Alþýðublaðið - 08.09.1969, Page 5

Alþýðublaðið 8. septeimber 1969 5
A 1 |í ir ■ VnánnMUi
Al Ipyou KrbtjiaÐnslÖkfawtfM FrftUrt>iri:
blaðíð Aoxlýsiocarilirk Sííwjá. Ari Oic»jbu»0« ÚtfcWh N>J« úirifuffl»riS PmuaalSj* AlþSh&Ut&m

• HEYRT 06 SÉD...
Almenníngshl utafélög
NdMciur áróður hefur verið rekinn 'á síðari árum. fyr-
ir 'stofmun svonefndra almenninigshl'utaféi'aiga. Þar eð
tsjónarmið formælenda aimenninigshld'tafélaganna
hafa verið rækillega 'kynnt á opinfoerum vet/tvangi,
sér Alþýðublaðið ekki ástæðu t'il þess 'að rekjla þainn
málflutning frekar, en mun fara mokkrum orðum um
ýmifs þau atriði varðandi frjátts hiutaforéfaviðskipti,
sem lítið h'efur verið minnzt á.
Áður en að því verð'ur vikið, er rétt að benda á, að
með álmennum baupum og sölum á blutaforéfum
ík'emur ísl. atvinnufyrirtækjum ekki til með að foæt-
ast verulegt fjármagn til ráðstöfunar. Það umfrám-
fé einstakiinga, isem fram kemur viið sparnað um
lengri eðá skemmri tíma og gæti Verið notað til káupa
ó hlutaforéfum á almennum markáði, væri siiíku til
að dreifa, er í flestum tilfelium ávaxtað í bönkum og
öðrum peningastofnunum og kemur altvinnufyrdr-
tækjunum tii góða mieð lánastarfsemi þessara stofn-
lama.
Spuminlgin er því fyrst og fremst sú, fover eigi að
annast um ráðstöfun þessa umframfjánmagins í þágu
atvinnulifsinis, — ríkisbankar og aðrar stórvirkar
lán'astofnanir eða ein'staklingarnir sjálfir, s’em tekn-
ainna afla.
Þegar sá imöguieiki skapast, að fyrirtæki igeti aflað
sér fjármagns að verulegu leyti með sölu hlutáibréfa
á alm'ennum markaði, hafa þau nýju viðhorf ýmsar
mjög óæskilegar afleiðinigar í för með sér. Fyrirtæk-
in eru komin í samkeppni hvert við annað uim spari-
fé almennings og taka eðlilega í notkun í þeirri Sam-
keppni alla þá sölutækni, s'em nútímia auglýsiinga-
starfsemi getur upp á boðið.
í þeirri auglýsingamlennsku skiptir höfuðmáili sá
arður, sfem viðkomandifyrirtæki geturboðið um sinn.
Fjármagn aámenai'ings Ifeitar því fyrst og fremslt til
þeirra fyrirtækja, þaðan sem mests stundárlhagnaðar
er að vænta, gjörsamléga án tíllits til þess, foiVort við-
komandi fyrirtæki sé þjóðfélaigsl'egá nauðsynle'gt eða
jafnvel æskilegt, þegar fram í sækir.
Opinberir aðilar hafa sætt hokkurri gagnrýni fyrir
það, að hafa ekki haft nægi'tega stjórn á f járfeistingu
á veltiárunum og hluta af f jármumuim þjóðarinniar ver
ið varið til fyrirtækja, sem ekki séu talin æskileg.
Þessi gagnrýni á nókkurn rétt á sér, varðandi fjár-
festingu einkaaðilá og slíka stjórnun er ríkisvailtiinu
fyllilfega unnt að framkvæma, án iþeSs að gníp'a til
haftakenning'ar framsóknarmanna: Með rfettri beit-
ingu hagstjórnartækja hins opinhera oig í náinni sam-
vinnu við níkisbankana en ríkisvaM'inu innan handar
að foeina fjárfestingunni inn á æskillegar brautir.
'Þeir, sem telja, að ríkisvaldinu foafi ekki tekizt
nægilega vel að hafa stjóm á fj'árfestingunni í lánd-
iniu á veltiárunujm ættu þyí að 'hugieiða, Ihvemig um-
horfs foefði verið í þeilm efnium, foefðu suim einkafyr-
irtækin iháft hluta af sparifé landsmanma til' (hiömiu-
lítillar ráðstöfunar í ofanálag Vlð ’eigið fé.

Ný Garbo?
Unga leikkonan, sem sést hér á
myndinni með Gregory Peck héii
ir Anne Heywood og er að verða
ein af stórstjörnunum í Hoily-
wood með milljón dollara fyrlr
hverja mynd o.s.frv. Hún er ensk
að þjóðerni og fyrxverandi feg-
urðardrottning í landi sfriu, en
það var fyrst eftir að hún fór að
leika í amerískum myndum, sem
farið var að taka hana alvarlega
sem skapgerðarleikkonu.
„í Englaadi fékk ég engin tæki
færi,“ segir hún sjálf. „Ef ég
gerði nokkrar ethugasemdir, var
srgt við mig: ,Heyrðu, væna mín,
hvað heldurðu, að þú sért? Greta
Garbo7‘ En síðan ég kom til Anr
eríku, umgangast allir mig eins
og ég væri a.m.k. önnur Garbo.“
Hún lék í „Refurinn“ og síðan
með Gregory Peck í „Háskaleg-
asti maður í heimi.“ Seinustu
myndir hennar eru „The Midas
Run“ með Fred Astaire og „The
Nun of Monza,“ sem Visconti
stjórnaði. Húi er sögð hafa bæði
fegurð og hæfileika í ríkum mæli,
þó að landar hennar væru of sein
ir til að sjá, hvað í henni bjó.
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
0
1
I
|
0
0.
0
m,
C „Það er érfiðasta hlutverk, sem ég hef nokk-
urn tíma léikið,“ segir Anthony Quinn um páf-
ann, sem hann túlkar í myndinni „Skór fiski-
mannsins“ eftir metsölubók Morris L. West.
Það er ekki einn af beim páfum, sem raunvei u
lega hafa vcrið í embættinu, heldur ímyndaður
páfi. Myndin er tekin í Róm og gerist á óákveðn-
um tíma, þegar þriðja heimsstyrjöldin er að
hefjast. Stjórnmálaleiðtogar veraldarinnar hafa
gefizt upp, og nú snýr fólkið sér til páfans og
biður hann í örvæntingu að biarga mamxkyninu.
„Að vera andlegur og hó ekki of hátiðlegur,
sterkur og jafnframt mildur, maður og dýrlirig-
ur í senn. það er álíka erfitt og að ganga á eggi-
um án þess að brjóta þau,“ segir Quinn. En hann
hefur þegar unnið tvenn Oscarsverðlaun og leik
ið mörg vandasöm hlutverk með ágætum, svo
að búast má við, að hann sigrist cinnig á þess-
ari þraut.
m
m
0
0
0
m
0
0
m