Fréttablaðið - 17.02.2008, Síða 23

7 MENNING
skrifaði í ár í enska blaðið Daily
Telegraph um hvernig hún skrif-
aði bók. Um leið er bókin kennslu-
bók í skrifum en hún varar reynd-
ar lesendur við í upphafi að titillinn
standist ekki alveg: fylgi þeir leið-
beiningunum hafi þeir að ári í
höndunum efni sem þeir geti hald-
ið áfram að vinna í bók.
Andstætt aðferð Penney leggur
Doughty mikla áherslu á að verð-
andi höfundar fari í vettvangs-
kannanir og leggist í lestur. Sá sem
ætlar að skrifa um líf slökkviliðs-
manna verður að bruna með þeim
í útkall. Sá sem skrifar um dómara
á að sitja lon og don í réttarsölum
og lesa málskjöl.
Þessi afstaða er ríkjandi í
ýmsum skrifkúrsum og skilar sér
æ oftar í viðtöl við rithöfunda þar
sem spurning um heimildavinnu
skýtur oft upp. Þeir sem hafa
þessa ofurtrú á innlifun og aðföng
klóra sér væntanlega í hausnum
yfir orðum Gustave Flaubert
þegar hann sagðist vera frú
Bovary.
Tracy Chevalier (f. 1962), fræg-
ust fyrir „Stúlkuna með perlu-
eyrnalokkinn“ segir að nám í skap-
andi skrifum – í East Anglia – hafi
kennt sér að leysa ýmis tæknileg
vandamál. Mikið af texta snúist til
dæmis um að færa persónu úr
einum stað í annan. Franska skáld-
inu Paul Verlaine (1844-1896)
fannst greinilega að slíkt væri
aldrei hægt að gera nógu vel: hann
sagðist ekki geta hugsað sér að
skrifa setningu eins og „Greifinn
gekk að dyrunum“ – og hélt sig við
ljóðlistina.
Einvera og úthald
Það þarf ekki annað en að renna
augunum yfir gamlar og nýjar
bækur í bókaverslunum heimsins
til að átta sig á að það er auðvitað
bilun að ætla sér að bæta um
betur eða bara bæta í safnið með
því að skrifa fleiri bækur. Kennsla
í skapandi skrifum hefur vísast
leitt einhverja af villu síns vegar.
Oft er sagt að aðeins þeir sem geti
ekki látið það vera eigi að skrifa.
Í allri bókaflórunni um skapandi
skrif er líka að finna viðtalsbækur
við höfunda sem gefa oft frábæra
mynd af margvíslegum vinnu-
brögðum höfunda. „How I Write:
The Secret Lives of Authors“, eftir
Dan Crowe og Philip Oltermann er
nýtt safn greina sextíu rithöfunda,
þar á meðal Jonathan Franzen (f.
1959), Jeffrey Eugenides (f. 1960)
og Will Self (f. 1961) um vinnu-
brögð – og þau eru ólíkari en svo
að hægt sé að fella þau undir eitt
námskeið.
Íslenska dæmið um slíka bók er
„Sköpunarsögur“ Péturs Blöndals
þar sem hann ræðir við tólf
íslenska rithöfunda um vinnu-
brögð þeirra og verk. Sígildu
bækurnar um þetta efni eru óvið-
jafnanleg viðtöl í „The Paris
Review“ sem rithöfundurinn og
leikarinn George Plimpton (1927-
2003) gaf út í París eftir stríð.
Úrval þeirra kom síðan út í nokkr-
um bindum og nú er verið að gefa
út fjögurra binda úrval þeirra auk
þess sem viðtölin má finna á net-
inu (http://www.parisreview.com/
literature.php).
Nám byggist á samveru, við-
veru og félagsskap en viðtöl við
rithöfunda sýna að skriftir verða
til í einveru. Úthald í slíka ein-
veru er tæplega hægt að kenna,
hvað þá að læra. Ein sínotaðasta
tilvitnunin um þennan þátt skrift-
anna eru orð Kingsley Amis (1922-
1995): „listin að skrifa felst í að
halda buxnabotninum á stólset-
unni.“
VERKINU? Í dag er fluttur á Rás 1 fyrsti þáttur leikgerðar eftir sögu Roald Dahl, Nornirnar. Framhaldsleik-ritið verður flutt næstu fimm sunnudaga kl. 15. Með helstu hlutverk fara Hanna María Karlsdóttir, Brynhildur Guðjónsdóttir og Jóhanna Vigdís
Arnardóttir. Tónlist samdi Máni Svavarsson. Á eftir
hverjum þætti á listakona einleik, þar sem hún
kuklar í hljóðvarp, ein í einu. Þær eru fimm:
Ingibjörg Magnadóttir myndlistarmaður, Ásdís Sif
Gunnarsdóttir myndlistarmaður, Kristín Eiríks-
dóttir skáld og myndlistarmaður, Rikke Houd
útvarpslistamaður og Kristín Björk Kristjánsdóttir
(Kira Kira) tónlistarmaður. Þær flétta hver sinn
þáttinn, þar sem textar, raddir, tónlist, viðtöl og
hljóð renna saman. Á vaðið ríður Ingibjörg
Magnadóttir myndlistarmaður kl. 15.35 í dag: „Þín
augu eru spegill sálar minnar“, sálfræðilegur
galdur fléttaður örleik og predikun. Ingibjörg er
þekkt fyrir framsækna gjörninga sem daðra við
leikhús.
Útvarpsleikhúsið er lagst í kukl og kallar á nornir
sér til hjálpar.
NORNIRNAR OG NIÐ
Tilraunadeiglu ungra listakvenna fylgir
framhaldsverkinu næstu fimm vikur.
Fyrsta listakonan sem hrærir í deiglunni
er Ingibjörg Magnadóttir.
SÓLARFERÐ
eftir Guðmund Steinsson
Leikstjórn: Benedikt Erlingsson
21/2 uppselt
22/2 uppselt
23/2 kl. 16 örfá sæti laus
23/2 uppselt
7/3 uppselt
14/3 örfá sæti laus
15/3 örfá sæti laus