Þjóðviljinn - 03.01.1985, Blaðsíða 5

Hilda hf.
Stöðug sókn í 20 ár
Þótt þau Tomas og Hanna
Holton hæfu útflutning á ís-
lenskum ullarvörum þegar
árið 1962 var fyrirtækið Hilda
hf. ekki formlega stofnað fyrr
en 2. júlí 1964. Stofnendur, auk
þeirra Tomas og Hönnu, voru
Björgvin Ólafsson, Halldóra
Sigurjónsdóttir og Helgi Jó-
hannsson.
Fyrstu árin var starfsemin ekki
ýkja umfangsmikil en gaf þó góð
fyrirheit. Hálfgerð vantrú ríkti á
íslensku ullinni, jafnvel hjá þeim,
sem við ullariðnaðinn störfuðu,
og var hún vart talin nothæf nema
í vinnuflíkur og gróf ullarteppi.
Ósérplægni og dugnaður ein-
kenndi þegar störf Hildu og hefur
svo verið jafnan síðan. Árið 1967
hóf fyrirtækið nokkurn útflutning
á vélprjónuðum ullarvörum og
þar með breytist stafsemin úr
heimilisiðnaði í útflutningsiðnað.
Síðan hefur salan vaxið ár frá ári,
nýir markaðir unnist og salan
aukist á hinum eldri.
Eigendum og forráðamönnum
Hildu hf. var ljóst, að ekki var
unnt _að ná fótfestu á erlendum
mörkuðum og halda henni nema
framleiðslan væri vönduð og
svipur vörunnar samstæður og ís-
lenskur. Því var áhersla lögð á
hönnun, gæðaeftirlit, auglýsingar
og áróður erlendis. Athygli er
vakin á eðliskostum íslensku
ullarinnar. Árið 1975 var hönn-
uður ráðinn til fyrirtækisins. Síð-
an hefur öll framleiðslan verið
hönnuð af íslenskum og er-
lendum hönnuðum og hefur það
skilað sér vel. Vörurnar hafa
fengið það orð á sig hjá erlendum
kaupendum, að á þeim sé sér-
stakur heildarsvipur, sem beri
vott um vönduð vinnubrögð.
Reglulegt eftirlit er haft með
framleiðslunni og er gæðaeftir-
litið nú sérstök deild í útflutnings-
deild fyrirtækisins í Borgartúni.
Aðferðir Hildu hf. við sölu og
kynningu á framleiðslunni eiga
stóran þátt í velgengni fyrirtækis-
ins. Þær mótuðust strax á fyrstu
árunum þegar Tomas Holton
Scott í Chicago heimsótt í tilefni
af því að 10 ár eru nú liðin frá því
að það hóf að selja vörur frá
Hildu hf. Carson er stórverslun
með 23 útibú á ýmsum stöðum í
Illinois. Fyrirtækið var fyrst vers-
Nœr 300 tegundir af allskonar ullarvörum
gekk á milli stórverslana og bauð
íslenskar lopapeysur til sölu. Síð-
an hefur sölumennskan byggst á
persónulegu sambandi við kaup-
endur. Fyrirtækið selur ekki
gegnum umboðsmannakerfi
heldur sinnir sjálft viðskiptavin-
um sínum. Áður en framleiðsla
næsta árs er fullmótuð, koma
bestu viðskiptavinirnir á fund
með hönnuðum og sölumönnum,
þeim er kynnt „línan“, leitað eftir
áliti þeirra og hugmyndum og
óskum um breytingar. Fylgst er
náið með sölu í hverri verslun frá
aðalstöðvum Hildu hf. í Reykja-
vík og hringt í hverja búð viku-
lega. í raun eru allir starfsmenn
Hildu hf. sölumenn í þeim skiln-
ingi, að þeir hafa meira og minna
beint samband við viðskiptavini
og reyna að uppfylla óskir þeirra.
Kynning
á landi og þjóð
Áherslan, sem forráðamenn
Hildu hf. hafa lagt á að kynna
sérkenni og eiginleika íslensku
ullarinnar hafa leitt af sér beina
landkynningu og orðið til þess að
greiða fyrir sölu á íslenskum
ullarvörum yfirleitt en ekki tak-
markast við vörur frá Hildu hf.
einvörðungu. Fyrirtækið hefur
látið gera myndband um íslensku
ullina og starfsemi Hildu hf., sem
sýnt hefur verið í sjónvarpi víða
vestanhafs.
Sem dæmi um kynningu á veg-
um Hildu hf. má nefna ferð, sem
farin var til Bandaríkjanna seint í
okt. sl. Þá var hin nýja verslun
fyrirtækisins í Carmel by the Sea í
Kaliforníu heimsótt. Þar voru
haldnar tískusýningar og sýnt
myndbandið fyrrnefnda. í Carm-
el og Pebble Beach var einnig
tekið á móti ráðamönnum frá
öllu svæðinu á og umhverfis
Montereyskagann, þeim sýnt
sjónvarpsefni frá íslandi, sem að
meginhluta var viðtal við Vigdísi
Finnbogadóttur forseta, auk
myndbandsins og tískusýninga.
Þá var og fyrirtækið Carson Pirie
Svo mikið var látið með íslend-
inga og þau Tom og Hönnu Holt-
on í Chicago að ríkisstjóri Illi-
nois, James R. Thompson lýsti
því yfir að vikan frá 5.-10. nóv.
1984 væri íslandsvika í Illinosríki.
Vegna tíu ára afmælis viðskipta Hildu hf. við Carson, Pirie, Scott í lliinois var
haldin veisla þar sem forráðamönnum verslunarinnar var afhent
gjöf frá Hildu hf. Hér sést Hans G. Andersen sendiherra, en hann af-
henti gjöfina, koma til veislunnar og heilsa Hönnu Jóhannsdóttur' Holton.
Tómas A. Holton er lengst til vinstri.
lana til þess að setja upp sérstak-
ar deildir fyrir íslenskar ullar-
vörur frá Hildu hf., en síðan hafa
margar verslanir vestanhafs fetað
í þá slóð. Vegna þessara tíma-
móta kom Hans G. Andersen
sendiherra til Chicago og afhenti
stjórnarformanni Carson gjöf frá
Hildu hf. Þá var Washington
borgarstjóri Chicago heimsóttur
og gefin íslensk lopapeysa í tilefni
af afmælinu en hann launaði með
sérstöku þakkarskjali.
Eitt megin aðdráttaraflið í
þessari ferð Hildu hf. um Banda-
ríkin voru tvær prjónakonur frá
íslandi, Sigurbjörg og Kolbrún
Sigfúsdætur. Sátu þær og prjón-
uðu í hverri búðinni á fætur ann-
arri, bæði í Kaliforníu og Chic-
ago. Báðar starfa þessar konur í
peysumóttöku Hildu hf.
Stöðugur vöxtur
Árið 1978 stofnaði Hilda hf.
eigin saumastofu undir stjórn
Bjarna Árnasonar. Árið 1979
festi fyrirtækið kaup á húsnæði í
Bolholti 6 en var áður í leiguhús-
næði. Árið 1980 kom fyrirtækið á
fót eigin saumastofu, sem saumar
til útflutnings, Hlín hf. Hún fram-
leiðir einnig föt fyrir innanlands-
markað undir merkinu „Gaz-
ella“. Á því ári var öll framleiðsla
og bókhald tölvuvætt. Árið 1982
var sett á fót tískuverslunin
„Svarta perlan" og á síðasta ári
kom fyrirtækið upp eigin prjóna-
stofu á Selfossi.
Hið nýjasta er svo að fyrirtæk-
ið setti upp eigin sölubúð í Carm-
el í Kaliforníu. Þangað eiga er-
lendir viðskiptavinir að geta sótt
hugmyndir um hvernig best er að
bjóða fram íslenskar ullarvörur.
Búðin veitir og ráðamönnum
fyrirtækisins milliliðalausa vitn-
eskju um hvernig notendum líkar
varan og hvað þurfi að breytast,
ef um það er að ræða. Þá á Hilda
hf. hlut í Constables á Bermuda-
eyjum og Pittsburgh, sem selur
eingöngu Hilduvörur. Mjóg vax-
andi markaður er nú á Cayman-
eyjum og í Japan, hjá fyrirtækinu
Tri-Ocean.
Starfsemin nú
Starfsmenn Hildu hf. í skrif-
stofu, saumaskap, hönnunar-
deild, útflutningsdeild, ullar-
vöruverslun og prjónastofu eru
nú um 90 talsins. Talið er að um
1500 manns hafi atvinnu af ís-
lenskum ullariðnaði. Af þeim
vinna um 350 að framleiðslu-
vörum Hildu hf. Ótaldar eru þá
þær konur, sem prjóna lopa-
peysur og koma með þær til fyrir-
tæícisins, en lauslega áætlað eru
það um 350 á viku.
Verið er að leggja síðustu hönd
á bækling þann, sem sýnir þær
vörur Hildu hf., sem boðnar
verða í verslunum á surnri kom-
anda. Verða það 154 tegundir af
stærri flíkum, um 40 gerðir af
handprjónuðum lopapeysum og
90 tegundir af smávörum.
Bækur
Enn er skrifaö á Egilsá
Guðmundur L. Friðfinnsson sendir frá sér nýja bók
Ekki held ég að bændur séu
síður áhugamenn um bók-
menntir en aðrar stéttir þessa
þjóðfélags. Ýmsa þekki ég,
sem eiga mikii og góð bóka-
söfn og nota flestar tómstund-
ir sem gefast til lestrar. Til eru
og þeir bændur, sem þjóðin
hefur skipað á skáldabekk,
bæði fyrr og síðar, og mjög að
makleikum. Eru þau nöfn
kunnari en svo að á þurfi að
minna. Einn þessara skáld-
bænda er Guðmundur L. Frið-
finnsson bóndi á Egilsá í
Norðurárdal í Skagafirði.
Ekki veit sá er þetta ritar hve-
nær Guðmundur hóf fyrst að
festa hugleiðingar sínar á blað.
En fyrsta bókin frá hans hendi
kom út árið 1950 og raunar tvær á
því ári. Voru báðar barna- eða
unglingabækur og var vel tekið.
Var önnur þeirra gefin út á ný
árið 1971. Fjórum árum síðar
kom út skáldsagan Máttur lífs og
moldar og var nú meira í fang
færst en áður. Síðan hefur hver
bókin rekið aðra þótt ekki séu
allar skáldverk, og nú síðast Ör-
lög og ævintýri, fyrra bindi, sem
út kom fyrir skömmu hjá Skjald-
borg á Akureyri.
Órlög og ævintýri er ekki
skáldsaga, heldur æviþættir,
munnmæli, minningabrot o.fl.
Bókin skiptist í þrjá hluta. Er þar
fyrst sagt frá búferlaflutningi for-
eldra Guðmundar, Friðfinns Jó-
hannssonar og Kristínar Guð-
mundsdóttur, frá Efri-Rauðalæk
á Þelamörk að Egilsá í Skagafirði
árið 1905 og rakin saga býlisins
Egilsár svo sem heimildir
hrökkva til. Þá hefur að segja frá
Stefáni Tómassyni, sem fæddur
var á Egilsá 1806, bjó þar mest
allan sinn búskap en stundaði
jafnframt lækningar með góðum
árangri, hafði enda lækninga-
leyfi. Hann var í aðra röndina
hinn mesti furðufugl og uppátæki
hans sum hin fáránlegustu,
„raunar tveir menn og nokkuð ól-
íkir“, eins og Guðmundur segir.
Er fengur að því að fá þarna dreg-
ið saman á einn stað flest eða allt,
sem vitað er um feril Stefáns
læknis. Fyrsta þætti bókarinnar
lýkur með frásögn af Tómasi
Tómassyni og Jóhönnu Sigur-
geirsdóttur konu hans, Eyfirð-
ingum, sem fluttu í Egilsá að
norðan 1902, en þá hafði jörðin
verið í eyði í 1 ár og aðkoman eftir
Framhald á bls. 6
-
■ ■ ' í "
Öðru vísi er nú umhorfs á Egilsá en þegar Tómas Tómasson bar konu sína
þar inn í bæ og vatnið í bæjardyrunum var varla skinnsokkatækt.
UMSJÓN: MAGNÚS H. GlSLASON
Fimmtudagur 3. janúar 1985 ÞJÖÐVILJINN - SÍÐA 5