Morgunblaðið - 16.12.2005, Blaðsíða 50

50 FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Einar Thorla-cius Magnússon
fæddist í Ólafsvík
4. janúar 1925.
Hann lést í Reykja-
vík 7. desember
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
frú Rósa Thorla-
cius Einarsdóttir,
frá Saurbæ á Hval-
fjarðarströnd, f.
26.8. 1890, d. 15.6.
1977, og sr. Magn-
ús Guðmundsson,
frá Þyrli í sömu
sveit, prestur og prófastur í
Ólafsvík, síðar sjúkrahúsprestur
í Reykjavík, f. 30.7. 1896, d. 1.8.
1980. Systkini Einars eru: Helga
Magnúsdóttir kennari, f. 5.6.
1921, d. 25.7. 1989, Guðmundur
Magnússon, vélvirki, f. 15.12.
1922, d. 17.4. 1945, Kristín M.
Möller meinatæknir, f. 11.4.
1926, gift Þórði Möller yfirlækni,
f. 13.11. 1917, d. 2.8. 1975, Anna
G. Magnúsdóttir kennari, f.
17.12. 1927, d. 24.4. 1987, gift sr.
Guðmundi Óla Ólafssyni, f. 5.12.
1927. Hinn 24. maí 1947 kvæntist
Einar Petrínu Helgu Steinadótt-
ur, f. 27.9. 1926. Foreldrar henn-
ar voru Elín Helgadóttir sauma-
kona, f. 7.11. 1895, d. 22.10. 1970
og Steini Helgason verslunar-
maður, f. 31.8. 1892, d. 29.1.
1949. Börn Petrínu og Einars eru
fimm, þau eru: 1) Elín námsráð-
gjafi, f. 5.4. 1948, gift Guðmundi
Inga Leifssyni fyrrverandi
fræðslustjóra og skólastjóra, f.
23.12. 1946. Börn þeirra eru: a)
Helga Rut lektor, f. 3.3. 1970,
gift Halldóri Björnssyni veður-
fræðingi, þau eiga þrjár dætur;
b) Dóra Guðrún sálfræðingur, f.
26.5. 1974, gift Bóasi Valdórssyni
ur, f. 31.8. 1981, unnusti Tore
Besserud Brain hagfræðingur og
Rebekka Thorlacius, f. 15.8.
1983, unnusti Jan Martin Mælum
markaðsfræðingur. 5) Magnús
Thorlacíus starfsmaður hjá Ör-
tækni, f. 23.10. 1964.
Einar ólst upp í foreldrahúsum
í Ólafsvík fram á unglingsár.
Hann fór síðan til náms í Flens-
borgarskóla í Hafnarfirði í tvo
vetur en varð frá að hverfa
vegna berklaveiki. Ungur hóf
Einar störf hjá Eimskipafélagi
Íslands, fyrst í sumarstarfi sem
lyftudrengur en síðar skrifstofu-
maður. Lengst af vann hann við
bókhald og innri endurskoðun,
en jafnhliða því hafði hann um-
sjón með lífeyrissjóði starfs-
manna Eimskipafélagsins hin síð-
ari ár. Hann lauk starfsferli
sínum þar eftir rúm fimmtíu ár.
Einar var mjög virkur í starfi
innan Þjóðkirkjunnar og í leik-
mannastarfi kristilegra félaga.
Hann var frá stofnun Grensás-
safnaðar í sóknarnefnd og jafn-
framt safnaðarfulltrúi þar til
margra ára. Einar var einn af
stofnendum Gídeonfélagsins á Ís-
landi, sat í stjórn KFUM í nokkur
ár og vann margvísleg önnur
trúnaðarstörf innan þess félags.
Dyggur stuðningsmaður var
hann við kristniboðsstarf og var
m.a. meðlimur í Kristniboðs-
flokki KFUM en hann var þar
einn af stofnendum. Einar og
Peta hófu búskap á Skólavörðu-
stíg 5, en fluttust síðar í Vest-
urbæinn og bjuggu lengst af á
Melhaga og Hjarðarhaga. Einar
byggði raðhús í Hvassaleiti með
vinnufélögum sínum hjá Eim-
skipafélaginu þar sem þau hjón
bjuggu í ein 25 ár. Fyrir átta ár-
um keyptu þau hjón sér íbúð í
Lækjasmára í Kópavogi þar sem
þau hafa búið síðan.
Einar verður jarðsunginn frá
Hallgrímskirkju í Reykjavík í
dag og hefst athöfnin klukkan
13.
sálfræðingi, þau
eiga dóttur og son;
c) Anna Kristín hag-
fræðingur, f. 21.3.
1979, gift Pétri Þór
Benediktssyni tón-
listarmanni, þau
eiga eina dóttur; og
d) Laufey Fríða há-
skólanemi, f. 2.3.
1984. 2) Guðmundur
kennari, f. 6.2. 1950,
kvæntur Þórstínu
Unni Aðalsteinsdótt-
ur hjúkrunarfræð-
ingi og ljósmóður, f.
9.11. 1951. Börn þeirra eru: a)
Einar Thorlacius óperusöngvari,
f. 21.6. 1971, unnusta Katharina
Mooslechner óperusöngvari,
hann á einn son; b.) Gerður Eva
hjúkrunarfræðingur, f. 30.10.
1975, gift Frosta Heimissyni
sölu- og markaðsstjóra, þau eiga
dóttur og son; c) Þórstína, f. 13.2.
1977, d. 13.2. 1977; d) Rakel,
grafískur hönnuður, f. 4.12.
1980, unnusti Bjarni Birkir Harð-
arson hagfræðingur; e) Stefán
nemi, f. 5.1. 1990; og f) Tómas,
nemi, f. 5.1. 1990. 3) Rósa, hjúkr-
unarfræðingur, f. 28.5. 1952. gift
Ragnari Baldurssyni húsasmíða-
meistara 13.1. 1950. Synir þeirra
eru: a) Baldur Hallgrímur há-
skólanemi, f. 19.2. 1976, kvæntur
Agnés Ragnarsson háskólanema;
b) Pétur tölvunarfræðingur, f.
15.5. 1978, unnusta Guðrún
Birna Guðlaugsdóttir kennari; og
c) Einar Helgi háskólanemi, f.
20.10. 1983, unnusta Hjördís Rós
Jónsdóttir háskólanemi. 4) Stein-
unn kennsluhjúkrunarfræðingur,
f. 21.3. 1954, gift Torstein Egel-
and yfirlækni, f. 24.11. 1951.
Dætur þeirra eru: Elin Marie
Thorlacius þróunarlandafræðing-
Það var bjartur desemberdagur.
Eins bjartur og þeir verða í desem-
ber, þegar pabbi lagðist í rúmið, sem
beið hans á líknardeildinni á Landa-
kotsspítala. Útsýnin til vesturs og
suðurs engri lík. Við horfðum yfir
miðbæinn, sundin, Grafarvoginn og
Laugardalsfjöllin handan Mosfells-
heiðar í austri, Keili og Löngufjöll í
forgrunni sólarlagsins rauða í suðri.
„Sérðu Eimskip“, heyrði ég pabba
minn spyrja. Ég var meyr fyrir, hafði
gengið með honum þessi síðustu spor
hans að hinsta beði. Og við vissum
það báðir, og sögðum ekkert.
Já, ég sá Eimskip. Þakið og fánann
og við horfðum þangað báðir. Þangað,
sem hann hafði hafið störf aðeins 17
ára gamall, og kvatt á áttræðisaldri.
Félagið, sem hann hafði þjónað, allt
frá því hann gerðist lyftuvörður til
trúnaðarstarfa við innri endurskoðun
og lífeyrissjóð. Félagið, sem átti trún-
að hans og heilindi öll og vinina því
tengdu. Vinina, sem hittust reglulega
eftir að störfum lauk. Og hér er freist-
andi að nefna nöfnin öll.
Vinina, samverkamennina, sem í
hugann koma. Ég kynntist þeim sum-
um sjálfur sem sendill þar til ein-
hverra ára. Einstakt úrvalslið sam-
hentra manna og kvenna, sem unnu
félaginu og framgangi þess. Það var
því ekki að undra að ég og við systk-
inin þekktumst, sem börnin hans Ein-
ars á Eimskip. Af því var hann án efa
stoltur.
Ég man þjáningu pabba, þegar
hann þurfti að upplýsa misgjörðir,
sem upp komu. Þjáningu hans, sam-
kennd og samúð. Baráttu skyldunnar
við mannúðina, þar sem skyldan varð
að sigra. En aldrei heyrði ég hann
hallmæla nokkrum manni eða konu.
En verja heldur og afsaka. Hann var
bara þeirrar gerðar. Illmælgi eða
rógur var ekki í hans orðabók.
Hér eru færðar þakkir ykkur sam-
verkafólki hans. Og ég veit að mætti
hann mæla myndi hann hvetja ykkur
til þess að vinna félaginu áfram þann-
ig, að það væri ímynd heiðarleika,
sanngirni og trúverðugleika.
Þögn og fas sumra gera ræður ann-
arra að ærandi þögn. Ég held að
þannig mætti minnast pabba míns.
Líf hans allt, fas og framkoma vitnaði
um djúpa og einlæga trú hans. Um
það hafði hann færri orð, en fáir, sem
kynntust honum misstu af þeirri pré-
dikun, sem hversdagsfas hans boðaði.
Sjálfur var hann aldrei miðdepill, en
hlustandi var hann bestur. Orður og
titlar voru honum víðsfjarri, en hól,
umhyggja og uppörvun öðrum, sjálf-
sögð.
Pabbi og Ólafsvík. Þar fæddist
hann og ólst upp. Í faðmi yndislegra
foreldra og samhentra systkina. Sam-
heldni, sem setti mark sitt á uppeldi
okkar, barnanna. Við skoðuðum
myndir saman af Ólafsvík síðustu vik-
urnar. Og hann rifjaði upp sögur með
mér. Af kúasmalanum Einari, hesta-
manninum og veiðimanninum, af
sumarvistinni í Draghálsi og veikind-
unum þegar hann ungur var sendur í
Flensborgarskóla í Hafnarfirði. En
upp úr stendur frásaga hans, þegar
hann 13 ára gamall var sendur ásamt
sér eldri mönnum, þ. m. t. bróður sín-
um, yfir Kambsskarð, milli Ólafsvík-
ur og Stapa. Þeir voru á leið til vik-
urvinnslu handan jökuls, strákurinn
átti að fara með hestana til baka. Veð-
ur var hið besta á leiðinni suður fjall-
ið, en þegar haldið skyldi heim ein-
samall var skollin á þoka í miðjar
hlíðar. Þá fór hinn ungi maður að
næsta bæ, barði upp á með hálfum
huga hins hógværa drengs, og spurði
eftir húsmóðurinni til þess að fá álit
hennar á því hvort óhætt yrði að
halda yfir fjallið. Að áliti hennar
fengnu hélt hann á fjallið með hesta-
stóðið einn saman, og skilaði dags-
verkinu. Og þessi saga minnir mig á
mömmu og pabba. Hann setti nefni-
lega traust sitt á mömmu í svo mörgu.
Spurði hana svo oft ráða, og fylgdi
þeim. Treysti henni. Alltaf. Ég sá
hann aldrei reiðast, nema á mömmu
væri hallað. Hann orðaði tilfinningar
sínar sjaldan, en oft hve vænt honum
þætti um mömmu.
Pabbi eldaði ekki stórar steikur í
eldhúsum sínum. Hvorki súpur né
grauta. Nema hafragrauta. Alla
morgna skólaáranna okkar eldaði
hann bestu hafragrauta, sem nokk-
urn tíma verða eldaðir. Og kókó. Og
ristað brauð með osti. Svikalaust og
óaðfinnanlegt. Í öll þau ár sem við
börnin hans vöknuðum til skólans.
Sjálfur drakk hann te. Með ristuðu
brauði og osti. Alltaf. Klukkan 07.15.
Og svo gekk hann af stað til vinnu.
Eða hjólaði. Menn gátu sett klukkur
sínar eftir því hvar hann var á leið
sinni úr Hvassaleitinu niður á Eim-
skip. Te og kannski kaffi, var það
sterkasta, sem dreypti á. Allt sitt líf.
Reykti aldrei. Boðaði þó aldrei bind-
indi, hneykslaðist aldrei á hinum.
Ekki sjálfum börnum sínum! Þau
fóru hins vegar aldrei í grafgötur um
vilja hans.
Þeir Drottinn áttu samleið. Töluð-
ust við daglega. Ekki við bumbuslátt
eða áhorf. Ég held helst í hljóði án
orða. Ég veit að pabbi skildi Drottinn,
og trúi því að hann hafi skilið pabba.
Einstakt samfélag. Samfélag, sem
gerði pabba minn svo umburðarlynd-
an og fordómalausan. Fyrirgefandi
og auðmjúkan.
Við ræddum það einhverntíma hve
sumum teldist þeir eiga eitthvað inni
hjá Drottni, fyrir langa samfylgd við
hann. Að hann kæmi slíkum sérstak-
lega til hjálpar og lækninga. Trúin
hans pabba míns var ekki þannig.
Fyrir honum var kraftaverkið
stærsta að sá Guð, sem stýrir öllu
stendur ávallt við hlið þess, sem af
honum vill vita. Heldur í hönd hans í
meðlæti og mótlæti. Guði séu þakkir
fyrir pabba minn.
Guðmundur Th. Einarsson.
Heiðríkja var í brosi Einars
tengdaföður míns allt fram undir
hinstu stundu. Það fór vel á, því fátt
elskar tengdamóðir mín meira en
heiðan himin. Þeirra á milli var
fölskvalaus ást sem eftir var tekið og
aldrei bar skugga á.
Þessi hjón og börn þeirra vöktu at-
hygli mína þegar ég var á unglings-
aldri og fór að venja komur mínar á
samkomur í KFUM. Fannst mér
blasa við samheldni og umhyggja sem
ég dáðist að. Athygli mín og áhugi
beindist æ meir að elstu dótturinni og
upp úr því þróaðist samband sem var-
að hefur í tæp fjörutíu ár.
Einar ólst upp í faðmi kærleiks-
ríkrar fjölskyldu á prestsetrinu í
Ólafsvík fram til þess að hann fór til
náms í Flensborgarskóla í Hafnar-
firði skömmu eftir fermingu. Var
hann þar í tvo vetur en báða veturna
veiktist hann af berklaveiki er líða tók
á vetur og lauk því ekki námi. Þessi
veikindi ásamt fleiru gerðu það að
verkum að Einar gaf frá sér frekara
skólanám. Þegar hann hafði unnið
sem lyftudrengur í sumarstarfi við
Eimskipafélagi Íslands var honum
boðið að sækja um starf á skrifstofu
félagsins. Er skemmst frá því að
segja að hjá því fyrirtæki starfaði
hann óslitið í yfir fimmtíu ár. Fyrst
vann hann við bókhald og síðar við
innri endurskoðun þar sem sérhæfi-
leikar hans nýttust afar vel því hann
var sérstaklega töluglöggur og minn-
ugur Á síðustu starfsárum Einars
hafði hann jafnhliða bókhaldinu um-
sjón með lífeyrissjóði starfsmanna
Eimskipafélagsins og endaði nokkur
ár með því að starfa alveg við það.
Nákvæmni, heiðarleiki og trú-
mennska eru orð sem best lýsa
starfsferli Einars.
Mikill og sár harmur reið yfir Ein-
ar og fjölskyldu hans þegar Mummi
eldri bróðir hans sem var á leið í
framhaldsnám erlendis féll frá, rúm-
lega tvítugur eftir að hafa lent í því
sem virtist vera sakleysislegt bílslys.
Sagðist Einar aldrei gleyma því þeg-
ar faðir hans vakti hann að morgni
með þessum orðum: „Elsku eini son-
urinn minn, ég er að fara til Ólafs-
víkur að ná í hana mömmu þína“.
Einar var einlægur trúmaður.
Hann komst ungur í kynni við KFUM
og átti athvarf í þeim félagsskap allt
sitt líf. Undanfarin ár hef ég átt því
láni að fagna að sækja með honum
fundi á fimmtudagskvöldum í Aðal-
deild KFUM. Þau eru teljandi á
fingrum annarrar handar kvöldin
sem Einar sleppti fundi meðan hann
hafði heilsu til. Þar naut hann sín
meðal gamalla og nýrra félaga og þar
vildi hann vera. „Við fætur Jesú ég fæ
mér sess og finn í hjarta mér sælu
þess“ orti séra Magnús Runólfsson
sem var æskulýðsleiðtogi sem Einar
taldi sig eiga margt að þakka. Annars
hélt hann mest upp á Hallgrím Pét-
ursson og sagði stundum: „Mín guð-
fræði er Hallgrímur Pétursson“.
Hann hélt sérstaklega mikið upp á
eitt versið úr Passíusálmunum:
Kóng minn, Jesú, eg kalla þig,
kalla þú þræl þinn aftur mig;
herratign enga að heimsins sið
held eg þar mega jafnast við.
Þetta má segja að hafi verið lífs-
mottó Einars Th. Magnússonar. Hóg-
værðin sem einkenndi hann var
byggð á þeirri hugsun að vegtyllur
hér á jörð væru ekki nema hjóm hjá
því að tilheyra Kristi.
Er hægt að vera of hógvær? Senni-
lega telja þeir það sem básúna það út í
dag og segja tæpitungulaust að
græðgi sé góð. Kristur sagði: „Hinir
hógværu skulu landið erfa“. Hljómar
þetta ekki sem einskært öfugmæli í
nútímasamélagi? Hverjir eru að erfa
lönd nútímans, fyrirtæki og stofnanir
um allar jarðir? Eru það hinir hóg-
væru?.
Þeir sem kynntust Einari skynjuðu
þau lönd sem hann erfði. Það voru
lönd í hjörtum og huga þeirra sem
nutu nærveru hans, ástúðar og kær-
leika. Það voru lönd elskusemi, lítil-
lætis og umhyggju. Við fengum hlut-
deild í þessum landvinningum af því
að við fengum að vera þar með honum
og njóta návistar hans. Við fengum að
ganga þar með honum, Peta honum
við hlið, ásamt fjölskyldu, vinum og
samferðafólki. Þessir landvinningar
ná yfir gröf og dauða og þar í landi
vonarinnar, trúar og kærleika bíður
hann okkar. Einar vildi gjarna að
hann væri minntur á hvernig menn fá
landvistarleyfi í því landi. Taldi hann
að allar góðar útlagningar á boðskap
Biblíunnar ættu að undirstrika það að
Jesús Kristur sonur Guðs gekk í
dauðann og reis upp frá dauðum til að
búa okkur eilíft líf á himnum.
Drottinn blessi minninguna um
hógværan, lítillátan og auðmjúkan
þjón hans.
Guðm. Ingi Leifsson.
Ég gæti skrifað langa grein um
hann afa minn og hversu yndislegur
og hlýr maður hann var. Ég veit hins
vegar að þess gerist vart þörf, því svo
margir geta vitnað um þetta. Þannig
var persóna afa lituð endalausum
kærleika sem lét sennilegast engan
ósnortinn sem á vegi hans varð. Og afi
hafði alveg einstaka útgeislun. Hún
var ekki endilega bundin í orðræðu,
heldur bjó hann yfir einstakri nálægð
sem ekki verður svo auðveldlega lýst
með orðum. Ég held að ég lýsi því
best sem svo, að einhverra hluta
vegna vildi ég alltaf vera besta mann-
eskja sem ég gat verið í návist afa.
Afi minn hafði einstakt dálæti á
tónlist. Og sjálfur var hann mikill
söngmaður. Ég minnist þess að vera
oft með ömmu og afa í Grensáskirkju
sem barn og undrast það hversu hátt
og snjallt afi gat sungið yfir alla kirkj-
una. Það skipti engu þótt aðrir syngju
ekki, afi dró ekki í land fyrir nokkurn
hlut og naut þess að syngja fullum
hálsi og gerði það líka listavel. Ég
minnist þess líka að hafa verið stadd-
ur seinna, sem hálffullorðinn maður, í
sömu kirkju og sungið við hlið afa og
reynt að syngja af sömu snilld og
hann án árangurs. Ég held því að
hann hljóti að hafa orðið hálfhissa á
því að það skyldi eiga eftir að liggja
fyrir mér að verða söngvari að starfi.
Þess vegna var það sérstök tilfinning
að halda tónleika tileinkaða honum
síðasta haust þegar ljóst var að hann
ætti þess ekki kost að heimsækja mig
til Vínar sökum veikindanna sem
hrjáðu hann. Einhvern veginn fannst
mér nú eggið vera dálítið að kenna
hænunni þar sem ég söng og hann
hlustaði.
Ég veit að þó að afi sé fallinn frá
kemur hann til með að lifa áfram með
mér og okkur sem syrgjum hann.
Hann er mér og svo miklu fleirum
fyrirmynd í svo mörgu.
Ég er svo stoltur af því að bera
nafnið hans.
Guð blessi minningu afa míns.
Einar Th. Guðmundsson.
Fyrstu minningar mínar um Einar
afa tengjast sunnudögum í Hvassa-
leitinu fyrir um 30 árum. Afi og amma
höfðu í mínum huga alltaf búið þar.
Ég var 4 ára og hafði fengið að gista
hjá þeim yfir nótt. Það sérstaka við að
vakna á sunnudagsmorgnum í
Hvassó var að þá fékk ég að fara með
afa í sunnudagaskólann. Afi klæddi
mig í sparikápu og leiddi mig hægum
en öruggum skrefum upp brekkuna
að kirkjunni. Hann var meðhjálpari í
Grensáskirkju og hjálpaði til við
sunnudagaskólann. Einar afi hafði af-
ar fallega söngrödd og ég man eftir
honum syngjandi hástöfum sunnu-
dagaskólalögin þar sem hann gekk
meðfram sætaröðunum og rétti börn-
um söngbækur. En það var ekki að-
eins söngröddin hans sem var hljóm-
fögur. Ég man líka svo vel hvað ég
var stolt af afa mínum þar sem hann
stóð fremst í kirkjunni og fór með
bænina: „Drottinn ég er kominn í þitt
heilaga hús, til að lofa þig og ákalla...“
en þá var algengt að meðhjálparar
leiddu þessa bæn í upphafi messu.
Þetta er mér ógleymanlegt því ein-
lægur flutningur afa endurspeglaði í
senn auðmýkt sem ávallt einkenndi
hann og þá bjargföstu trú sem hann
átti alla tíð á Guð sinn og frelsara.
Þegar komið var aftur heim í
Hvassó, þar sem amma lagði síðustu
hönd á sunnudagssteikina, setti afi
gjarnan hljómplötu á fóninn. Sunnu-
dagstónlistin hjá afa var oftast Bach,
annaðhvort Brandenburgar konsert-
arnir eða einhver kantatan. Svo gekk
afi hægum en dúandi skrefum í takt
við tónlistina fram og aftur um borð-
stofuna með hendur krosslagðar fyrir
aftan bak og sönglaði með sinni
hljómfögru röddu eins og hann væri í
hugleiðslu. Ég undraðist hvað afi
kunni tónlistina vel því hann gat
sungið af miklu öryggi heilu strófurn-
ar og virtist alltaf vita hvað kæmi
næst. Það var þó ekki þannig að afi
kepptist nokkurntíma við að láta mik-
ið í sér heyra heldur féll söngur hans
alltaf fallega og smekklega að tón-
verkinu þannig að unun var á að
hlýða. Að þessu leyti endurspeglaði
söngur hans persónuleika hans.
Þegar ég varð eldri áttaði ég mig á
því að oftast var afi að syngja bassa-
línuna í tónverkunum, enda söng
hann sjálfur bassa í kirkjukórnum.
Ein af síðustu samræðunum sem ég
átti við afa var einmitt um tónlist og
þá minntist ég á þetta með bassalín-
una við hann. Þá sagði hann að sér
þætti tónlist Bach taka annarri tónlist
EINAR TH.
MAGNÚSSON