
inn komi, það sem Marx hélt
fram, að kapítalismann skorti
aðlögunarhæfni að breyttum
framleiðsluháttum, svo að þeir
svrengi eignaréttarskipulagið af
sér.
Draumurinn um afturhvarf til
Paradísar, í Edenslundinn, sem
var í árdaga, óskin um að gullið
hættj að valda skálmöld, skegg-
öld' og bræðravígum, vonin um
að sjá öðru sinni upp koma jörð
iðjagræna að afstöðnum ragnar
rökum og finna þá gulltöflur í
grasi hefur fylgt mannkyninu frá
fornu fari. Karl Marx gaf þess
ari þró, sem blundar í brjósti
hvers manns, nýtt form og nýtt
inntak í heimspeki- og hagfræði
kenningu sinpi, sem hreyfingar
andstæðilb ríkjandi skipulagi,
hafa liagnýtt sér allt frá því sú
kenning varð tjl, eða í rúma
öld.
Hér á íslandi hafa allir stjórn
málaflokkar að meira eða minna
leyti tileinkað sér marxísk við-
horf. Ekki er lerigra en rétt ár
síðan að íhaldsflokkurinn, Sjálf-
stæðisflokkurinn, sendí frá sér
stjórnmálaályktun, sem var
mestan part marxísk.
Svo mun verða enn um stund,
að menn sanna og afsanna kenn
ingar Kaxls Marx, í samræmi við
breyttan tíma og breyttar að-
stæður. Karl Marx var barn
síns tíma og sumt í skoðunum
hans er endanlega úrelt og dautt.
En sumt af skoðunum hans
er þegar svo óafturkallan-
lega orðið rótgróið í hugsunar-
hætti manna, að ekki verður um
breytt. Og hvernig sem allt velt
ist og umturnast í heiminum er
það víst, að seint hylur grafar-
þögn gleymskunnar nafn þessa
manns.
Arnór Hannibalsson.
Mótmæli
Framhald af 2. síðu
lagt hafa fé og vinnu í uppbygg
ingu íslenzks iðnaðar - vaeru
áreiðanlega fúsir að leggja slíku
málí lið. Er ekki tilvalið að ein
hver úr þeirra hópi - eða rétt
ar sagt einhverjir - hrindi þessu
máli í framkvæmd og efni með
ö*rum til SAMTAKA ÁHUGA-
FÓLKS UM ÍSLENZKAN IÐN
AÐ!
GA.
Iþróttir
Framhald 11. síðu
KR:Þróttur kl. 14.00.
Mánudagur 13. maí.
Melavöllur — Rm Mfl. —
Valur: Fram kl. 20.40.
Fimmtudagur 16. maí.
Melavöllur — Bæjakeppni
■ Reykjavík:Akranes kl. 20.30.
Laugardagur 18. maí.
Melavöllur — Rm 1. fl. —
FramrÞróttur kl. 14.00.
Melavöllur — Rm 1. fl. —
Víkingur:Valur kl. 15.30.
Sunnudagur 18. maí.
Melavöllur — Rm Mfl. —
J4 5 maí 1968 — ALÞYÐUBLAÐIÐ
Víkingur:Þróttur kl. 14.00.
Mánudagur 20. maí.
Melavöllur — Rm Mfl. —
Fram:KR kl. 20.30.
Miðvikudagur 22. maí-
Melavöllur — Fallbarátta 2.
deildar 1967, — KSáÍBÍ
kl. 20.30.
Fimmtudagur 23. maí.
Laugardalsvöllur — Afmælis
leikur Fram kl. 15.00.
Er Tjörnin
Framhald af bls. 1
Þrátt fyrir margar atrennur
tókst okkur ekki að ná sam-
bandi við deildarsjtóra hrems
unardeildar, en honum, ásamt
öðrum sem ástaeðu kynnu að
hafa til að leggja orð í belg;
er heimilt að leysa frá skjóð-
unni hér í blaðinu.
Er full ástæða til að öðlast
vitneskju um, hvernig hrein-
lætiseftirlit með Tjörninni er
hagað ekki sízt vegna þess
mikla fjölda barna sem álíta
Tjörnina og umhverfi hennar
ákjósanlegan leikvang.
EIRRÖR
Kranar,
fittings,
einangrun o. fl. til
hita- og vatnslagna.
Burstafell
byggingavöruverzlun
Réttarholfsvegi 3,
Sími 38840.
BÍLAKAUP
15812 - 23900
Höfum kaupendur að flest-
um tegundum og árgerðum af
nýlegum bifreiðum.
Vinsamlegast látið skrá bifreið-
ina sem fyrst.
BÍLAKAUP
Skúlagötu 55 við Rauðarð.
Símar 15812 og 23900.
SMURT BRAUÐ
SNITTUR
BRAUÐTERTUR
BRA UÐHUSID
SNACK BAR
Laugavegi 126,
sími 24631.
SMURT BRAUÐ
i SNITTUR-ÖL - GOS
Opið frá 9 til 23.30. - Pantið
tímanlega í veizlur.
BRAUÐSTOFAN
Vesturgötu 25. Sími 1-60-12.
Friðun vatnsbóla
Framhald af 3. síðu
ur, 50 krónur. Nýju seðl-
arnir verða: 100 krónur,
500 grónur, 1000 krónur og
5000 krónur.
Það kostar um 85 aura
að slá hinn nýja 10 krónu
pening, eða um þrisvar
sinnum meira en að prenta
seðil. Þess bera að gæta að
seðill þolir varla að vera
lengur í umferð en e'itt ár,
en peningur getur verið í
umferð svo áratugum skipt
ir.
Á 5000 króna seðlinum
er ráðgert að hafa mynd
af Einari Benediktssyni og
á baki verður mynd af
Dettifossi.
Þess má geta til fróð-
leiks að menn sættu sig
aldrei við að 500 króna
seðillinn gamli skyldi hafa
fallið úr umferð og var
alltaf eftirspurn eftir þeim
seðlum. Nú er 500 krónu
seðill aftur Tiominn í um-
ferð og þykir mörgum það
heillaráð.
VINNUSKÓLI
REYKJAVÍKUR
Vinnuskóli Reykjavíkur tekur til starfa um
mánaðamótin maí - júní n.k. og starfar til
ágústloka.
í skól'ann verða teknir unglingar fæddir 1953
óg 1954. Þ.e. nemendur sem eru í 7. og 8. bekk
skyldunámsins í skólum Reykjavíkur skóla-
árið 1967 - 1968.
Gert er ráð fyrir a.m.k. 4 stunda vinnudegi og
fimm daga vinnuviku.
Umsóknareyðublöð fást í Ráðingarskrifstofu
Reykjavíkurborgar, Hafnarbúðum v/Tryggva
götu og skal skila umsóknum þangað ekki
síðar en 20. maí n.k.
Umsóknir er síðar kunna að berast verða ekki
teknar til greina.
Ráðningarstofa Reykjavíkurborgar.
SKOLPHREINSUN
úti og inni
Sótthreinsum að verki loknu,
Vakt állan sólarhringinn.
Niðursetning á brunnum og smáviðgerðir.
Góð tæki og þjónusta.
R ö R V E R K sími 81617.
/
O O
í) SMÁAUGLÝSINGAR mm
Bifreiðastjórar
Gerum við allar tegundir bif-
reiða. — Sérgrein hemla
viðgerðir, hemlavarahlutir.
HEMLASTILLING H.F.
Súðavogi 14 — Sími 30135.
SMÁAUGLÝSING
?
■
síminn
er
14906
sóger plads pá Island ved
blomster-gartner. Villig til alt
forefaldende arbejde. * God
anbefaiíing haves. Tiltrædelse
kan ske straks hemvendels
Snarest til
Gartner: Rita Nielsen
Vraa Lóvel
8800 Vinborg
Danmark.
SMURSTÖÐIN
SÆTÚNI 4 . SÍMI 16 2 27
BÍLLINN ER SMURÐUR FLJÓTT OG
VEL. SELJUM ALLAR TEGUNDIR
AF SMUROLÍU.