Lesbók Morgunblaðsins - 01.03.1980, Side 14

Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
-> L liT- FW& ^MIfr (i'F 1lóKA* /kfcT.E r.í 1 •
F ! s K A R +» V l £) íf B T
A £ A IX-ÍIM. , - 5KoL| ! W S A R fAyt irí'er l'ÍB A L L
Fptuk *-3> A U <L G. 1 ' N N S SMO'- fl a <L fí
.7; sZeft. UCL PÆ-Tr FUC.L U N (k A R ItvTxr A tc A R N 1 ©
S K A R N l &ene>i TT&r DAHfl L A á A © I fpffl fr/EtM hf A
€ K A R F l HÚFlK WR fc 1 R 1 R 17*7? 5.1**. H ’o N svc- hpd- fííT
A F A R t 1 yi A ’tii. S ! N N HK' koMk AR B
F L flÓTéi fic. K \ €> *A!kt»I M u N N u M M /
ULL L A a fi U R Korr^- HlMAK A N n A ?ÚKT- /NN vct" Tí ‘A L
tft 1 VoW I INN A R R 1 K Kf-ifí K V- ÆOI A K LTÓV 10 h R 'A ? U N A
F A tocQC F ’o © R A ft iA* R 7 N? A RÉf- Klfí
S M T A R. A A L I M •m ■7? o
M y S A N tv-v - 1®- 1 5 A R. & S IKR- ®l N A M ■ S £
F s H A <k A * jfA'y* A T A H fli«- uR Ý n
si ... A Ai>RLí- NAÍ>W KllCM- maHaW- FAFN 1 1 1 '1Jíí 1 1 & 1 N 0 | raA SKRÝt. /FNI ÍELM NYTJfl- LflND FANJ> - ve F- L( IZ. OF14S 3oRS
m 5KIP STSSRQ íir -r 7k
rpmÝf. 'k . RVK K'JSN- o-9R erJDiNc. ífWK
Weit
SÚLfl KRfiW R R SoRÐ- fiMDI D\l£LTfl öTTfí
rnr\ ©t A£> 1 SKoTt
/Ð
HRtrV-J seít í£F/\ R 5KKI ri l. C/° P- / ro 0. - H L T-
Wóin R RlKW
BAoN FA R ve^- H ÁTT- a R. Kl/fH- foflonJ- hJ p.Fr-1
KV- ÆÐI 'ilKtín brórfl
ÁF- SNÍIS Ko fo upp V To/UA/
\J l Ð L61VCAÍ- 1 R BMf?r
L'l F -
■ s ia I v i£> 8£itu ft«^ FSPfí
oi*": 1T^ SPIL
lw« - 1 K. tc- | L U ir,NIR J)ÝR
\|uM KiN D FrtTN- ■£> FpR- t- l £> - U R KfíLDS Kl M 1
m jV/ £/JD- /N a. tLfl PPÍ SRdT (flMHLj; - /.F'/F \ÍT £A/0- /ng.
R.i foR Vio- KV- ÆrAfí
ieLÐL Trkn rtvis Grð-
LEIÐ 64 HLEMMUR -
PÉTURSTORG
síöan viögerö á henni fór fram eftir aö
brjálaöur maöur braut höndina af Maríu
fyrir nokkrum árum. Auðvitaö snertum
viö hægri fót Sánkti Péturs (styttunnar)
eöa réttara sagt þaö, sem eftir er af
honum, en þaö er oröiö býsna lítið eftir
kossa og snertingar svo öldum skiþtir.
Við horföum á dágóöan hóþ af fólki
„kyssa stóru tána á Sánkti Pétri“ þær
örfáu mínútur, sem viö stöldruöum viö
hjá styttu hans (sem mér fannst sannast
aö segja forljót.)
En ég geröi þaö aö gamni mínu aö
athuga flokk lágmynda af tveim englum,
sem halda á lyklum Péturs og kórónunni
og eru nokkurs konar aukáskraut á
lítilfjörlegum milliveggjum, ef svo er hægt
aö komast aö oröi um einhvern hluta
þessarar mikilfenglegu byggingar. Sums
staöar eru englarnir styrkir og stæltir,
halda fast um lyklana og kórónunni hátt á
lofti, en annars staöar ætlar þreytan að
yfirbuga þá, lyklarnir eru næstum fallnir
úr höndum þeirra og höfuöin hallast út á
axlir og á einum staö gat ég ekki betur
séö, en þeir heföu lagt lyklana frá sér og
væru farnir aö láta vel að hvor öörum.
Viö gengum gegnum grafhvelfingu
þáfanna undir kirkjugólfinu, sáum kistu
Jóhannesar 23. og gráleita marmarakistu
Jóhannesar Páls I., sem ríkti aðeins einn
mánuð 1978 og stóran gladíóluvönd fyrir
framan hana. Nokkrar nunnur krupu á
bæn fyrir framan kistu Páls 6.
Annaö sinn komum viö íVatikansafniö,
en þar sem því var lokað kl. 1 e.h. og viö
urðum nokkuð sein fyrir vegna fyrr-
greinds umferöaröngþveitis, varö úr
þessu hin mesta kappganga meöfram
endalausum, glugga- og hurðalausum
Vatikansmúrunum og eftir aö inn var
komiö, stormuðum viö gegnum hvern
skrautganginn á fætur öörum, gáfum
aðeins gaum aö iðjagrænum og velhirtum
Vatikangarðinum út um opinn glugga,
rákum augun í brjóstabera og bosma-
mikla gifs- eða marmaraengla, sem
rbmmuöu sérhverja loftmynd í einum
ganginum og í minni festist einnig
fagurlega ofiö teppi, þar sem Jesús situr
aö snæðingi ásamt einum manni, en
hundur og köttur liggja viö fætur þeirra
og eta leifarnar. Markmið okkar eins og
fjölda annarra feröalanga var Sixtínska
kapellan, þar sem viö ásamt þeim vorum
næstum búin aö snúa okkur úr hálsliðn-
um viö aö viröa fyrir okkur listaverk
Michelangelós í loftinu, einna helzt þá
frægu Sköpun Adams, en ég haföi ekki
síöur gaman af aö sjá Sköpun Evu, þar
sem hún lýtur skapara sínum samanlögð-
um höndum, en er enn meö annan fótinn
á kafi upp aö ökkla í brjóstholi Adams.
Viö rústir hinnar
fornu dýrðar
Þaö var líka glaöasólskin og hiti ekki
síöur en á Péturstorginu, þegar viö fórum
aö skoöa Forum romanum. Eitt af því
fyrsta, sem viö okkur blasti á rústum
fornrar dýröar, var „kattamamma”, sem
haföi búiö fósturbörnum sínum, fjölmörg-
um útigangsköttum, bæli á einu af hinum
fornu gólfum. Þar haföi hún breitt undir
þau tuskur og pappa og var aö vesenast
í kringum kettina, hella vatni í dalla þeirra
og gefa þeim mat, auðsjáanlega blá-
snauö sjálf.
Lítiö fór fyrir leifum senatsins, en hinn
24 metra langi ræöustóll borgaranna,
Rostra, nýtur sín vel. Hann er í nokkurri
fjarlægö frá Senatinu, en þangaö lét
Cæsar flytja hann á sinni tíö. Allskonar
skrautbogar, stórir og smáir eru mest
áberandi, minnismerki um aöskiljanlega
sigra Rómverja yfir óvinaþjóöum. Mér
fannst skemmtilegast að skoöa rústir
hringmyndaðs Vestuhofsins, þar sem
brann eilífur eldur og leifar íbúöa og
garöa Vestumeyjanna, hverra hlutverk
var aö gæta þess aö hann slokknaði ekki.
Yfirráöasvæöi þeirra á Forum var a.m.k.
4 sinnum stærra en senatsins enda nutu
þær mikillar virðingar, gengu næst keis-
aranum að tign og voru þær einu, sem
máttu fara í vagni um Via sacra. Þær voru
aöeins 6 og svo bjuggu í húsinu 6 nemar,
6 uppalendur þeirra og fjöldi þjónustu-
fólks. Til þessarar tignarstööu völdust
dætur úr beztu fjölskyldum ríkisins,
6—10 ára gamlar. Þær uröu aö gangast
undir 30 ára skírlífisheit, en yröu þær
uppvísar aö skírlífisbroti, voru þær grafn-
ar lifandi, ekki mátti dæma þær til dauða.
Hús þeirra var fegursta íbúöarhúsiö á
Forum, byggt umhverfis opinn garö meö
tjörnum, mósaikgólfum og skuggsælum
súlnagöngum. Enn má sjá rósir og neríur
spegla sig í hinum fornu tjörnum og
líkneskjur nokkurra þekktustu Vestu-
meyjanna.
Litiö inn
hjá Livíu
Frá Forum gengum viö upp á Palatín-
hæöina fallegu, þar sem grænn gróöur
hylur marga forna veggi, en aðrir hafa
veriö grafnir upp og enn er þar uppgröft-
ur í fullum gangi. Þarna byggöu keisar-
arnir hallir sínar, sífellt stærri og íburö-
armeiri, eftir því sem tímar liöu. Við
komum inn í hús Livíu og Ágústusar og
varö ég hissa, hvaö þaö var í rauninni
„lítið", þrír skítsæmilegir salir og gengiö
úr þeim út í fremur þröngan innigarö. Þá
var hús glaumgosanna „Vitti-bræðra" í
Pomeiji flottara (en þangað komumst viö
einn daginn í glápferð.) Þeir höföu til
dæmis bæði sumar- og vetrarborösal,
sem sneru út aö stórum og fögrum
innbyggöum garði, sem er mjög vel
varöveittur.
Því miður heyröum viö ekki niöinn í
gosbrunnum Rómaborgar, sem svo mjög
hrífu tónskáldiö Respighi — þeir voru
nefnilega langflestir þurrir sökum mikils
vatnsskorts í borginni. En allstaöar bar
furur Rómaborgar við loft. Tígulegar og
fagurgrænar gnæföu þær yfir þessa
gömlu, rauðbrúnu borg meö flögnuöum
veggjum sínum, eilíf þögn þeirra og ró
veröur yfirstekari umferöarþvarginu og
sírenuvælinu í endurminningunni.
Okkur fannst Róm „erfið borg“. Maöur
veröur „stressaöur" af umferöaröngþveit-
inu, fékk snert af smá hjartakasti, ef fariö
var yfir mikla umferöargötu — umferð-
arljós eru fá — og þreyttist af því aö
vakna á hverri nóttu viö sírenuvæl, en svo
fór fyrir okkur á Via Nazionale. Sannast
aö segja vorum viö fegin, þegar við
yfirgáfum borgina — og þó. Kannski fer
okkur eins og danska skáldinu Bodtcher
sem á fyrri öld líkti Róm við töfrafuglabúr
og fullyrti aö allir fuglar, hvaöan sem
væru af jöröinni og heföu eitt sinn lent í
því búri, yröu síðan aldrei alveg frjálsir,
en finndu til ósýnilegrar snöru um fótinn.
Meiri háttar íbúðarhús í Rómaveldi voru byggð utan um lokaðan garð — atrium —
og sést hér einn slíkur, sem upp var grafinn í Pompeji