Lesbók Morgunblaðsins - 01.06.2002, Blaðsíða 6

6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 1. JÚNÍ 2002
Þ
að eru fáein atriði sem betra er
að nefna hér í upphafi, einskon-
ar staðreyndir, til dæmis að
þetta gerist í lok sumars fyrir
næstum þrjátíu árum, það hillir
undir haustið og logandi eld-
hnötturinn farinn að missa
styrk sinn yfir borginni Staf-
angri. Ég er tíu ára og dvel í fyrsta sinn í út-
löndum, nákvæmlega tiltekið, í úthverfi Staf-
angurs; þar búa afi og amma og hálfsystir
mín. Sumarið hafði liðið, þrungið af sól og ég
lent í ýmsu. En nú þegar haustið nálgast hef-
ur depurðin hreiðrað um sig í úthverfinu.
Ekki þó vegna þess að þegar haustar byrja
skólarnir og síðan missa laufblöðin lit sinn,
þau falla og trén standa eftir eins og beina-
berir sjúklingar. Nei, heldur vegna þess að
Bítlarnir eru hættir að spila saman, og það
sem þyngra er: orðnir svo miklir óvinir að
þeir talast ekki við, hafa ekki talast við í þrjú
eða fjögur ár, þeir sem höfðu verið mestu vin-
ir í heimi. Að vísu vissi enginn í norska út-
hverfinu af því; þar hafði bara verið hlustað á
bei sittí rollers og Osmond systkinin. En þá
fer hálfsystir mín til borgarinnar London,
sem er í Englandi; heimkomin færir hún mér
plötu með Bítlunum og nokkrum dögum síðar
hugsar enginn um bei sittí rollers eða Os-
mond, það eru bara Bítlarnir. En síðan spyrj-
ast harmþrungin sögulokin út, það er eins og
einhver slökkvi á veröldinni og allt verður
snautt. Allt verður dapurt og það eru hjörtu
sem bresta.
Þá blása örlögin í lúðra sína.
Lúðrablásturinn er þrumuöskur í höfði
mínu, ég missi næstum meðvitund. En þegar
ég hef jafnað mig blasir einföld staðreynd við
mér: ég á að fara til borgarinnar London,
Englandi og ég á að sameina Bítlana. Svona
mikinn þunga leggja örlögin á mínar ungu
herðar og ekkert smáræði að verða fyrir
slíku, bara tíu ára, nei, ekkert smáræði.
Ég kveð helstu vini. Segi, þarf að fara til
London, Englands þarf að sameina Bítlana,
en verð að flýta mér því haustið er að koma og
þá vekur afi mig með því að segja jæja, og
keyrir mig síðan út á flugvöll. En hvernig
kemstu til London, Englands spyrja þeir, því
milli Stafangurs og London, Englands er
töluvert af sjó, það er eiginlega úthaf með
þungar öldur og meira dýpi en hægt er að
gera sér í hugarlund. Ekkert mál, svara ég,
maður gengur bara af stað og síðan gerist
eitthvað, veit ekki hvað, kannski renn ég sam-
an við birtuna, kannski loka ég augunum hér í
Stafangri og opna þau í borginni London,
Englandi. Það er mesta borg heimsins, segja
vinir mínir, og þar er töluð enska, þú kannt
ekki ensku. Ég veit, segi ég, en verð að fara,
kemst ekki undan því, það er eitthvað í sam-
bandi við örlögin.
Síðan legg ég af stað.
Eitt, Ringó
Ég er í London, Englandi.
Geng um göturnar.
Þetta er þá svona.
Og svona.
Fer heim til Ringós, veit alveg hvar hann á
heima. Hann býr í langri, samfelldri húsa-
lengju og það fer ekkert á milli mála hvar
íbúðin hans er; fyrir utan eru sjö konur og
tveir menn með hvassa skeggbrodda, þeir eru
báðir í hlýrabolum en konurnar allar í kjólum
með blómamynstri. Þetta eru nágrannar Rin-
gós, og þau eru í töluverðu uppnámi því daga
og nætur hefur Ringó setið inni hjá sér og
lamið þéttingsfast á strengdar húðir ein-
manaleikans.
Dúmp Dúmp Dúmp!
Dúmp Dúmp Dúmp!
Dúmp Dúmp Dúmp!
Dúmp Dúmp Dúmp!
Það er ekki hægt að sofa fyrir þessu helvíts
Dúmpi, segja mennirnir og fara til skiptis
upp að hurðinni, lemja í hana, hringja á bjöll-
unni en eina svar Ringós er:
Dúmp Dúmp Dúmp!
Dúmp Dúmp Dúmp!
Það sefur enginn fyrir einmanaleik Ringós
Starr. Konurnar finna til í hjartanu, ein
þeirra segist vilja kyssa munnvikin hans of-
urblítt því það sé svo mikil sorg í þeim. Annar
mannanna sveiflar stórum hnefa, hann er
með ansi öfluga upphandleggsvöðva, og hann
segist vilja keyra hnefann í smettið á Ringó,
ekki ofurblítt heldur þéttingsfast. En maður
sér alveg að hann meinar ekkert með þessu
tali, hnefinn sannarlega ægilegur að sjá, en
það er klaksár svipur á andlitinu og eina sem
heldur aftur af tárunum er þessi kreppti
hnefi, hann er hálmstráið og fyrir neðan hyl-
dýpi táranna.
Dúmp Dúmp Dúmp!
Auðvitað vill fólkið fá að sofa, en það vill
líka leiða sorgmædda trommarann út úr víti
einmanaleikans.
Þá kem ég.
Þarna stend ég.
Hver er ég?
Útskýri sjálfan mig og hlutverk mitt fyrir
nágrönnum Ringós, tala ensku eins og ekkert
sé, well, svona liggur í því, segi ég. Sameina
Bítlana! hrópar ein konan upp yfir sig, það er
ekki hægt, þetta er búið, og hin hneigja höfuð
sín svo dapurlega að það bregður aðeins birtu
í veröldinni.
Maðurinn heldur dauðahaldi í hnefann. Það
verður að vera hægt, segi ég, öðruvísi lækn-
um við ekki einmanaleik Ringós.
Dúmp Dúmp Dúmp!
Dúmp Dúmp Dúmp!
Dúmp Dúmp Dúmp!
En þá segja nágrannarnir: þýðir ekkert að
hringja bjöllu, þýðir ekkert að lemja í hurð,
þýðir ekkert að reyna að opna glugga. Er
örugglega læst, spyr ég og það kemur und-
irfurðulegur svipur á fólkið. Ég geng upp
tröppurnar sex, tek í húninn, hurðin opnast
Dúmp Dúmp Dúmp!
því sá sem er einmana læsir ekki hurðum.
Áður en ég stíg inn og loka á eftir mér, lít
ég snöggt yfir hópinn.
Nágrannarnir hafa hnappað sér saman og
yfir þeim rís hnefinn eins og neyðaróp.
Íbúðin er á tveimur hæðum og einmana-
leikinn berst að ofan. Ég legg á tröppurnar.
Það er í þeirri þriðju sem fæturnir bögglast
undir mér og ég neyðist til þess að skríða.
Einmanakenndin verður alltof yfirþyrmandi,
þungi hennar meiri en mannlegir fætur
standa undir. Ég skríð upp stigann. Ég skríð
eftir ganginum og ég skríð inn til Ringós.
Þarna situr hann og lemur og lemur með
kjuðunum. Hann horfir eitthvert burt og lem-
ur og lemur og sér mig ekki, ég mjaka mér
áfram en svo kemst ég ekki lengra, ligg ör-
magna undir ofurþunga einmanaleikans og
Ringó slær, það er ekkert annað í heiminum
nema
Dúmp
Dúmp
Dúmp!
Og líklega lægi ég þarna ennþá, þrjátíu ár-
um síðar, ef örlögin hefðu ekki á alsíðasta
andartakinu lyft höfði mínu, veitt mér þann
styrk að horfa beint á Ringó, og skyndilega,
alveg fyrirvaralaust, hættir hann að lemja
með kjuðunum.
Þögnin hvolfist yfir.
Ærandi þögnin.
Tvær rúður sundrast, glerbrotum rignir
yfir gangstéttina.
Ringó öskrar, grípur fyrir eyrun. Hann
veltist um gólfið, hann æpir undan sársauk-
anum. Ég kasta mér yfir hann, reyni að halda
honum niðri, hvísla eitthvað um vináttuna,
sameininguna og allt. Smám saman hættir
hann að brjótast um, spennan og sársaukinn
seytla úr honum, einmanaleikinn hjaðnar, ég
losa tökin, hann sest upp og segir, hei, sækj-
um strákana.
Þegar við komum út leysist hnefinn upp og
maðurinn hrapar ofan í hyldýpi táranna.
Tvö, svona er þá London, England
Well.
Höldum heim til George.
Ég og Ringó Starr.
Hér göngum við saman.
Þetta er London, England.
Þarna eru byggingar, hér er gangstétt og
veðrið bara einhvernveginn.
Þrjú, við Ringó
Ég kann vel við Ringó.
Hann er ekki mikið hærri en ég.
Við Ringó tölum saman.
Ferlega var ég einmana, segir hann, það
var rosalegt, samsinni ég. Gott að þú komst,
segir Ringó, nei, það var frábært. Já, sam-
sinni ég, líklega var það ansi frábært.
Gaman að tala við Ringó. Mig langar að
segja honum frá Gunnhildi, frá augum henn-
ar sem yfirgefa mig aldrei, ekki frekar en
himinninn. Kannski gæti hann samið lag um
hana, væri ekki ónýtt að koma heim í Safa-
mýrina, fara upp á þriðju hæð, banka hjá
henni og færa henni, ekki m&m eða lakkr-
ísrör í fullri Spur flösku heldur lag eftir einn
af Bítlunum. En kannski ætti maður frekar
að biðja Paul um að semja lagið? Frábært að
tala við Ringó! Okkur langar til að halda um
axlir hvors annars. Hei, spyr ég, hvað ætl-
arðu að verða þegar þú ert orðinn stór? Þá
lýtur Ringó höfði og verður svo dapur að
hjartað mitt klofnar næstum því í sundur.
Ringó: Ég er orðinn stór.
Fjögur, Ringó, George og ég
Ringó varar mig við George.
Ringó: George getur verið skrýtinn.
Ég: Nú?
Ringó: Og leiðinlegur.
Ég: Nú?
Ringó: Alltaf að tala um það sem er leið-
inlegt, það sem maður botnar ekkert í.
Ég: Nú?
Ringó. Já, til dæmis um þriðja augað og
eitthvert samræmi.
Þá segi ég Ringó frá pabba stjúpu minnar,
og sveitinni sem er norðan allra heiða. Segi
ÉG, GEORGE, JOHN,
PAUL OG RINGÓ
S M Á S A G A E F T I R
J Ó N K A L M A N S T E FÁ N S S O N