Morgunblaðið - 28.02.2004, Blaðsíða 80

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 LAUGARDAGUR 28. FEBRÚAR 2004 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
LOKIÐ er gerð meirihluta sérkjarasamninga
sem unnið hefur verið að í kjaraviðræðum
Samtaka atvinnulífsins við Starfsgreinasam-
bandið og Flóabandalagsfélögin, skv. upplýs-
ingum Ara Edwald, framkvæmdastjóra SA.
Mikil vinna hefur farið fram við gerð sér-
kjarasamninga og röðun starfsheita í nýja
launatöflu á undanförnum vikum. Hafa for-
ystumenn samninganefndanna þegar undirrit-
að fjölda samninga vegna sérmála sem snúa að
einstökum hópum og fyrirtækjum á vettvangi
samtakanna. Enn voru þó nokkrir samningar
ófrágengnir í gærkvöldi, skv. upplýsingum Ás-
mundar Stefánssonar ríkissáttasemjara.
Ekki gefið að viðræðum um launahækk-
anir og lífeyrismál ljúki fljótt
Ari Edwald telur allar líkur á að takast muni
að ljúka viðræðum um sérmálin og gerð nýrrar
launatöflu um helgina. Reiknað er með miklum
fundahöldum hjá ríkissáttasemjara í dag og á
morgun. Munu samningsaðilar þá einbeita sér
að viðræðum um almennar launahækkanir á
samningstímanum og lífeyrismálin.
„Þá blasir við það viðfangsefni að taka
ákvarðanir um meginniðurstöður. Það er ekki
með sama hætti tímafrek vinna en auðvitað er
ekkert gefið að því ljúki fljótt. Allt veltur það á
því hvort ágreiningur er mikill eða ekki,“ segir
Ari.
Hann kveðst vera ánægður með vinnulagið í
samningagerðinni að undanförnu en tekur
fram að ákvarðanir um lokaniðurstöður samn-
inga varðandi almennar prósentuhækkanir
launa séu nokkuð annars eðlis og geti orðið
snúið úrlausnarefni.
Stíf fundahöld vegna kjaraviðræðna verða í Karphúsinu yfir helgina
Fjölda sérsamninga er
lokið með undirritun
ÞAÐ er ekki laust við að sú hugmynd laumist að manni að þessar rjúp-
ur sem norpuðu í rólegheitunum við áfengisverslunina Heiðrúnu í Ár-
bænum í gær séu fullkomlega meðvitaðar um nýtilkomna lagalega
stöðu sína. Að minnsta kosti kipptu þær sér lítið upp við það þegar
ljósmyndari vappaði framhjá í veðurblíðunni í gær og héldu áfram að
narta í jörðina og karpa hver við aðra. Nýtti hann þá tækifærið og
„skaut“ þær með linsunni, en slík er venja þeirra sem vilja veiða dýr
án þess að valda þeim sársauka.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Friðaðar rjúpur í friði og spekt
Í FJÓRTÁN ár hefur Alþingi ekkert hirt um
mót af skjaldarmerki Íslands, sem það lét
gera, en ætlunin var að setja skjaldarmerkið á
svalir þinghússins. Í Morgunblaðinu í ágúst
1990 er Árni Gunnarsson, forseti neðri deildar,
talsmaður forseta þingsins um málið, en hann
hafði áður flutt þingsályktunartillögu um að
setja skjaldarmerkið á húsið, sem náði ekki
fram að ganga.
Þegar fréttin birtist brugðust sjálfstæð-
ismenn við hart og Halldór Blöndal, sem var
varaformaður þingflokksins, skrifaði forsetum
Alþingis bréf, þar sem þess var krafizt að
framkvæmdum yrði hætt, þar til þingmönnum
hefði gefizt tími til þess að kynna sér málið.
Smíði mótanna var þó ekki hætt, en vegna
andstöðu þingmanna og neitunar húsfrið-
unarnefndar varð ekkert af því að skjald-
armerkinu yrði komið fyrir á svölum þinghúss-
ins. Skjaldarmerkið var aldrei steypt, en
höfundur mótsins varð að sækja borgun Al-
þingis; tæpa milljón króna, fyrir dómstólum.
Hefur mótið verið í vörzlu Járnsteypunnar,
sem nú er runnin inn í Héðin hf. í Garðabæ.
Hörður Sigurjónsson, sem smíðaði mótið,
segir að sér hafi löngum sárnað afskiptaleysi
Alþingis.
Morgunblaðið/Sverrir
Sæmundur Sæmundsson hjá Héðni hf. með
mótið að skjaldarmerkinu sem gert var.
Skjaldarmerki
Alþingis látið
afskiptalaust
 Lesbók/6–7
BJÖRN Bjarnason dóms-
og kirkjumálaráðherra tel-
ur að hugmyndir um milli-
liðalaust lýðræði og þjóð-
aratkvæðagreiðslur geri að
engu þá röksemd fyrir til-
vist embættis forseta Ís-
lands að það sé „öryggis-
ventill“ og forsetinn geti
skotið samþykktum Al-
þingis til þjóðaratkvæða-
greiðslu.
Í grein, sem Björn skrifar í Morgunblaðið
í dag, segir hann m.a.:
„Séu menn þeirrar skoðunar, að nauðsyn-
legt sé að hafa þann öryggisventil vegna
samþykkta alþingis, að skjóta megi ákvörð-
unum þess til þjóðaratkvæðagreiðslu, ættu
þeir að hefjast handa við að lögfesta ákvæði
um hann á skýran og ótvíræðan hátt. Óljós
öryggisventill er verri en enginn, en með
stjórnarskrá og lögum er unnt að ákveða, að
við vissar aðstæður sé skylt að bera löggjaf-
armálefni undir atkvæði þjóðarinnar. Inntak
slíkra ákvæða á að ræða frekar en að velta
vöngum um, hvort forseti Íslands megi
ganga í berhögg við meiri hluta á alþingi.“
Ekki ómissandi í netvæddu lýðræði
Ennfremur segir í grein Björns: „Ef það
er meginröksemd fyrir tilvist embættis for-
seta Íslands, að hann geti stuðlað að þjóð-
aratkvæðagreiðslu um einstök lög, er sú rök-
semd gerð að engu með hugmyndum um hið
milliliðalausa lýðræði og þjóðaratkvæða-
greiðslur.“
Björn ræðir hugmyndir sem m.a. vikuritið
The Economist og Morgunblaðið hafa sett
fram um milliliðalaust lýðræði. „Deilur um
inntak í valdi forseta Íslands til að leggja lög
undir þjóðaratkvæðagreiðslu verða næsta
marklitlar, þegar hugað er að framtíðinni í
ljósi þeirra breytinga, sem The Economist
og Morgunblaðið hafa boðað. Forsetaemb-
ættið verður á engan hátt skilgreint sem
óhjákvæmilegur þáttur í hinu nýja, net-
vædda lýðræði. Ríkisstjórn og þjóðkjörnir
fulltrúar halda á hinn bóginn velli,“ skrifar
Björn Bjarnason.
Beint lýðræði gerir forsetann
sem „öryggisventil“ óþarfan
 Forseti, ríkisstjórn/40
Björn Bjarnason
Björn Bjarnason dómsmálaráðherra ritar um milliliðalaust lýðræði
COLUMBIA Ventures, eigandi Norðuráls,
hefur gert tilboð í 200 þúsund tonna álver Kais-
er Alumium Corp. í Washington-ríki í Banda-
ríkjunum. Í tilkynningu Kaiser kemur fram að
Columbia sé einkum á höttunum eftir nýlegri
rafskautaverksmiðju sem fylgja myndi með í
kaupunum. Álverið sjálft var reist í síðari
heimsstyrjöldinni en bræðslu var hætt þar í
upphafi ársins 2001 og er fyrirtækið nú í
greiðslustöðvunarmeðferð vestra.
Ragnar Guðmundsson, forstjóri Norðuráls,
segir að ef af kaupunum verður verði það skoð-
að hvort Norðurál myndi hugsanlega kaupa
rafskaut frá verksmiðjunni í Washington en í
því sambandi verði menn að kanna framleiðslu-
og flutningskostnað. Þetta geti þó verið einn af
þeim kostum sem standi Norðuráli til boða.
Í tilkynningu Kaiser er haft eftir Kenneth
Peterson, aðaleiganda Columbia Ventures og
Norðuráls, að Columbia Ventures hafi einkum
áhuga á rafskautaframleiðslunni og muni
leggja áherslu á að kanna hvort hægt sé að
koma henni af stað aftur og selja rafskautin
fyrirtækjum á vegum Columbia Ventures og
jafnvel öðrum fyrirtækjum. Peterson segir að
minni líkur séu til þess að farið verði í það að
bræða ál en þó komi til greina að framleiða ál í
tveimur kerskálum, eða 50 þúsund tonn, sem
aukaframleiðslugetu þegar ál- og raforkuverð
sé hagstætt.
Eigandi Norðuráls
gerir tilboð í raf-
skautaverksmiðju
♦♦♦