Helgarpósturinn - 21.11.1996, Page 5

FIMMTUDAGUR 21. NÓVEMBER1996
5
undir með Ólafíu um að helsta
vandamál hússins sé að prest-
urinn búi þar, það fari ekki sam-
an við félagsheimilisrekstur.
Málsmetandi aðilar í íslend-
ingasamfélaginu í Danmörku
hafa einmitt spurt sig af hverju
sendiráðsprestur, sem skipað-
ur er af utanríkisráðuneytinu,
skuli búa í húsi í eigu Alþingis
og hamla með því samskiptum
íslendinga í hinni gömlu höfuð-
borg landsins. Eðlilegra væri að
hann hefði aðsetur í sendiráð-
inu sjálfu.
„SKIPTI MÉR
EKKI AF ÞESSU MALI
LENGUR“
Þegar HP hafði samþand við
Róbert Trausta Árnason,
sendiherra í Kaupmannahöfn,
sagðist hann ekki skipta sér
lengur af málinu þar sem hann
væri ekki lengur í hússtjórn.
Hann sagðist þó skilja vel
gremju margra við ummælum
sínum en bendir á að hann hafi
aðeins verið að segja meiningu
sína og við það sitji. „Þessir að-
ilar verða að átta sig á því að
þeir hófu þessa orrahríð og
þótt ég finni napran gust um
þetta mál frá frammámönnum í
íslendingafélaginu ætla ég að
minnsta kosti ekki að erfa það.“
í samtali við HP segist séra
Lárus Þorvaldur Guðmunds-
son sendiráðsprestur ekki
kannast við ósamvinnuþýðni í
málefnum Jónshúss. Þvert á
móti hafi samstarfið verið með
ágætum. Séra Lárus segir hins
vegar að fréttaflutningurinn á
íslandi í haust um málið hafi því
miður átt við rök að styðjast og
að hann sem íbúi í húsinu hafi
oftlega orðið fyrir ónæði af
völdum skemmtanahalds.
Verður Jónshús
að draugabaeli
Viðvarandi ósætti um rekst-
ur Jónshúss og sú orrahríð
sem birst hefur í fjölmiðlum
hefur leitt til þess að Alþingi er
nú að endurskipuleggja frá
grunni starfsemi hússins. For-
sætisnefnd Alþingis hefur falið
Karli Kristjánssyni, fjármála-
stjóra Alþingis, að leggja fram
tillögur um framtíð menningar-
seturs íslendinga í Kaupmanna-
höfn.
Þegar HP hafði samband við
Karl sagði hann að rót vandans
viðvíkjandi Jónshúsi væri að
menningarmiðstöð og skemmt-
anahald færi illa saman og að
með minni aðsókn íslendinga í
húsið væri forsenda fyrir veit-
ingarekstri þar í raun brostin.
„Þar sem hagsmunir eigenda og
veitingaseljenda í húsinu fara
ekki saman hefur myndast tog-
streita, sem á sér eðlilegar for-
sendur," segir Karl. „Ég skil það
vel að veitingaaðilarnir hafi vilj-
að drýgja tekjurnar með veislu-
höldum og öðrum skemmtana-
uppákomum, en sannleikurinn
er sá að það fer ekki saman við
markmið hússins. Þar sem slíkt
er þó nauðsynlegt til að veit-
ingareksturinn verði sjálfbær
er grundvöllurinn fyrir honum
brostinn. í tillögum mínum er
lögð áhersla á að aðstaða verði
áfram fyrir félags- og menning-
arstarfsemi í Jónshúsi en að
skemmtanahald í núverandi
mynd fari úr húsinu. Einnig er
gert ráð fyrir að dregið verði
verulega úr fjárframlögum.
Settar verði reglur um að næt-
ursamkomur og áfengissala
verði bönnnuð í húsinu. Tillög-
urnar gera þó ráð fyrir að ráð-
inn verði umsjónarmaður í 30-
40% starf sem haldi opið hús
einu sinni eða tvisvar í viku og
sjái um kaffisölu. Jafnframt
verði tryggt að sú menningar-
og klúbbastarfsemi sem verið
hefur í húsinu haldi áfram, svo
sem íslenskuskóli, dönskuskóli,
kirkjuskóli, listakvöld, spila-
kvöld, bókmenntaklúbbur,
fundir íslendingafélaganna
o.fl.“
Nær allir þeir fjölmörgu
íslendingar í Kaupmanna-
höfn sem blaðið ræddi
við voru sammála um að
með þessum tillögum
mundi Jónshús sem sam-
komustaður íslendinga í
Danmörku heyra sögunni
til. Islenskir gestir og íbú-
ar í Kaupmannahöfn
hefðu ekki lengur sama
tækifæri og áður til að
njóta veitinga og skoða
sig um í gömlum híbýlum
Jóns forseta. Einn við-
mælenda blaðsins gekk
jafnvel svo langt að segja
að ef þessar tillögur
næðu fram að ganga
„verður þetta sögufræga
og hjartfólgna hús að ryk-
föllnu draugabæli sem
enginn mun koma nálægt
og því er nær að húsið
verði selt, því óþarfi er
fyrir íslendinga að borga
sjö milljónir á ári í hús-
næði fyrir danska
drauga“.
Mikil óvissa ríkir nú um afdrif Jónshúss í Kaupmannahöfn. Deilur hafa staöiö um notkun húss-
ins milli íslendingafélaganna í Danmörku annars vegar og fulltrúa hins opinbera hins vegar. Ei-
ríkur Bergmann Einarsson í Kaupmannahöfn kannaöi málið og komst aö því aö í mótun eru
tillögur sem samkvæmt málsmetandi mönnum í hinu sex þúsund manna íslendingasamfélagi í
Kaupmannahöfn munu breyta húsi Jóns Sigurðssonar í draugabæli...
Starfsemi Jónshúss
í uppnámi
íslendingasamfélagið í Danmörku í
uppnámi vegna deilna um framtíð
Jónshúss.
hann var að ljúga þessu á ann-
að borð þá hefði hann getað
gert það á fínlegri hátt.“
„SENDIHERRANN
HUOP A SIG“
Segja má að íslendingasamfé-
lagið í Danmörku sé felmtri
slegið yfir þeim ummælum sem
höfð voru eftir sendiherranum.
Á aðalfundi íslendingafélagsins
fyrir skömmu kom upp sú hug-
mynd að færa alla starfsemi fé-
lagsins úr húsinu og leigja hent-
ugra húsnæði í miðbæ Kaup-
mannahafnar. Ný stjórn er nú
að kanna þann möguleika. Jó-
hann Kristjánsson, fráfarandi
formaður Islendingafélagsins,
hefur einnig harðlega gagnrýnt
ummæli sendiherrans. „Allt
þetta umtal var orðum aukið og
sendiherrann hljóp á sig með
því að blása þetta mál svona
upp,“ segir Jóhann og tekur
Undanfarna mánuði hefur
starfsemi Jónshúss í Kaup-
mannahöfn nær legið niðri og
óvíst er um framhald rekstrar í
húsinu. í sumar sagði rekstrar-
stjóri hússins af sér vegna
ósamkomulags við hússtjórn
og sendiráðsprest, sem býr í
húsinu. í kjölfarið lögðu rekstr-
araðilar veitingasölunnar niður
störf, þar sem þeir töldu brott-
hvarf rekstrarstjórans kippa
fótunum undan veitingarekstri.
Ásamt minningasafni um Jón
Sigurðsson, fræðimannsíbúð,
aðsetri sendiráðsprests og
skrifstofuaðstöðu fyrir íslend-
ingafélögin hefur frá upphafi
verið rekið félagsheimili með
daglegri veitingasölu á fyrstu
hæð hússins.
Starfsemin var blómleg fram-
an af, með ýmsum uppákom-
um, klúbbastarfsemi og al-
mennum veitingarekstri, en í
lok síðasta áratugar fór að
draga úr aðsókn. Á sama tíma
sóttu íslendingafélögin fast að
fá betri aðstöðu í húsinu og í
kjölfarið var fræðimannsíbúðin
flutt úr húsinu. Fjárframlög Al-
þingis til rekstrar hússins juk-
ust til muna, þrátt fyrir að það
hefði orðið lítil áhrif á rekstur-
inn. Einnig höfðu ráðamenn á
íslandi auknar áhyggjur af starf-
seminni, sem þeir töldu oft á
tíðum ekki vera landi og þjóð til
sóma og höfðu efasemdir um
að skemmtanahald færi saman
við menningarlegan tilgang
hússins. Árið 1994 vildi Alþingi
draga úr kostnaði við húsið og
hafa meiri afskipti af starfsemi
þess. Félagsheimilisnefndin
sem rak húsið var lögð niður og
í samráði við íslendingafélögin
var stofnsett hússtjórn þar sem
Alþingi hafði meirihlutavald.
Ólafía Einarsdóttir var þá ráð-
in rekstrarstjóri í hálft starf.
Hennar hlutverk var að skipu-
leggja dagskrá hússins í sam-
starfi við íslendingafélögin og
veitingarekstraraðila, sem
ráðnir voru á sama tíma.
„UMMÆLIN ERU
UPPSPUNI OG LYG!“
í samtali við HP segir Ólafía
að með henni og stúlkunum
sem sáu um veitingasöluna hafi
myndast gott samstarf og þeim
hafi tekist að halda uppi öflugri
menningar- og skemmtidagskrá
í húsinu, sem sé einmitt for-
senda veitingasölu. Fljótlega
hafi þó farið að bera á óánægju
meðal hússtjórnarmanna og
prests um skemmtanahald í
húsinu, sem leiddi til uppsagn-
ar Ólafíu. „Ég var ekki sátt við
samstarfið við hússtjórnina og
átti í verulegum samstarfsörð-
ugleikum við sendiráðsprest-
inn.“ Þrátt fyrir að samið hafi
verið við veitingaseljendur um
að þeir mættu halda veislur og
annað slíkt til að ná upp söl-
unni — en án þess er ekki hægt
að lifa af þessu — var prestur-
inn að sögn alltaf að atyrðast út
í þær með kvarti og kveini.
„Vegna þessa ósamkomulags
taldi ég mig ekki geta starfað
þarna lengur og sagði starfi
mínu lausu. Ég held í raun og
veru að það sé ekki hægt að
reka félagsheimili þarna meðan
presturinn er í húsinu, því hann
virðist ekki hafa neinn áhuga á
rekstri þess. Veitingarekstur
þarna hentar honum ekki og
því reynir hann að hamla starf-
semi hússins eins og hann get-
ur. Hann virðist líta á þetta sem
sitt eigið hús og áhrif hans á
rekstur þess eru óeðlilega mik-
il.“ Aðspurð um viðbrögð við
ummælum Róberts Trausta
Árns^onar sendiherra um
slæma umgengni í húsinu pg
drykkjulæti sagði Ólafía: „Ég
kannast í raun ekki við neitt af
því sem hann lét hafa eftir sér.
Við mér blasti þetta sem um-
ræða um eitthvert hús sem ég
hafði aldrei komið inn í. Um-
Róbert Trausti Árnason: Harðlega
gagnrýndur fyrir óvægin ummæli
um aðstandendur Jónshúss.
lýsinga fyrir íslendinga í Dan-
mörku og fyrir Dani um ísland."
Guðrún tekur undir með Ólaf-
íu um að sú fjölmiðlaumræða
sem fór af stað á íslandi í haust
um ósæmilega hegðun í húsinu
hafi verið algerlega út í hött og
þjóðin hafi fengið kolrangar
hugmyndir um ástand mála.
„Ég veit í raun ekki um hvað
sendiherrann var að tala þegar
hann sagði að rekstur hússins
einkenndist af sukki og svínaríi
og kvarti nágrannanna. Fyrst
mæli hans eru hreinn uppspuni
og lygi og gjörsamlega ósæm-
andi manni í hans stöðu. Mér
vitanlega hefur hann varla látið
sjá sig í félagsheimilinu, þannig
að hann hefur ekki sjálfur upp-
lifað það sem hann er að lýsa.
Hann hlýtur því að hafa þetta
eftir einhverjum öðrum og sá
heimildamaður er greinilega
ekki vandur að virðingu sinni.
Lýsingar hans eru gjörsamlega
út í hött og hann hafði ekki einu
sinni fyrir því að láta okkur vita
um það sem hann taldi miður
fara heldur hljóp beint í fjöl-
miðla.“
u
í samtali við HP segir Guðrún
Sveinsdóttir, önnur rekenda
veitingasölunnar í Jónshúsi, að
með brotthvarfi rekstrarstjór-
ans hafi grundvöllurinn að
rekstri þeirra horfið, enda hafi
enginn annar rekstrarstjóri ver-
ið ráðinn í staðinn. „Þessi
rekstur er algjörlega háð-
ur því að öflug dagskrá sé
í húsinu. Við vildum halda
starfseminni áfram, en
þar sem við fengum þau
skilaboð frá sendiherran-
um að við mættum ekki
binda húsið með neinni
dagskrá var sjálfhætt. Við
neyddumst því til að
hætta því við máttum ekki
gera neitt til að trekkja
fólk að. Það er í raun mjög
slæmt að reksturinn skuli
hafa lognast svona út af.
Húsið var í mikilli sókn og
Danir voru farnir að koma
talsvert þangað til að
kynna sér íslenska menn-
ingu. Það er því mikill akk-
ur fyrir íslendinga að hafa
húsið opið. Segja má að
húsið hafi að miklu leyti
haldið íslendingasamfé-
laginu saman og verið
eins konar miðstöð upp-
„NEYDDUMST
TIL AÐ HÆTTA
Panasonic
Oflug og nett 1200W ryksuga með stillanlegum sogkrafti, inndraganlegri
snúru, geymslu fyrir fylgihluti og vandaðri útblósturssíu.
Vegur aðeins 4,9 kg og svo er hún líka...

9.950 stgr
MCE-752
japi;