Tíminn - 17.02.1989, Blaðsíða 7

Föstudagur 17. febrúar 1989
Tíminn 7
Umbóta oskað af foreldrum og fræðsluyfirvöldum í Mýrasýslu:
Mikil óánægja vegna
skertrar skólasetu
Skipan grunnskólamála á landsbyggðinni er víða mikið
hitamál. Má þar sem dæmi nefna Varmalandsskóla þar sem
uppi eru ráðagerðir um breytingu fyrirkomulagsins og
endurbætur.
Ýmis vandamál hafa skotið upp
kollinum samfara kröfum um
aukna skólasetu yngri barna. Þetta
hefur verið reynt að leysa með
margvíslegum hætti, á hverjum
stað fyrir sig.
Varmalandsskóli í Mýrasýslu
hefur verið rekinn sem heimavist-
arskóli hingað til. Yngstu börnin
hafa fengið langan aðlögunartíma.
Frá sex ára bekk til sjöunda bekkj-
ar þegar fullri skólasetu er náð.
Þau yngstu byrja á því að gista
tvisvar sinnum í mánuði, eina nótt
í senn í skólanum. f>á hefur verið
fenginn heimakennari frá skólan-
um sem ferðast á milli bæja til að
aðstoða börnin með námið.
Þessi lausn hefur ýmsa vankanta.
Sem dæmi má nefna skerta skóla-
setu barnanna miðað við önnur
börn sem sækja skóla daglega.
Fræðsluyfirvöld segja skerta skóla-
setu ekki geta liðist lengur og vilja
að eitthvað verði gert í málinu.
Foreldrar hafa einnig farið fram á
það sama og safnað undirskriftum
vegna bréfs þar sem mælst er til að
skólayfirvöld kanni málið.
1 blaðinu Borgfirðingi kemur þó
fram að skert skólaseta virðist ekki
há nemendunum. Þar segir frá
könnun sem gerð var á vegum dr.
ÞuríðarKristjánsdóttur. í könnun-
inni kemur fram að skert skólaseta
barnanna virðist engin sýnileg áhrif
hafa á árangur þeirra við níunda
bekkjarpróf miðað við önnur börn
á landinu.
Þá er farkennslan einnig dýr
kostur. Stafar það af því að heima-
kennarinn þarf oft að ferðast lang-
ar vegalengdir. Til að mynda er um
þriggja klukkustunda akstur að
bænum sem lengst er frá skólanum.
Á laugardaginn kemur verður,
ef veður leyfir, haldinn fundur í
Þinghamri samkomuhúsi Borgnes-
inga varðandi þetta mál.
„Þar verða ræddar ýmsar hug-
myndir sem varpað hefur verið
fram. Við munum reyna að komast
að sameiginlegri niðurstöðu sem
flestir geta sætt sig við,“ sagði séra
Varmalandsskóli í Mýrasýslu.
Brynjólfur Gíslason formaður
skólanefndar Varmalandsskóla. Á
þennan fund munu koma aðilar frá
skólaþróunarnefnd auk skólanefn-
darinnar, fræðsluyfirvalda á svæð-
inu, skólastjóra Varmalandsskóla
og fleiri.
Þær hugmyndir sem til greina
koma eru margar og má sem dæmi
nefna að skólaárið sem nú er átta
og hálfur mánuður í Varmalands-
skóla verði lengt. Eða að heint-
avistin verði aukin. En þá ber að
hafa í huga að í grunnskólalögum
er ákvæði sem mælir fyrir um að
reynt verði að draga úr henni.
„Einnig kemur til greina að
koma á fót litlum skóla vestur á
Mýrunum sem þau yngri myndu
sækja daglega. Sá möguleiki er
líka fyrir hendi að skipta skóla-
hverfinu svolítið upp þannig að
einhver hluti barnanna sæki Lauga-
gerðisskóla, aðrir fari í Andakíls-
skóla, Kleppjárnsreykjaskóla, til
Borgarness eða annað. Þctta auk
fleiri leiða er allt verið að athuga,"
sagði Sigurjón Gunnarsson skrif-
stofustjóri fræðsluskrifstofu Vest-
urlands í samtali við Tímann. jkb
Kýlaveiki í sauðfé að nema ný lönd. Menn óttast alvarlegan fylgifisk veikinnar; tannlos:
KÝLAVEIKIFINNST
AUSTAN ÞJÓRSÁR
Kýlaveiki í sauðfé hefur orðið vart á einum svonefndra
Heklubæja. Þá hefur hún stungið sér niður á tveim bæjum í
Landssveit. Á fundi sýslunefndar Rangárvallasýslu sem
haldinn var um miðjan júní sl. ár voru sauðfjárveikivarnir
ræddar. Á fundinum Iá frammi bréf frá Sauðfjárveikivörnum
um að kýlaveiki hefði fundist í fé frá Haukadal á Rangárvöll-
um.
t>á var á fundinum rætt um að
sýslunefndin útvegaði fjármagn til
að kosta girðingu efst á Rangárvöll-
um til að hefta útbreiðslu sauðfjár-
sjúkdóma en því var hafnað sakir
kostnaðar en nefndarmenn urðu
sammála í höfuðatriðum um að
vænlegast væri að skera niður sýkt
fé.
Sem stendur er erfitt að hindra
samgang fjárins þar sem tveir Heklu-
bæjanna eiga upprekstur á Land-
mannafrétt en hinir þrír á Rangár-
vallaafrétt.
Ekki hefur þó enn verið gripið til
niðurskurðar. Héraðsdýralæknirinn
á Hellu, Grétar Hrafn Harðarson,
sagði að við slátrun 1987 hefði
greinst kýlaveiki í einni kind og
síðan ekki söguna meir.
Sem betur fer hefði veikin ekki
komið upp aftur þarna og hefði til
þessa ekki fundist austan Þjórsár.
Hún virtist þó vera að mjakast upp
Landssveitina. Hún væri þannig
sjúkdómur að ekki væri ástæða til
snöggra viðbragða.
Kýlaveiki hefur alllengi þekkst í
Suðursveit og á Mýrum og hefur að
því er menn þar telja, komið fram
þegar þröngt hefur verið um féð,
t.d. þegar það hefur verið tekið inn
á tún til fitunar að hausti.
Sigurður Sigurðarson dýralæknir
á Keldum sagði að orsök veikinnar
væri sýkill og hefði hann verið stað-
festur í einni kind í Haukadal. Hann
sagði að þetta væri sjúkdómur sem
lítið bæri á og hann ylli litlu tjóni.
Hins vegar grunaði menn að alvar-
legur sjúkdómur; tannlos, gæti kom-
ið upp í fénu, því reynslan væri sú,
einkum á Suðurlandi, að tannlos
fylgdi gjarnan í kjölfar kýlaveiki.
Hvert samhengi milli kýlaveiki og
tannloss væri sagði Sigurður að
menn vissu ekki enn. Tannlos hefði
fundist í fé vestan Ytri-Rangár - í
Ásahreppi og smit vafalaust borist
við samgang yfir Þjórsá.
Reynt hafi verið að hamla gegn
útbreiðslunni með því að takmarka
samgang fjár úr Ásahreppi við annað
fé í varnarhólfinu á afrétti og með
því að ekki væri verslað með lifandi
fé milli hreppanna. Engu að síður
virtist sem þessir sjúkdómar væru nú
að breiðast út þarna.
- En telur Sigurður að þarna þurfi
jrípa til einhverra ráða til að
hefta Migsanlega útbreiðslu veikinn-
ar?
„Það er mjög æskilegt að geta
hindrað samgang fjár við ósýkt
svæði, sérstaklega ef tannlos væri í
kjölfarinu, en það er afar hæpið að
fara út í niðurskurð að svo komnu
máli,“ sagði Sigurður.
Hann sagði að tannlos hefði liing-
að til ekki þekkst í Rangárvallasýslu
austanverðri né í Skaftafellssýslum
og mikið kappsmál væri að verja þau
svæði sem veikin hefði enn ekki
borist til.
„Það er æskilegt ef hægt væri á
einhvern máta að afmarka betur
Holtasvæðið. Fé sem farið hefur
milli afréttanna hefur verið fargað.
Hins vegar er viss samgangur í
byggðinni sem erfitt er að hefta,“
sagði Sigurður.
Hvort kýlaveiki og tannlos stöf-
uðu að einhverju leyti af meðhöndl-
un fjárins sagði Sigurður að svo væri
ekki. Sjúkdómarnirbærust eingöngu
af samgangi við smitað fé.
Eyjólfur Ágústsson bóndi og
sýslunefndarmaður í Hvammi í
Landssveit sagði Tímanum að kýla-
pest væri að mjakast upp Landssveit-
ina og hennar hefði orðið vart á
tveimur bæjum nú í haust en hefði
áður verið þekkt í Holta- og Ása-
hreppum. Tannloss hefði hins vegar
ekki orðið vart hingað til.
Hann sagði að talsverð viðbrögð
hefðu orðið þegar kýlaveikitilfellis-
ins í Haukadal varð vart og rætt
hefði verið um að girða svæðið af til
að hindra útbreiðslu veikinhar'aust-
ur á bóginn. Skiptar skoðanir hefðu
þó verið um gagnsemi þess og sagðist
hann sjálfur telja að ef faraldur
kæmi upp væri niðurskurður það ráð
sem dygði.
Sem betur fer hefði það alls ekki
verið raunin þar sem aðeins var um
eina kind að ræða haustið 1987 og
ekki hefði veikin komiðuppáöðrunt
Heklubæjum. Bóndinn í Haukadal
sem er aldraður maður ætti nú
aðeins um 25 kindur þar sem hann
seldi Framleiðnisjóði flest fé sitt sl.
haust.
Eyjólfur taldi að í sjálfu sér væri
ekki ástæða til að óttast kýlaveikina
sérstaklega. Auðvelt væri að ráða
niðurlögum hennar með fúkkalyfj-
um. Tannlos sem gjarnan er fylgi-
fiskur veikinnar væri hins vegar
alvarlegra, en höfuðvágesturinn væri
hins vegar riðuveikin. - sá
Mennta-
málaráð-
herra held-
ur opna
fundi
Á næstunni verða haldnir við-
talsfundir með menntamálaráð-
herra í grunnskólum Reykjavíkur.
Auk Svavars koma Gerður G.
Óskarsdóttir ráðunautur í uppeld-
is- og kennslumálum og Guðrún
Ágústsdóttir aðstoðarmaður
menr.tamálaráðherra til með að
sitja fundina.
Markfniðið er að gefa skólastjór-
um, kennurum og foreldrum nem-
enda tækifæri á að reifa hugmyndir
sínar og skoðanir í uppeldis- og
menntamálum. Munu ráðherra og
starfsfólk ráðuneytisins skýra frá
því helsta sem er á döfinni þar.
Fyrsti fundurinn var í gær,
fimmtudag, í Hagaskóla. Næsti
fundur verður haldinn komandi
þriðjudag í Laugarnesskóla. Hann
er ætlaður fyrir Isaks-, Langholts-,
Laugalækja-, Laugarnes-, Voga-
og Æfingaskóla K.H.Í. jkb
íslendingar í Finnlandi:
Vilja fá að kjósa
Á fundi Félags fslendinga í Finn-
landi var samþykkt ályktun þar sem
skorað er á Alþingi að breyta ákvæði
í lögum um kosningarétt íslendinga
búsettra erlendis.
Samkvæmt . núgildandi lögum
missa atkvæðisbærir íslenskir rfkis-
borgarar kosningarétt sinn eftir
fjögurra ára búsetu erlendis.
Ályktunina hefur félagið þegar
sent öllum þingflokkunum. I henni
segir að kosningaréttur tilheyri skil-
yrðislausum mannréttindum og að
fundurinn telji óviðunandi að ís-
lenskir ríkisborgarar séu sviptir rétti
til að kjósa sér fulltrúa á Alþingi
vegna búsetu. jkh
í